Прадстаўніца Дзярждэпу ЗША лічыць дыялог з Лукашэнкам неабходным. Але яго ўмовы ўладам не спадабаюцца

Намесніца памочніка дзяржсакратара ЗША Робін Даніген, якая адказвае за дыпламатыю ва Усходняй і Цэнтральнай Еўропе, сустрэлася са Святланай Ціханоўскай. І пасля гэтага паразмаўляла з «Радыё Св*бода». Сярод іншага яна закранула пытанні санкцый, перспектыў дыялогу з рэжымам Лукашэнкі і праблему палітвязняў у Беларусі.

Ціханоўская абмеркавала з памочніцай дзяржсакратара ЗША новую стратэгію па Беларусі. Яна можа прадугледжваць захады па абароне незалежнасці Беларусі і вывадзе расійскіх войскаў, далейшай ізаляцыі рэжыму Лукашэнкі і падтрымцы пераменаў у краіне.

Былі абмеркаваныя магчымасць правядзення сустрэчы краін-партнёраў, якія падтрымліваюць дэмакратычныя сілы ў Беларусі; прызначэнне спецпасланніка ЗША, які будзе працаваць з дэмакратычным рухам; магчымы візіт Святланы Ціханоўскай увесну гэтага года ў Вашынгтон; супольныя дзеянні, каб не дапусціць прысутнасці прадстаўнікоў Лукашэнкі ў Радзе бяспекі ААН; удзел дэмакратычнай Беларусі ў Генасамблеі ААН і мерапрыемствах Вялікай сямёркі.

«Радыё Св*бода» запытала ў Даніген, ці лічыць яна, што цяперашнія санкцыі ЗША і Еўрасаюза супраць Расіі і Беларусі эфектыўна ўплываюць на палітычныя рашэнні Пуціна і Лукашэнкі?

— Я думаю, што санкцыі ўжо вельмі эфектыўныя, і гэта будзе ўсё больш відавочным з цягам часу.

Сярод нашых санкцый — вельмі жорсткі кантроль за экспартам. Давайце для прыкладу возьмем расійскія войскі. Кантроль за экспартам арганізаваны менавіта для таго, каб гарантаваць, што Пуцін не зможа працягваць нарошчваць, забяспечваць і падтрымліваць свае ўзброеныя сілы і ваенна-паветраныя сілы. Не зможа забяспечваць іх сучаснымі тэхналогіямі. Мы пераразаем тэхналагічныя пастаўкі для яго машыны вайны.

Я лічу, што цяпер ён выдаткоўвае значную частку сваіх запасаў, і ён не здолее аднавіць гэтыя запасы з прычыны нашага кантролю за экспартам.

Такім жа чынам многія нашы фінансавыя санкцыі ствараюць ціск на эканоміку, і мы ўбачым вынікі гэтага ў наступныя месяцы і гады.

Тое, чаго мы хочам адносна Беларусі ў сэнсе санкцый, гэта паўплываць на пазіцыю рэжыму і прымусіць рэжым выконваць свае ўласныя абавязальніцтвы ў рамках Статута ААН і перад АБСЕ — не быць саўдзельнікам у гэтай вайне.

— А якія ўмовы ЗША для таго, каб пачаць дыялог з Лукашэнкам?

— У нас ёсць дыялог з рэжымам. У іх ёсць амбасада ў Вашынгтоне, а каманда нашай амбасады, якая цяпер у Вільні, працягвае весці дыялог. Мы ў Дзярждэпартаменце дыпламаты, мы лічым, што дыялог неабходны.

Мы паведамляем рэжыму Лукашэнкі, што мы будзем рады больш дэталёва размаўляць па шэрагу пытанняў, якія адпавядаюць узаемным інтарэсам.

Першыя крокі, якія мы б хацелі пабачыць ад рэжыму, — правесці свабодныя і справядлівыя выбары, вызваліць усіх палітычных вязняў, дазволіць працу грамадзянскай супольнасці і незалежным СМІ, якія ў нейкім сэнсе з'яўляюцца сэрцам Беларусі.

Мы б хацелі, каб Беларусь была ў меншай ступені саўдзельніцай у гэтай вайне. Гэта важныя змены, якія мы б хацелі ўбачыць. Але мы ўжо маем дыялог. Дыялог — гэта важна, і мы хочам трымаць лініі камунікацыі адкрытымі.

— Ці бачыце вы нейкія дадатковыя крокі, якія маглі б зрабіць Злучаныя Штаты, каб прымусіць рэжым вызваліць палітычных вязняў?

— Думаю, вы ведаеце, што многія санкцыі, накладзеныя намі на Беларусь, былі выкліканыя тым, што працягваецца зняволенне палітычных вязняў. Мы па-ранейшаму робім гэта ключавым элементам кожнай нашай размовы з рэжымам.

У гэтым мы працуем поплеч з нашымі еўрапейскімі партнёрамі. Мы будзем працягваць падкрэсліваць у Еўропе і ў рэшце свету тую цану, якую плацяць палітвязні ў Беларусі.

Я еду з Вільні ў Польшчу, дзе я сустрэнуся са сваім калегам з польскага ўрада. І адна з нашых размоў будзе прысвечаная будучыні санкцый супраць рэжыму ў Беларусі. За яго саўдзел у вайне і за абыходжанне з палітвязнямі. Мы будзем няспынна падкрэсліваць гэта.