Ушанаванне памяці ахвяр сталінізму ў Віцебскі раёне ледзь не скончылася затрыманнем
Сябры ініцыятывы «Хайсы-віцебскія Курапаты» распачалі цыкл памінальных імпрэзаў, якія традыцыйна ладзяцца ў пачатку лістапада. Ушанаванне памяці ахвяр сталінізму, расстраляных каля вёскі Паляі, што ў Віцебскі раёне, ледзьве не скончылася ў пастарунку.
Распавяла ўдзельніца падзеяў Ірына Аляксандрава:
— Гэтае ўшанаванне памяці забітых, замучаных людзей вельмі важнае зараз. Гэта частка падзей гэтых рэвалюцыйных, што адбываюцца ў Беларусі сёння. Мы прыехалі, пачалі прыбіраць, ставіць свечкі, а тут прыйшоў старшыня сельсавета, абураўся : “А што вы тут робіце?” І пачаў тэлефанаваць у міліцыю.
Той самы старшыня Юрый Восіпаў колькі год таму нават ініцыяваў судовы працэс супраць старшыні абласной рады партыі БНФ Канстанціна Смолікава, які разам з сябрамі ўсталяваў тут апошнія 5 крыжоў. А самы першы крыж з’явіўся тут у лістападзе 1989 года, дзякуючы ініцыятыве Якава Рыжыка — удзельніка клуба аматараў гісторыі і культуры “Узгор’е”:
— Знайшлі сведак, якія тады яшчэ былі жывыя, знайшлі месца расстрэлаў. Сяргей Цярэнцьеў зрабіў крыж, усталявалі яго і зрабілі адкрыццё. А вакол нас стаялі дзядзькі ў скураных паліто і нешта здымалі ды запісвалі. Таму я кажу : “Дакументы ў іх недзе ёсць. І калі-небудзь мы іх пабачым!”
Але пакуль дакументы КДБ застаюцца таямніцай, і дагэтуль не вядомая нават дакладная колькасць людзей, расстраляных НКУСаўцамі падчас сталінскага тэрору. Паводле далёка не поўных дадзеных, у ваколіцах Віцебска былі расстраляны каля 2 000 тысяч чалавек — 757 беларусаў, 589 палякаў, 178 латышоў, 105 габрэяў, 60 рускіх, 29 літоўцаў… Звесткі пра гэта выкладзены на новым інфармацыйным стэндзе, усталяваным каля самаробнага мемарыяла ў Паляях.
