«Хочам выхаваць грамадзян або паліцаяў?» Мінскі айцішнік асуджаны на 2 гады калоніі

25 мая суддзя Першамайскага раёна сталіцы Максім Трусевіч абвясціў прысуд СЕА MakeML Аляксею Караткову: 2 гады пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму, як і прасіла дзяржабвінаваўца Іна Зубко.

Першымі пра прысуд даведаліся бацькі СЕА MakeML і група падтрымкі — некалькі дзясяткаў маладых людзей, якія прыходзілі на кожнае пасяджэнне, спадзеючыся ўбачыць Аляксея ці хаця б падпісаць калектыўную паштоўку ў СІЗА. Не ўсе змаглі патрапіць у залу, не менш за дзясятак засталіся за дзвярыма, распавядае dev.by.

Прысутныя не хавалі хвалявання: ад рашэння суда залежала бліжэйшая будучыня Аляксея. І яна магла быць рознай: санкцыі ч. 1. 342 КК «Арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх» дазвалялі суду выбар: штраф, арышт, абмежаванне волі на тэрмін да трох гадоў або пазбаўленне волі на той жа тэрмін.

Быў і яшчэ адзін варыянт — апраўданне, пра што прасіў у сваёй прамове адвакат Караткова, аднак абаронца не меў ілюзій. «Мяркую, што з улікам усіх абставін мы не абыдземся без прысуду», — з сумам адзначыў ён, звяртаючыся не тое да суду, не тое да прысутных у зале. Пафас абвінавачання і мера пакарання, запытаная абвінаваўцам, склалі ўражанне «што на лаве падсудных знаходзіцца прафесійны рэвалюцыянер». Аднак доказаў таго адвакат не знайшоў.

У пераліку доказаў віны Караткова следства паказала:

- паказанні Караткова, якія ён даў толькі аднойчы;

- смецце на вуліцах, дзе прайшлі «масавыя беспарадкі»;

- паказанні сведкі Камароўскага — супрацоўніка ГУБАЗіКа;

- СМС-паведамленні і відэа таго, што адбываецца на вуліцах Мінска 9, 10 і 11 жніўня на тэлефоне Караткова.

Падкрэсліўшы, што прысуд павінен грунтавацца на даказаных фактах, а не на здагадках, адвакат прааналізаваў гэтыя доказы.

Адказваючы на пытанні следства, Караткоў прызнаў: ён сапраўды знаходзіўся ў месцах масавых мерапрыемстваў. Шкада, што бок абвінавачвання не звярнуў ўвагі на іншыя словы: на вуліцах Караткоў нічога не рабіў, а, калі пачаліся беспарадкі, сышоў. Ён нікога не спыняў і не перашкаджаў руху, у справе няма доказаў, што хлопец выкрыкваў лозунгі або пляскаў рукамі — то-бок здзяйсняў дзеянні, якія закон кваліфікуе як актыўныя.

— Наяўнасць смецця, на якім няма адбіткаў пальцаў Караткова, — таксама не доказ, — растлумачыў адвакат. — З такім жа поспехам можна абавязаць яму наяўнасць смецця па ўсім Мінску. Сведка Камароўскі — не грамадзянін з вуліцы, які мог бачыць учыненне злачынстваў, а супрацоўнік ГУБАЗіК МУС, які прыехаў на сустрэчу з Каратковым, калі той быў затрыманы. Мэтай візіту стала гутарка, на якую, як падкрэсліў адвакат, паўнамоцтваў не было, Караткову не патлумачылі яго правы, як таго патрабуе закон. Выснова — паказанні сведкі нельга лічыць дакладнымі.

Усе СМС-паведамленні, пра якія гаворыцца ў справе, адносяцца да перыяду да 9 жніўня 2020 года, калі ў Беларусі прайшлі выбары прэзідэнта. Караткоў не ведаў, што будзе адбывацца пасля, а такім чынам, па логіцы боку абароны, не мог нікога і нішто арганізаваць. Адзначыўшы, што аўтары і атрымальнікі СМС падчас суда не выяўленыя, наўрад ці можна гаварыць аб арганізацыі, падкрэсліў адвакат.

Відэафайлы з «iPhone X», якім карыстаўся Караткоў, не могуць сведчыць пра віну маладога чалавека — хоць бы таму, што смартфон на яго не зарэгістраваны і мог знаходзіцца ў іншых асоб. Пасля экспертызы прылады, выкананай па прапанове суда, стала ясна: відэафайлы маглі быць знятыя як на гэты, так і на любы іншы тэлефон, а затым перанесены ў памяць «iPhone X».

Падкрэсліўшы, што і ў гэтым выпадку даводзіцца ступаць на зыбкую глебу здагадак, адвакат нагадаў: у аснову прысуду кладуцца даказаныя факты, а не здагадкі.

Пералічыўшы ўсе наяўныя ў справе доказы, адвакат зачытаў трактоўку злачынства, кваліфікаванага арт. 342 КК: «Знаходжанне нават побач з асобамі, якія парушаюць грамадскі парадак, і выказванне ім слоў падтрымкі, не можа разглядацца як актыўны ўдзел у здзяйсненні дадзенага злачынства».

— Доказаў здзяйснення Каратковым злачынстваў не здабыта. Максімальна гэта можа цягнуць на адміністрацыйную адказнасць, не больш, — рэзюмаваў адвакат. — Яго і затрымалі за здзяйсненне адміністрацыйнага правапарушэння, якое было адменена і не атрымала законнага дазволу.

Адвакат старанна пералічыў факты, якія характарызуюць Караткова са станоўчага боку: граматы і падзякі, тры дыпломы, атрыманыя падчас вучобы ў Ліцэі БДУ — з подпісам Аляксандра Лукашэнкі.

Успомнілі і дзеда Лук'яна, згаданага Аляксеем у пачатку суда, — замест таго, каб пайсці ў паліцаі, Лук'ян збег у партызаны і дажыў да перамогі.

— Каго мы хочам выхаваць? — задаў рытарычнае пытанне суду абаронца. — Грамадзян Рэспублікі Беларусь або паліцаяў, якія могуць прыстасоўвацца да любой абстаноўкі, хлусіць, падманваць, разбураць? Мой падабаронны ніколі не быў нацэлены на гэта.

Ацэньваючы памер пакарання, прапанаваны дзяржабвінаваўцам, адвакат задаў яшчэ адно рытарычнае пытанне:

— Мы хочам прыцягнуць маладога чалавека за яго пазіцыю і пакараць каб непанадна было? Ён не зразумее, таму што пакаранне несправядлівае.

Аляксей і яго адвакат маюць намер абскардзіць прысуд.