Няведанне моваў — нацыянальная катастрофа

Дырэктар і ўладальнік элітнага клуба англійскай мовы не скардзіцца на недахоп кліентаў і не марыць пра звышпрыбыткі, але затое добра разумее не толькі сваіх кліентаў, але і спецыфічныя ўмовы бізнесу Беларусі.



Працэдура рэгістрацыі гэтага клуба па вывучэнні англійскай мовы нечакана застапарылася — ніводная з 30 назваў, падрыхтаваных бізнэс-вумэн Ірынай Баценка, не падышла. Стомленая рэгістратарша дала паўхвіліны на апошнюю спробу.

На ўваходзе ў клуб я сутыкнулася з галоўным трэнерам зборнай Беларусі па хакеі Гленам Хэнланам.
«Добры дзень!», — канадзец відавочна замацоўваў атрыманы ўрок: тут яго вучаць рускаму ў кампаніі супрацоўнікаў пасольстваў і бізнэсменаў-іншаземцаў.
«Руская — гэта VIP-кірунак , — кажа Баценка, — улічваючы занятасць нашых кліентаў, мы падладжваемся пад іх графік».
Што ж, элітнаму клубу, — як тут называюць гэтую моўную школу, прыходзіцца адпавядаць.
«Муж мяне падтрымаў, сын назваў самай лепшай, бацька сказаў калісьці ў дзяцінстве, што «прыгожая жанчына - гэта не прафесія», — усміхаецца Баценка. — А з грашыма дапамаглі сябры, у тым ліку сузаснавальнік. Зрэшты, сродкі на адкрыццё клубу я магла ўзяць і ў банку — важна жаданне і вера, што ўсё атрымаецца. Я, напэўна, няправільны бізнэсмэн — адкрываючы клуб, не думала аб прыбытку. Толькі б атрымалася».
Выпускніца МДЛУ, у якім да гэтага часу працуе, дацэнт кафедры тэорыі і практыкі перакладу, мама дваіх дзяцей, — што прывяло Ірыну Баценко ў бізнэс? Уключаю дыктафон...
— Моўныя курсы і клуб — розныя паняцці. У першым вучацца, у другім гутараць за кубкам гарбаты...
— ...і вывучаюць англійскую . Думаючы аб супольнасці вучняў, мы фарміруем групы па інтарэсах: ўласнікі бізнесу, хатнія гаспадыні, бізнэс-лэдзі. Жанчыны хутка становяцца сяброўкамі, сябруюць ў сацсетках, ходзяць у рэстараны.
— ... каб і там пагаварыць па-ангельску?
— Не. Але ежу замовіць спрабавалі. Афіцыянт разгублена пакруціў галавой і спытаў:  «а хто гаворыць па-руску?».
— Моўны бар'ер у Беларусі пачынаецца з меню?

—  Каго адрэжуць, а каго і не —  шматлікія браты- беларусы адчулі выгоды недарагога адпачынку ў Італіі ці Іспаніі...

—  Не чыніце крыўды суайчыннікаў, не толькі мы не ведаем замежных моў!
—  Вам вядома, што амерыканскія працадаўцы ўжо аддаюць перавагу працаваць з IT —  спецыялістамі з Індыі, а не Беларусі? Нашы ведаюць толькі тэхнічную мову, часам не ўмеючы сфармуляваць простае пытанне, а ў Індыі на англійскай гавораць усе, бо гэта — адна з нацыянальных моў.

Заказваючы нумар у іспанскім гатэлі, папрасіў від на мора, аднак просьбу не выканалі, бо ён сказаў нешта накшталт таго: «I want window to seе» —  « я хачу акно, каб у яго глядзець», словы sea і see сугучныя, таму варта было б спажыць «a room with a sea view». Смешна ўсім, акрамя бізнэсмэна.
Яшчэ больш складана ў Мінску экспатам, якія не гаворыць па-руску. Для візіту ў бальніцу ці паліклініку ім патрабуецца перакладчык — нашы дактары не ведаюць ангельскай! Гэта не толькі абцяжарвае працу, але і пазбаўляе магчымасці атрымліваць апошнія навіны з свету медыцыны. Мой муж, член Еўрапейскай асацыяцыі ўролагаў, падпісаны на медыцынскія часопісы з DVD-дыскамі, на якіх відэа складаных аперацый. Уся інфармацыя — на англійскай, без яе ты не ў трэндзе. Калі перавядуць тое, пра што напісана сёння — праз 5 гадоў ці ніколі?
—  Што скажаце пра адукаванасць беларускіх бізнэсменаў?
—  Тыя, каму 50 гадоў і болей, ведаюць замежную мову горш 30-гадовых. Чым бізнэсмэн маладзей, тым лепш разумее: мова неабходная. Але ўсё вельмі індывідуальна — у адных кампаніях створаны культ мовы, яе ведаюць усе —  ад дырэктара да радавых супрацоўнікаў, у іншых карыстаюцца паслугамі перакладчыкаў .
—  А дзяржслужачыя ў вас вучацца?
—  Вельмі мала. У асноўным гэта тыя, хто думае аб пераходзе ў камерцыйныя структуры.
—  Якіх вучняў больш — бізнэсменаў, іх дзяцей або жонак?
—  Дзяцей, яны, дарэчы, і больш здольныя. Непрацуючым жанчынам мова патрэбна для іміджу мужа, дапамогі дзіцяці ў школе, хтосьці прыходзіць за кампанію. Многія лічаць, што яны досыць заможныя, што могуць дазволіць індывідуальнага выкладчыка. Але групавыя заняткі больш эфектыўныя.
—  «Які сэнс ісці ў бізнэс -школу, калі ёсць Інстытут замежных моваў і яго курсы», — так пракаментаваў артыкул аб камерцыйным навучанні мове карыстальнік аднаго з сайтаў. Што адкажаце?
—  Для атрымання добрых ведаў патрэбныя не курсы, а 5 гадоў вучобы ў Інстытуце замежных моваў, што доўга і дорага — колькасць бюджэтных месцаў вельмі невялікая, у асноўным навучанне платнае. Але хай гэты відавочна незадаволены чалавек будзе спакойны — 80 % выкладчыкаў нашага клуба — з Істытуту замежных моваў.
—  Якія абавязковыя ўмовы вывучэння замежнай мовы?
—  Часта, хаця б некалькі разоў на тыдзень, слухаць замежную мову, чытаць, мець зносіны.
—  Гэта значыць, што без носьбіта мовы ці, як яго называюць, native speaker, не абысціся?
—  Яны былі актуальныя шмат гадоў таму, калі не было аўдыё- і відэакрыніцаў. Цяпер вымаўленне ставяць з дапамогай тэхнічных сродкаў і навыкаў навучання вымаўленню. Сёння настаўнікі — замежнікі — гэта даніна модзе і добры трэнінг ўжо атрыманых ведаў. Але той факт, што ваш настаўнік — native speaker, не сьведчыць аб эфектыўнасці адукацыі: не заўсёды іншаземец валодае методыкай выкладання замежных моў і можа растлумачыць матэрыял. Дворнік дзядзька Вася, які добра гаворыць па-руску, не навучыць рускай мове ангельцаў. Таму ў нашым клубе працуюць носьбіты мовы, у якіх ёсць дыпломы выкладчыка і часта — у пары з нашымі, беларускімі выкладчыкамі.
— Звязваеце будучыню сваіх дзяцей з англійскай мовай?
—  20- гадовы сын ужо добра ведае мову, што пацверджана міжнароднымі сертыфікатамі, англійская спатрэбіцца яму ў спецыяльнасці, на якой вучыцца — «міжнародная эканоміка і інвестыцыі». Дачцэ 8 гадоў, яна вывучае англійскую ў клубе. Перш за ўсё, я хачу, каб дзеці сталі прыстойнымі людзьмі. Падштурхоўваць іх да выбару прафесіі — самае вялікае глупства, якое могуць зрабіць бацькі. Няхай яны займаюцца любімай справай, толькі ў гэтым выпадку іх чакае поспех.

ej.by