Класкоўскі: Гісторыя з «Вагнерам» толькі ўзмацняе імідж Лукашэнкі як пуцінскага васала
Вагнераўцы, нібыта, ужо трэніруюць байцоў тэрытарыяльных войскаў на палігоне пад Асіповічамі. Улады спрабуюць паказаць, што здабываюць карысць з нашумелай гісторыі з перамяшчэннем часткі ПВК «Вагнер» у Беларусь, але гэтыя байцы наўрад ці стануць козырам яе кіраўніка.
Ужо можна рабіць некаторыя высновы і казаць, што шэраг міфаў, канспіралагічных версій рассыпаліся, піша ў «Позірку» палітычны аналітык Аляксандр Класкоўскі.
На натаўскі саміт замахвацца не сталі
Напрыклад, была здагадка, што з дапамогай байцоў Яўгена Прыгожына Мінск зладзіць правакацыю на мяжы з Літвой перад віленскім самітам NATO. Лукашэнка 24 чэрвеня прастадушна заўважыў з гэтай нагоды: «Калі б нам патрэбна была правакацыя, дык у мяне на заходнім напрамку тысячы вайскоўцаў. Толькі каманду дай — яны любую правакацыю арганізуюць. Але нам гэта не трэба».
Сапраўды, а сэнс? На камюніке саміту такога кшталту інцыдэнт мог паўплываць хіба што ў негатыўным для Масквы і Мінска ключы. І наогул рэальна задзірацца з NATO Лукашэнка напэўна не зацікаўлены. Ён і пагражае супастатаў ядзернай дубінкай менавіта таму, што іх пабойваецца.
Да таго ж вагнераўцаў пакуль прыехала, напэўна, мала. Верагодна, наогул адзінкі, прычым і тыя прыбылі літаральна на днях. Спікер Дзяржпамежслужбы Украіны Андрэй Дземчанка паведаміў, што арганізаванага прыезду расійскіх наймітаў з ПВК у Беларусь не назіраецца. А яшчэ 7 ліпеня памочнік міністра абароны Беларусі Леанід Касінскі паказваў замежным журналістам пусты намётавы лагер пад Асіповічамі: маўляў, прыгожынцамі пакуль і не пахне.
Трэніроўка «партызан» паходзіць на паказуху
Больш за тое, са слоў Дземчанкі, Расія ў рамках ратацыі вывела з Беларусі практычна ўсіх сваіх вайскоўцаў, якія праходзілі там трэніроўку і падрыхтоўку. Кіраўнік украінскай вайсковай выведкі Кірыл Буданаў канстатаваў, што «пагроза ўварвання з Беларусі адсутнічае».
Такім чынам, выглядае незаможным і папулярнае ў першыя дні пасля бунту здагадка, што вагнераўцаў такім хітрым спосабам перакідваюць у Беларусь з мэтай ударыць па Украіне.
Для гэтага было б відавочна мала нават 25 тысяч, пры тым што і гэтую лічбу прыгожынскіх штыкоў эксперты лічаць завышанай. Гэта сам кіраўнік ПВК, абвяшчаючы «марш справядлівасці», з пафасам кінуў: «Нас 25 тысяч, і мы ідзем разбірацца». На справе на Маскву рухалася, па розных ацэнках, ад пяці да васьмі тысяч.
Дый гэтых людзей Пуцін, як можна зразумець, хоча адабраць у Прыгожына, перацягнуць на свой бок, перавесці на кантракт з расійскім Міністэрствам абароны. На сенсацыйнай сустрэчы з вагнераўцамі 29 чэрвеня ў Крамлі прэзідэнт РФ, як даведаўся ад яго самога карэспандэнт маскоўскага «Коммерсанта» Андрэй Калеснікаў, прапанаваў суразмоўцам «некалькі варыянтаў працаўладкавання, і ў тым ліку — пад кіраўніцтвам іх непасрэднага камандзіра з пазыўным Сівы».
Можна меркаваць, што многія з дараваных мяцежнікаў аддадуць перавагу прапанове Пуціна, а не пераезд у Беларусь з туманнымі перспектывамі. Ну колькі інструктараў можа наняць Лукашэнку? Дзясяткі, максімум сотні. Да таго ж аклады ў беларускім войску не ў прыклад радзей заробкаў, да якіх прывыклі прыгожынскія жаўнеры ўдачы.
І тое, што яны цяпер школяць прызваных на зборы байцоў тэрабароны, якіх у народзе іранічна называюць «партызанамі», вельмі падобна на паказуху. Гэтых трэба вучыць элементарнаму, з чым цалкам справіліся б і беларускія афіцэры. Спрактыкаваныя ж у баях вагнераўцы (сярод іх сапраўды ёсць асы свайго рамяства), па ідэі, былі б нашмат больш карысна для перадачы вопыту элітным падраздзяленням беларускіх узброеных сіл.
Глядзіце таксама
Лукашэнка чакае з мора надвор'я
Але ўлады, мабыць, зацікаўленыя ў тым, каб хутчэй нешта скарміць у піяраўскім сэнсе беларускаму абывацелю, які насцярожыўся. Вось бачыце, маўляў, усё шляхам, госці не бясчынствуюць, як палохалі вас злыя языкі, а павышаюць баяздольнасць нашых войскаў.
Галоўнае ж — стварыць бачнасць, што ў гэтым і была задума мудрага беларускага кіраўніка. Хоць крытычна думаючаму назіральніку зразумела, што ў гісторыі з «недамяцяжом» Крэмль проста выкарыстаў «малодшага брата» для разрульвання канфлікту. І цяпер на тэрыторыю саюзніка проста сплаўляецца частка праблемы.
А Лукашэнка вымушаны толькі лагодна чакаць, пакуль Крэмль разбярэцца ў сваіх каламутных узаемаадносінах з Прыгожыным і яго бізнес-імперыяй. Колькі вагнераўцаў прыбудзе ў выніку ў Беларусь і калі, залежыць ад яе кіраўніка ў мінімальнай меры.
На прэс-канферэнцыі 6 ліпеня ён выглядаў, між іншым, досыць разгубленым, адкрыта заявіў з нагоды перспектыў «Вагнера»: «Гэтая кампанія расійская. Таму пытанне відавочна не да мяне».
Але і тут — пальцам у неба. Пуцін сказаў таму ж Калеснікаву, што юрыдычна і ў Расіі «ПВК “Вагнер” не існуе! У нас жа няма закона аб прыватных вайсковых арганізацыях». (Асобнае пытанне: а каго ж тады расійская дзяржава, па прызнанні яго кіраўніка, фінансавала на многія мільярды?)
У Беларусі такога закона таксама няма. Так што анансаваную яе кіраўніком легалізацыю «Вагнера» адным махам не пракруціш. Гэта ў прынцыпе таксічны актыў.
Можна меркаваць, што прыгожынцаў, якія пераязджаюць у Беларусь, наўрад ці асабліва прывабіць яе грамадзянства. І гэта таксама можа стварыць для ўладаў шэраг праблем — як юрыдычных, так і палітычных.
Па гарачых слядах бунту мусіравалася версія, што Лукашэнка наладзіць з Прыгожыным сумесны бізнес у Афрыцы. Так, у беларускай верхавіны там відавочна ёсць інтарэсы. Але, па-першае, наколькі Прыгожын захоча дзяліцца? Па-другое, што застанецца ад яго замежных праектаў? Як можна меркаваць па шэрагу сімптомаў, Крэмль спрабуе іх адціснуць.
І ўжо ў любым выпадку Крэмль і вагнераўцы наўрад ці моцна заклапочаныя тым, каб лепей абслужыць афрыканскія мары кіраўніка Беларусі. Свая кашуля бліжэй да цела. Але нават калі намеціцца гешэфт, дывідэнды адразу не пацякуць. Так што гэта хутчэй Лукашэнку давядзецца думаць, асабліва спачатку, за кошт чаго ўтрымліваць тут «Вагнер». Інакш атрымаецца, як у старой кінакамедыі: «У пана атамана няма залатога запасе, і хлопцы пачынаюць разбягацца ў розныя бакі».
Глядзіце таксама
Імідж васала ў вачах Захаду толькі ўмацаваўся
Так што рассыпаецца і яшчэ адзін пучок міфаў — што нібыта Лукашэнка моцна падняўся на гісторыі з утаймаваннем расійскай смуты. Маўляў, зможа цяпер чагосьці патрабаваць ад Пуціна, а то і замахнецца на яго трон. На самай справе васальная залежнасць ад Крамля нікуды не падзелася.
І, заўважце, беларускі правадыр рэзка замоўк, перастаў хваліцца, як ён выратаваў разгубленага расійскага цара, які ў разгар заварушкі не мог-дэ нават датэлефанавацца да верхавода мяцежнікаў. У апошнія дні Лукашэнка вярнуўся да выявы моцнага гаспадарніка, заклапочанага лёсамі ялавых кароў і азімай пшаніцы. Плюс раздача сланоў, карцінка мецэнацтва на «Славянскім базары».
Пра «Вагнера» яму пакуль, мабыць, няма чаго дадаць. Ну не прызнавацца ж зноў, што «пытанне відавочна не да мяне».
Тым часам новая страшылка ўжо адбілася ў камюніке віленскага саміту NATO: маўляў, будзем сачыць «за магчымым разгортваннем так званых прыватных вайсковых кампаній у Беларусі». Яе натаўскія суседзі прагматычна выкарыстоўваюць гэты жупел, каб атрымаць ад Альянсу падмацаванне.
Пры гэтым палітычнай суб'ектнасці ў Лукашэнкі ад таго, што ён займеў (ці нібыта займеў) грозных вагнераўцаў, у вачах Захаду не дадалося. Наадварот, гэтая гісторыя, хутчэй, толькі ўзмацняе імідж пуцінскага васала.
Глядзіце таксама
