Топ-10 фільмаў «бацькі» вэстэрнаў Джона Форда

На гэтым тыдні адзначаем дзень памяці вялікага амэрыканскага рэжысэра. Ён памёр у 1973 годзе, і на сёньня яго імя ўжо не такое гучнае для аматараў кіно, якім было пры жыцьці. Джон Форд фэнаменальныя чатыры разы атрымліваў «Оскар» у якасьці лепшага рэжысэра. Яго стужкі дзесяцігодзьдзямі праслаўлялі гісторыю і сучаснасьць роднай яму зямлі. Мы склалі аўтарскі сьпіс з дзесяці лепшых працаў Форда. Прыемнага прагляду!

Акрамя гэтай аўтарскай падборкі, іншыя сьпісы фільмаў глядзіце тут.

Нумар 10. Вайна на Дзікім Захадзе (How the West Was Won). 1962

Перад намі шырокая эпапея пра амэрыканскі Дзікі Захад. Яна ўвасабляе сабою веліч клясычнага галівудзкага кінематографа. Гэты фільм, які разгортваецца праз жыцьцё некалькіх пакаленьняў, зьяўляецца зборам асабістых гісторый. Яны сплеценыя разам, кожная зь якіх уяўляе сабой разьдзел у гісторыі Захаду.

Пяць навэл, якія паставілі тры знакавыя рэжысэры: Джон Форд, Генры Хэтуэй і Джордж Маршал. Вельмі моцны акторскі склад забясьпечыў відовішча на амаль тры гадзіны.

Стужка была ўнесеная ў нацыянальны рэестр фільмаў ЗША.

Нумар 9. Гронкі гневу (The Grapes of Wrath). 1940

Экранізацыя галоўнага рамана Джона Стэйнбэка стала кінематаграфічным трыюмфам. Фільм адлюстроўвае суровыя рэаліі амэрыканскай Вялікай дэпрэсіі з непахіснай сумленнасьцю і глыбокім суперажываньнем.

Рэжысэр Джон Форд, вядомы сваёй здольнасьцю перавесьці на экран эпічны размах чалавечай барацьбы, стварыў фільм, які адначасова зьяўляецца сацыяльным камэнтаром да падзеяў навакол, а таксама глыбока кранальнай чалавечай драмай.

Гледачы трапяць на пыльныя, бязлюдныя пэйзажы, у якіх адбываецца пакутлівае падарожжа сям'і ў пошуках лепшай долі. Стужка, як і кніга, абавязкова закрануць вашае сэрца. Сапраўдны рэалізм даўняй Амэрыкі.

Нумар 8. 3 хросныя бацькі (3 Godfathers). 1948

Гэта адзін з самых сэнтымэнтальных вестэрнаў рэжысэра, гісторыя разгортваецца ў пустыні з элементамі «бацькоўскай» маралі і каляднай гісторыі. Па сутнасьці, фільм распавядае пра трох злачынцаў, якія натыкаюцца на жанчыну, што памірае ў родах і ўспадкоўваюць разам адказнасьць за яе нованароджанае дзіця.

Стужка перагукаецца з біблейскай гісторыяй пра трох каралёў, якія знайшлі дзіцятка Езуса. Пыльныя буры і шырокія раўніны становяцца працягам нутранай барацьбы мужчынаў. Разам з гэтым яны спрабуюць справіцца з бутэлечкай для немаўляці, у іх расьце захапленьне далікатным жыцьцём, якое знаходзіцца пад іх апекай.

Нумар 7. Рыа Грандэ (Rio Grande). 1950

Гэты фільм зьяўляецца апошнім у так званай «кавалерыйскай трылёгіі» Джона Форда, і ён спачатку можа здацца менш маштабным, чым «Форт Апачы» і менш маральна складаным, чым «Яна апранала жоўтую стужку» (А з гэтымі фільмамі мы пазнаёмімся далей).

Тым не менш, стужка выглядае глыбока асабістай працай, у якой Форд ціха разважае пра абавязак, сям'ю і прымірэньне. Гісторыя распавядае пра палкоўніка ў выкананьні Джона Ўэйна, якому даручана абараняць мяжу ад індзейцаў апачаў. Ён таксама сутыкаецца з нечаканым прыбыцьцём сваёй жонкі і сына, які толькі што запісаўся на службу.

Нумар 6. Ціхі чалавек (The Quiet Man). 1952

Калі Форд пакінуў пыл і кавалерыйскія палкі, каб зьняць гэты фільм, ён стварыў адну з самых нечаканых стужак у сваёй фільмаграфіі. Джон Уэйн выконвае ролю амэрыканца ірляндзкага паходжаньня, які вяртаецца на радзіму, каб вярнуць сямейную ферму і, урэшце, заваяваць шыкоўную жанчыну ў выканьні Морын А'Хары.

Замест індзейцаў, кавалерыстаў і пагоняў па пустынных краявідах, Форд напаўняе экран зялёнай прыгажосьцю сельскай Ірляндыі. Па сутнасьці, фільм распавядае пра напружаньне паміж старым і новым сьветамі, паміж амэрыканскім прагматызмам і ірляндзкай традыцыяй.

Нумар 5. Форт Апачы (Fort Apache). 1948

Адзін з самых захапляльных вэстэрнаў у гісторыі. Джон Форд, рэжысэр, які стаў сваеасаблівым каралём жанра, зьняў шыкоўнае кіно. Ён распавядае гісторыю, якая паказвае гледачам заблытаную сацыяльныя герархію ўсярэдзіне ваеннага фарпоста. Разам з гэтым адбываюцца эпічныя сутыкненьні паміж пасяленцамі і карэннымі амэрыканцамі.

Па-сапраўднаму магутная апэратарская праца фільма, на фоне самай знакамітай даліны Дзікага Захаду, стварае велічную візуалізацыю, якая захапляе з першых кадраў.

Джон Уэйн у ролі капітана і Генры Фонда ў ролі бескампраміснага падпалкоўніка будуць спрабаваць высьветліць хто мае больш моцны стрыжань. Вайсковы абавязак часам уваходзіць у страшэнны канфлікт з чалавечнасьцю.

Нумар 4. Чалавек, які застрэліў Лібэрці Вэланса (The Man Who Shot Liberty Valance). 1962

Вялікі вэстэрн ад бацькі-заснавальніка, рэжысэра Джона Форда. Разам з Джонам Уэйнам на экране яго кампаньёнам зьяўляецца легендарны Джэймс Сьцюарт.

Ад першых кадраў да захапляльнай кульмінацыі фільм раскручвае незвычайную гісторыю пра закон, парадак і праўду. Джэймс Сьцюарт грае ролю адваката, які ўзброены падручнікамі па заканадаўству. Ён трапляе ў змрочны сьвет, дзе куля працуе хутчэй за літару закона. Яго калега — ветэран і маўклівы каўбой з жорсткімі праявамі характару ў выкананьні Джона Ўэйна.

Гэты вэстэрн пазбаўлены бясконцых перастрэлак, ён хутчэй скіроўвае гледачоў на роздум пра празьмерную гераізацыю перыяду Дзікага Захаду.

Нумар 3. Дыліжанс (Stagecoach). 1939

Гэтая стужка Джона Форда — самае лепшае што можна абраць для азнаямленьня з клясычным фільмам у жанры вэстэрн. Менавіта тут набраў абароты самы галоўны каўбой Дзікага Захаду — Джон Уэйн. Чалавек, які на дзесяцігодзьдзі стаў сынонімам слова «вэстэрн». Менавіта Джон Уэйн, а ня Рональд Рэйган, мог стаць першым прэзыдэнтам, які раней быў акторам. Шалёная папулярнасьць і аўтарытэт Уэйна стаў прычынай яго вылучэньня ад рэспубліканскай партыі на выбарах у 1960-х, але сам Джон вырашыў не працягваць палітычную кар’еру.

Фільм Джона Форда зрабіў сапраўднае пераасэнсаваньне жанру ў вачах тагачасных гледачоў, бо папярэднія сотні і сотні карцінаў былі нібы экранізацыяй гатовых слайдаў са штампамі. Тут жа мы становімся сьведкамі, як цэлы акторскі ансамбль атрымлівае свой голас. Героі — не проста дэкарацыі на фоне пустыні, але жывыя і драматычныя героі. Сядайце на дыліжанс разам зь імі, і паехалі! Не забудзьцеся толькі адстрэльвацца ад дрэнных.

Нумар 2. Яна апранала жоўтую стужку (She Wore a Yellow Ribbon). 1949

Што гэта за жоўтая стужка, якая вынесеная ў назву? Па вельмі старажытнай традыцыі, паненкі, якія чакалі сваіх мужчынаў з вайсковага паходу, адкуль яны доўга не маглі вярнуцца, выкарыстоўвалі ў сваім гардэробе такую дэталь, каб падкрэсьліць сваю тугу.

У героя Ўэйна, вайскоўца амерыканскай арміі, перад выйсьцем на заслужаны адпачынак застаецца адно заданьне. Яму неабходна эвакуяваць з форта дваіх паннаў – жонку старшыні і яе пляменьніцу, якая запляла ў валасы жоўтую стужку. Сымбалізм зразумелы ўсім навокал, але хто той, па кім яна зрабіла гэты знак? Вельмі рамантычная гісторыя, насычаная жорсткімі спробамі індзейцаў адпомсьціць за папярэднія паразы.

Адзначым, што перастрэлкі не зьяўляюцца ў гэтым фільме галоўным лейтматывам. Калі вам жадаецца паглядзець цікавую гісторыю з сярэдзіны ХІХ ст. – гэта тое, што трэба.

Нумар 1. Шукальнікі (The Searchers). 1956

Ідэальная каманда — Джон Форд, які здымае Джона Ўэйна — зноў у справе. Ці можна знайсьці сваю чалавечнасьць, якая нібы даўно пахавана пад попелам спаленых дамоў і закапаная разам з застрэленымі ворагамі? Герой Уэйна нечакана знаходзіць у сабе праявы таго, што пры нараджэньні называлася чалавекам. Стары жаўнер часоў грамадзянскае вайны адпраўляецца на ўласную вайну супраць каманчы, якія забілі кожнага ў яго сям’і. Жывой засталася толькі пляменьніца, якую схапілі чырванаскурыя.

Брутальнасьць галоўнага героя будзе разьбітая аб кволую, ціхую і спакойную дэталь.

У гэтым фільме вы зможаце пранесьціся на кані, я сапраўдны вершнік з «Пагоні» па самых вядомых месцах на Дзікім Захадзе. Тыя краявіды сталі другім домам, і ў нейкім сэнсе «малой радзімай» для тых, каму вэстэрны забраліся ў самае сэрца.

Прыемнага прагляду!