«Калі Пуцін не будзе арыштаваны, то прыкладна гэтак жа Лукашэнка думае і пра сябе»

Парламенцкая асамблея NATO назвала рэжым Лукашэнкі саўдзельнікам у вайне, якога павінна прыцягнуць да адказнасці, у тым ліку, за «ваенныя злачынствы, злачынствы супраць чалавечнасці і магчымыя акты генацыду ва Украіне». Палітолаг Роза Турарбекава тлумачыць, што азначае для Масквы і Мінска ўзмацненне жорсткасці міжнароднай пазіцыі.

Парламенцкая асамблея NATO прызнала рэжым у Расіі тэрарыстычным і заклікала «пашырыць маштабныя, паралізуючыя і працяглыя санкцыі на столькі, колькі спатрэбіцца, пакуль Расія не выведзе свае войскі з усёй тэрыторыі Украіны».

Акрамя гэтага ў выніковай дэкларацыі Асамблеі згадваецца Украіна (акрамя абяцанняў непахіснай падтрымкі і паставак ваеннай тэхнікі сказана, што ў перспектыве яна абавязкова стане сябрам альянсу) і Беларусь.

Рэжым Лукашэнкі названы саўдзельнікам у вайне, якога павінны прыцягнуць да адказнасці, у тым ліку, за «ваенныя злачынствы, злачынствы супраць чалавечнасці і магчымыя акты генацыду ва Украіне».

Гэта не першая падобная дэкларацыя, але на фоне знешнепалітычных аплявух Крамлю падобныя заявы з боку Міжпарламенцкай Арганізацыі краін-членаў магутнага ваеннага блока гучаць досыць важка. Пра тое, як рэзалюцыя паўплывае на міжнародны расклад сіл — ці варта чакаць далейшага «адпаўзання» ад Расеі хаўруснікаў і ўзмацнення санкцый, — а таксама пра перспектывы для ўладаў Беларусі Філін спытаў палітолага і гісторыка Розу Турарбекаву.

— Я думаю, гэтая рэзалюцыя з'яўляецца часткай агульнага трэнду на далейшае ўзмацненне жорсткасці пазіцыі ў дачыненні да Расіі — і, магчыма, да Беларусі, таму што гаворка ішла і аб адказнасці беларускага боку, — кажа экспэртка. — Выдача ордэра Міжнародным крымінальным судом у Гаазе, рэзалюцыя ПАРЕ, рэзалюцыя асамблеі краін-чальцоў NATO — гэта ўсё ўкладаецца ў адзін кірунак.

Акрамя таго, Урсула фон дэр Ляен заявіла аб 11-м пакеце санкцый супраць Расіі, які рыхтуецца. Пры гэтым пакет носіць экстэрытарыяльны характар — для Еўрасаюза гэта блізка да той жа ідэі, што і другасныя санкцыі ЗША. Гэта значыць, гаворка ідзе пра спіс прадпрыемстваў, фірмаў і кампаній, не расійскіх і не беларускіх, якія былі заўважаныя ў супрацоўніцтве, перш за ўсё, з РФ і забяспечвалі ёй абыход санкцый.

З вялікай верагоднасцю, адзначае палітолаг, у гэты спіс трапяць кампаніі з Кітая. Паралельна ідзе ўзмацненне жорсткасці пазіцыі ЕС у дачыненні да краін Цэнтральнай Азіі, разглядаецца магчымасць забароны еўрапейскага экспарту ў гэты рэгіён транзітам праз Расію — таму што ў Еўропе выдатна разумеюць: па дакументах тавары шырокага пераліку адпраўляюцца ў Азію, а ў рэальнасці «знікаюць» на тэрыторыі РФ.

— Гаворка ідзе пра экспарт тавараў падвойнага прызначэння, — удакладняе Роза Турарбекава, — я маю на ўвазе, мікрачыпы, у якіх вельмі мае патрэбу расійскае войска. Таму што зброяй РФ сябе забяспечвае, а электроніка ў яе слабое месца, і такім чынам «абаронка» выбірае сваю замову — а гэта прамое парушэнне санкцый.

Акрамя ўзмацнення жорсткасці пазіцыі, адзначае экспертка, працягваецца і падрыхтоўка да новага ваеннага этапу — контрнаступлення УСУ.

— Зіма скончылася, вясна таксама амаль на зыходзе — мяркую, будзе час гарачых ваенных дзеянняў і сур'ёзных змен на фронце.

Вядома, краінам NATO хацелася б скончыць гэтую вайну да канца года, таму што яе працяг забірае шмат рэсурсаў, у тым ліку і ў іх. Таму, думаю, яны спрабуюць кансалідаваць свае намаганні і біць у адну кропку — з тым, каб дасягнуць чаканага выніку, гэта значыць завяршэння вайны.

Ці выклікае непакой у беларускага рэжыму ўзмацненне жорсткасці пазіцыі міжнароднай супольнасці, або Лукашэнка па-ранейшаму разлічвае, што ў яго атрымаецца адседзецца ў ценю Крамля?

— Пачнем з таго, што Лукашэнка не верыць у поўны пройгрыш РФ, — кажа палітолаг. — Ён мяркуе, што рэсурсаў Расіі хопіць надоўга, таму для яго прыцягненне да адказнасці за саўдзел у вайне — перспектыва досыць аддаленая, перыферыйная. Хоць, вядома, ва ўсім гэтым мала прыемнага, паколькі ўзмацненне жорсткасці пазіцыі ў дачыненні да Расіі азначае аналагічную рэакцыю ў дачыненні да Беларусі.

Адпаведна, магчыма і ўзмацненне санкцыйнага ціску. З гэтага, думаю, ён турбуецца. Таму што ціск на беларускую эканоміку вельмі сур'ёзны, і ўсе гэтыя бадзёрыя рапарты Галоўчанкі не павінны ўводзіць у зман.

Эканоміка Беларусі ўжо знаходзіцца ў стане досыць складаным, і далей яно будзе пагаршацца: негатыўныя моманты назапашваюцца і могуць выліцца ў нешта больш істотнае.

Збядненне насельніцтва відавочнае, і хоць істотнага падзення пакуль не адбылося, але рэцэсія нікуды не знікла, эканоміка плаўна сыходзіць у мінус. Не думаю, што для рэжыму Лукашэнкі ўзмацненне жорсткасці міжнароднай пазіцыі — прыемная навіна.

Што тычыцца перспектывы быць арыштаваным і прыцягнутым да адказнасці — на мой погляд, Лукашэнка пакуль не думае пра гэта сур'ёзна. Ён верыць у тое, што Расія не прайграе гэтую вайну — прынамсі, да такой ступені, каб быў арыштаваны Пуцін.

А калі той не будзе арыштаваны, то прыкладна гэтак жа Лукашэнка думае і пра сябе.