«Атмасфера святочная, усе вакол усміхаліся». У Мінску пачалі судзіць за ўдзел у пратэстах салістаў IRDORATH

Суд Савецкага раёна Мінска 9 снежня пачаў разгляд крымінальнай справы палітвязняў, удзельнікаў музычнага фэнтэзі-фолк гурта IRDORATH Уладзіміра і Надзеі Калач. Іх абвінавачваюць у арганізацыі і падрыхтоўцы дзеянняў, што груба парушаюць грамадскі парадак (ч. 1 арт. 342 КК), і навучанні ці іншай падрыхтоўцы асоб для ўдзелу такіх дзеяннях, а таксама фінансаванні або іншым матэрыяльным забеспячэнні такой дзейнасці (ч. 2 арт. 342 КК), распавядае «Вясна».

Справу разглядае суддзя Аляксандр Якунчыхін, дзяржабвінаваўца — памочніца пракурора Вольга Емяльянчанка.

Мужа і жонку Уладзіміра і Надзею Калач і яшчэ 14 чалавек затрымалі 2 жніўня 2021 года на святкаванні дня нараджэння Надзеі.

Спачатку ўсім ставілася ў віну непадпарадкаванне супрацоўнікам міліцыі (арт. 24.3 КоАП) за тое, што не адкрылі вароты дома пад Мінскам. А потым стала вядома, што на шасцярых з іх завялі крымінальныя справы. Да суду Уладзімір і Надзея ўтрымліваліся ў СІЗА №1 Мінска.

Прэс-служба МУС паведамляла, што «ў жніўні мінулага года група «дудароў» неаднаразова ўзначальвала калону пратэстоўцаў і з выкарыстаннем музычных інструментаў залучала ў несанкцыянаванае масавае шэсце грамадзян. Перформанс каардынатараў узмацняў пратэстны настрой удзельнікаў і штурхаў іх да супрацьпраўных дзеянняў у дачыненні да міліцыянтаў».

Згодна з матэрыяламі следства, Уладзіміра і Надзею Калач абвінавацілі ў актыўным удзеле ў групавых дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак, відавочным непадпарадкаванні законным патрабаванням прадстаўнікоў улады, перашкодзе руху грамадскага транспарту, учыненым групай асоб па папярэдняй змове. У справе некалькі эпізодаў — удзел у маршах пратэсту 16 жніўня, 6 верасня і 25 кастрычніка 2020 года.

«Атмасфера была святочная, усе ўсміхаліся»

Уладзімір Калач растлумачыў у судзе, што 16 верасня, даведаўшыся з сацыяльных сетак аб маючым адбыцца Маршы, прыняў рашэнне разам з Надзеяй далучыцца да яго. Яны стэлефанаваліся з музыкам Дзмітрыем Шыманскім.

«Паколькі мы заўсёды выступалі і выступаем супраць гвалту, узялі з сабой дуды і ўпрыгожылі іх кветкамі, каб падкрэсліць мірны характар шэсця. Сустрэліся каля плошчы Якуба Коласа з сябрамі, якія таксама ўзялі музычныя інструменты — дуды, гітары, барабаны. Падышлі Пётр і Юля Марчанка (палітвязні Пётр і Юлія Марчанка затрыманыя разам з мужам і жонкай Калач, чакаюць суда).

«Ніякай агрэсіі не было, атмасфера святочная, усе вакол ўсміхаліся. Усе разам прайшліся па праспекце Незалежнасці да плошчы Перамогі, потым па Пераможцаў калона пайшла да стэлы. Патрабаванняў і папярэджанняў аб незаконнасці акцыі не чуў, паколькі гучала музыка. Далей шлях быў перакрыты і людзі вярнуліся ў адваротны бок. Некалькі разоў выконвалі кампазіцыю Цоя «Перамен»», а потым разышліся», — распавёў ён у судзе.

Па падзеях 25 кастрычніка Уладзімір Калач адзначыў, што гэта быў выходны дзень, людзі ішлі па вуліцы Янкі Купалы і Багдановіча, рух не перакрывалі. Музыкі ішлі ў пачатку калоны, выконвалі кампазіцыі і грамадскі парадак не парушалі.

І Уладзімір, і Надзея віну ў судзе прызналі толькі паводле ч. 1 арт. 342; паводле ч. 2 — навучанне і фінансаванне асоб для ўдзелу ў групавых дзеяннях — не прызналі.

«Выйшла, таму што выступаю супраць гвалту»

Надзеі Калач ставяцца ў віну тры эпізоды: удзел у акцыях пратэсту 16 жніўня, 6 верасня і 25 кастрычніка.

У ходзе допыту ў судзе яна гаварыла, што аб мерапрыемстве даведалася з сацыяльных сетак, ведала, што шмат затрымлівалі людзей на папярэдніх акцыях, ведала аб гвалце, які сілавікі ўжываюць пры разгонах.

«16 жніўня мы вырашылі далучыцца да Маршу, з сябрамі пра сустрэчу папярэдне не дамаўляліся, ўбачыліся ужо на плошчы Якуба Коласа. Ніякіх лозунгаў не выкрыквала, у далоні не пляскалі. Усвядоміла, што прымаю ўдзел у несанкцыянаваным масавым мерапрыемстве, не адразу, ды і то лічыла, што гэта падлягае адміністрацыйнай адказнасці ў горшым выпадку», — казала яна ў судзе.

Паказанні надзеі Калач мала чым адрозніваюцца ад паказанняў яе мужа Уладзіміра.

За час знаходжання пад вартай, а гэта чатыры з паловай месяцы, у жанчыны пагоршыўся стан здароўя, яна мае патрэбу ў хірургічным умяшанні.

Суддзя Якунчыхін паведаміў, што ў суд паступіў матэрыяльны пазоў ад прадпрыемства «Мінсктранс», і абвясціў перапынак для прыняцця пастановы і азнаямлення бакоў з пазовам.

У другой палове дня быў дапытаны сведка па справе, вывучаліся пісьмовыя матэрыялы.