Чаму карупцыю ніяк не перамагчы ў Беларусі?

Або барацьба вядзецца недастаткова рашуча, або закон не працуе.

Няма неабходнасці ўдасканальваць антыкарупцыйнае заканадаўства, заявіў генеральны пракурор Беларусі Аляксандр Канюк журналістам.
«Я лічу, што прыняты некалькі гадоў таму закон аб барацьбе з карупцыяй адпавядае часу, адпавядае таму становішчу рэчаў, якое ў нас у краіне, — сказаў генпракурор. — Гаворку трэба весці пра яго ўжыванне».
Былы суддзя і адвакат, старшыня юрыдычнай камісіі Беларускага Хельсінкскага камітэта (БХК) Гары Паганяйла ацэньвае сітуацыю з пазіцыі грамадзяніна, які хацеў бы бачыць сваю дзяржаву без уплыву карупцыі.
— Практыка паказвае, што Беларусь — краіна вельмі карупцыйная. Прычым карупцыя настолькі раз'ела дзяржаву, структуры ўлады, што грашаць гэтым, пачынаючы ад самых нізкіх звёнаў чынавенства да самых вышэйшых службовых асоб, у тым ліку намеснікаў міністраў, міністраў, — кажа эксперт. — На карупцыю хворыя і праваахоўныя органы, нават, магчыма, у большай ступені, чым хто б там не быў, а таксама, не выключаю, і суды, судовыя службовыя асобы. Значыць: ці барацьба з карупцыяй вядзецца недастаткова рашуча, ці закон не працуе ў сілу яго недасканаласці.
На думку эксперта, многія фактары, якія ўплываюць на карупцыю, не ліквідаваныя, пачынаючы з падборкі і расстаноўкі кадраў і заканчваючы іх персанальнай адказнасцю за належнае і законнае выкананне сваіх абавязкаў.
— Карупцыя квітнее там, дзе ёсць магчымасць пажывіцца за кошт грамадзян ці тых матэрыяльных рэсурсаў, якімі распараджаюцца службовыя асобы — тыя ж мясцовыя, абласныя бюджэты, дзе можна з дапамогай выканання або невыканання сваіх абавязкаў пакласці ў кішэню тое-сёе, што мы называем хабарам, — кажа Гары Паганяйла.
Паводле яго ацэнкі, гэта барацьба не будзе паспяховай, калі ў краіне няма галоснасці, незалежныя СМІ і структуры грамадзянскай супольнасці заглушаюцца і наогул не дапускаюцца да магчымасці кантраляваць дзеянні чыноўнікаў, праваахоўнікаў, судоў.
— Многія структуры закрытыя ад грамадзянскага кантролю. Пры такой закрытасці і безадказнасці карупцыя будзе квітнець самым буяючым колерам, — прагназуе эксперт.

Наколькі сёння карупцыя небяспечная для беларускай дзяржавы?

— Карупцыя пажырае грашовыя і іншыя матэрыяльныя каштоўнасці, якія ствараюцца праведнай працай. Усё, што створана, паступае не па ўрэгуляваных крыніцах, а дзеліцца пад сталом, келейна ў кабінетах. Напрыклад, па Беларусі ацэнкі кажуць пра тое, што да 15% ВУП сыходзяць у цень, — кажа Гары Паганяйла. — Гэта значныя сродкі, яны, магчыма, перакрываюць тыя сродкі, якія дзяржава выдаткоўвае на ахову здароўя, адукацыю, навуку, гэта значыць на тое, што можна ўкласці ў чалавека.
На думку юрыста, казаць аб зніжэнні карупцыі і аб рэальнай барацьбе з ёй можна было б, калі б на ўзроўні вышэйшага кіраўніцтва краіны і на ўзроўні кантралюючых органаў жорстка вёўся пераслед карупцыйных крыніц, пачынаючы ад аналізу і праверкі на карупцыйнасць нарматыўна-прававых актаў, калі б кожнае чынавенскае месца падвяргалася пільнай увазе на прадмет карупцыйных сувязяў і механізмаў.
Паводле zautra.by