У розных накірунках, у адным вагоне

«Кожны чалавек, які аднойчы з’еў агурок, памірае», — вось гэтымі звычайнымі словамі, складзенымі ў радок, Марк Твэн вельмі трапна і з гумарам выказаў улюбёную гегельянцамі «ўсіх часоў і народаў» ісціну — належыць смерці тое, што жыве.



«Кожны чалавек, які аднойчы з’еў агурок, памірае», — вось гэтымі звычайнымі словамі, складзенымі ў радок, Марк Твэн вельмі трапна і з гумарам выказаў улюбёную гегельянцамі «ўсіх часоў і народаў» ісціну — належыць смерці тое, што жыве.
Калі б не так, было б вельмі страшна. На ўрачыстасцях, прысвечаных святкаванню дзяржаўнага Дня незалежнасці ў Мінску, да гэтай біблейскай ісціны далучыўся і Аляксандр Лукашэнка, які, па сваёй звычцы, звінаваціў журналістаў у тым, што яны прыдумалі байку пра Колю як пераемніка бацькавай пасады. Хоць не журналісты ў гэтым павінныя, якія толькі дакладна працытавалі словы Лукашэнкі.
Некалі Лукашэнка, як ён сам прызнаваўся, падабраў уладу, якая валялася ў брудзе. І так за яе ўзяўся, што ў большасці яго падданых знікла надзея пабачыць каго-небудзь іншага ў ролі першай асобы Беларусі. Але Лукашэнка, як ужо адзначалася, не толькі абверг чуткі пра спадчынную перадачу прэзідэнцкай пасады, але і высмеяў высновы наконт таго, што «тут Лукашэнка назаўжды і навечна». Зразумела, многія з нас у гэтым вінныя, але ж ён сам зрабіў столькі магчымага і немагчымага для свайго вечнага палітычнага ўсталявання, што ў яго паверылі нават барадатыя «праваслаўныя матэрыялісты» з гуманітарных факультэтаў былых савецкіх ВНУ.
А так — усё зразумела: Ленін памёр, Сталін памёр, Брэжнеў памёр, я таксама сябе кепска адчуваю... Старая аптымістычная студэнцкая хохма з тых часоў, калі жыццё здавалася вясёлым і бясконцым. Не можа не памятаць пра гэта некалі двойчы студэнт Лукашэнка.
Лічым пытанне аб вечным палітычным існаванні «галоўнага палітыка краіны» закрытым. Як кажуць, ніхто за язык не цягнуў, сам сказаў. А слова — не верабей, вылеціць — не зловіш. Тым болей, што цягам апошняга тыдня сказана шмат слоў не толькі ім, але і яго вядомымі і невядомымі паплечнікамі. Прыкладам, пра тое, што Беларусь у найноўшую гісторыю крочыць сваім асабістым, адмысловым крокам. Не так, як раней, калі крочыла ў складзе Перадавога авангарда ўсяго чалавецтва, што вызначаў і курс, і лінію, і мэту і тэмп хады.
А зараз і разам крочым, і быццам бы самастойна, у розныя бакі. Да таго ж маем магчымасць прысесці і адпачыць, калі зморымся. Такое адбываецца (чаму даводзілася быць сведкам), калі людзі з розных нагодаў едуць у адным вагоне ў розных накірунках. Часцяком такія пасажыры едуць куды вочы глядзяць. Для іх мае значэнне толькі працэс руху. Іншыя варыянты больш змястоўныя. Добра, калі напрамак руху адпавядае мэтам хоць бы аднаго пасажыра. А калі абодва едуць не туды, куды трэба, — гэта ж натуральная трагедыя. У такой сітуацыі слаба суцяшае той факт, што кожны сам робіць свой выбар.
Калі кіраўнік Беларусі кажа, што краіна самастойная ў выбары, ён збольшага думае пра сябе і сапраўды цешыцца надзеяй, што «ні на Усходзе, ні на Захадзе, ні на Поўначы, ні на Поўдні няма тых сіл, якія змусяць нас падпарадкавацца і стаць на калені».
На самай справе, сітуацыя ў нас і з намі не горшая і не лепшая, чым у іншых. Папросту яна іншая. Можна, прыкладам, не выходзіць з адборачнай групы, каб не трапіць у фінальную частку чэмпіянату свету па футболу, каб «не трапіць» на бразільцаў, якія, хутчэй за ўсё, саб’юць нашу «дрым-цім» на порхаўку. А з іншага боку, той, хто хоць і няўдала гуляў з «чараўнікамі мяча», але змагаўся і цярпеў, маюць вялікую павагу сярод сваіх калегаў.
У іншых сітуацыях і рэакцыя павінна быць іншай. Не мае ніякага сэнсу ў тым, каб спаборнічаць з Кітаем у вытворчасці танных тавараў масавага спажывання. Не трэба, карацей, галаву ламаць. Беларусь існуе ў якасці незалежнай дзяржавы таму, што гэта патрэбна амаль усім яе суседзям і іншым палітычным суб’ектам, зацікаўленым, каб не парушыўся новы парадак у свеце, які атрымалася амаль што цудам усталяваць пасля краху СССР, і амаль без крыві.
Магчыма, я памыляюся, што гэта ўласціва кожнаму чалавеку. Але ж як няма «грушы ўвогуле», так не бывае інтэграцыі «ўсіх часоў і народаў». Лукашэнка цвердзіць, што асаблівы шлях Беларусі вызначаецца праз інтэграцыю з Расіяй і іншымі савецкімі рэспублікамі, мы лічым, што гэта шлях да ўвекавечання нашай тэхналагічнай і сацыяльнай адсталасці, якая ўзнікла падчас «самастойнага існавання» ў складзе СССР.