«Сінімі пальцамі больш трымацца няма за што». Заўтра — дэдлайн для Лукашэнкі

Пятага лістапада афіцыйна заканчваецца тэрмін паўнамоцтваў Аляксандра Лукашэнкі ў якасці прэзідэнта краіны — ягоная апошняя інаўгурацыя адбылася 5 лістапада 2015 года.

Выбары прэзідэнта Беларусі, якія прайшлі 9 жніўня, не прызналі ЗША, Еўрасаюў і АБСЭ. У Еўрапарламенце заявілі, што менавіта 5 лістапада разам з заканчэннем пятай кадэнцыі Лукашэнкі ён губляе сваю легітымнасць. Ва Украіне паведамілі, што з гэтага дня не будуць называць Лукашэнку прэзідэнтам Беларусі.
Па законе прэзідэнцкія паўнамоцтвы ў Беларусі спыняюцца з моманту прынясення прысягі нававыбраным прэзідэнтам краіны. Лукашэнка прыняў прысягу 23 верасня практычна таемна. Дата інаўгурацыі не анансавалася, а саму цырымонію не паказалі на дзяржТВ, хоць гэтага патрабуе закон. Адразу пасля інаўгурацыі тысячы людзей выйшлі на пратэст.
Пра тое, што азначае заканчэнне тэрміну паўнамоцтваў Аляксандра Лукашэнкі па папярэднім тэрміне для людзей, якія да гэтага часу выходзяць на вуліцы, і для тых, хто аказаўся галоўнымі апазіцыянерамі Лукашэнкі, у эфіры currenttime.tv распавяла Святлана Ціханоўская.
— Пятага чысла, літаральна заўтра, мінае тэрмін паўнамоцтваў Аляксандра Лукашэнкі па папярэднім прэзідэнцкім тэрміне. Афіцыйна 5 лістапада — апошні дзень. Што гэта азначае?
— Мне здаецца, тут трошкі недаінфармаванасць або непаразуменне, таму што ў Лукашэнкі скончыўся тэрмін, калі была інаўгурацыя, гэта значыць афіцыйныя паўнамоцтвы яго скончыліся. Але, дапусцім, 5 чысло: гэта азначае, што Лукашэнка 5 лістапада губляе апошні элемент легітымнасці. І калі некаторыя краіны, можа быць, яшчэ лічылі, што ў яго застаецца нейкая легітымнасць, то зараз скончылася і яна. Гэта значыць сінімі пальцамі больш трымацца няма за што.
— У сувязі з гэтым як, на ваш погляд, павінны сябе паводзіць замежныя партнёры Беларусі? І як вы ім раіце сябе паводзіць? І Што рабіць беларусам, якія цяпер у краіне?
— Працягваць ціск як унутры краіны, так і па-за краінай. Гэта значыць неабходна рабіць усё, каб дамагчыся вызвалення палітвязняў, каб Лукашэнка сышоў і былі прызначаныя новыя выбары, як мы і заяўлялі. Максімальна магчымы мірнае ціск. Пашырэнне санкцый на максімальна вялікую колькасць прадстаўнікоў рэпрэсіўных органаў, чыноўнікаў, суддзяў, ідэолагаў. Гэта значыць на ўсіх тых, на каго абапіраецца рэжым.
Таксама неабходна размаўляць аб эканамічных абмежаваннях альбо кропкавых санкцыях на прадпрыемствах, якія належаць "кішэням" Лукашэнкі і яго блізкаму колу. Плюс, вядома ж, максімальная салідарнасць беларускага народа, салідарнасць з страйкоўцамі. Гэта значыць неабходна нарошчваць страйк і ціск ад краін, якія нас падтрымліваюць.
— А такія захады магчымыя? Спіс гэтых прадпрыемстваў, аб якіх вы кажаце, неяк складаецца, ён існуе?
— Нашы эканамісты працуюць над гэтым пытаннем. Ёсць такі спіс, ён дапаўняецца па такім прадпрыемствам, па арганізацыям, альбо гэта асобныя бізнесоўцы, якія спансіруюць гэты рэжым.
— З'яўляюцца відэа, дзе людзі просяць прабачэння перад Аляксандрам Лукашэнкам за ўдзел у несанкцыянаваных акцыях або забастоўках. Мы не зусім разумеем, пры якіх абставінах яны запісаныя, і не можам сказаць, ці было гэта зроблена без ціску ці пад ціскам. Што перадаць ад вас гэтым людзям?
— Вы ведаеце, усе разумеюць, што такога роду відэа пішуцца пад ціскам. І гэта нават не варта абмяркоўваць, таму што чалавек, які выходзіць [на пратэсты] за сваю будучыню, выходзіць за свае правы, ён можа запісваць такога роду відэа толькі пад ціскам. Вядома, людзям страшна. Але мы павінны разумець, што мы прайшлі ўжо вельмі доўгі шлях, велізарны шлях. Вы проста азірніцеся і паглядзіце, колькі зроблена з вясны. І зрабілі гэта мы з вамі — з беларускім народам. Я лічу, што засталося зусім няшмат. Мы бачым, як на нашых вачах рэжым распадаецца, робяцца памылкі. Усе вы ведаеце, што толькі разам мы пераможам.
— Калі людзі цяпер раптам адступяць, ім стане горш ці лепш, калі ўсё супакоіцца?
— Вядома, стане горш, таму што нашы правы і так не выконваліся, а стане наогул нейкая рабская сістэма, гэта відавочна.
— Ужо ў гэтыя хвіліны, калі мы гаворым, у самым разгары падлік галасоў на выбарах прэзідэнта ЗША. Вы сочыце за гэтым. Што азначае для вас гэтая выбарчая кампанія ў Амерыцы, і як вы ўяўляеце сабе працу з абраным прэзідэнтам, кім бы ён ні быў?
— Дакладна так жа, як з любым лідарам любой іншай краіны. Цяпер мы павінны разумець, што адказнасць за Беларусь ляжыць толькі на саміх беларусах. Падтрымлівае лідар любой краіны беларусаў у барацьбе за дэмакратычную будучыню – гэта права кожнага лідара.
— Калі б у вас была магчымасць звярнуцца і папрасіць пра нешта прэзідэнта ЗША, што б вы маглі і хацелі б у яго папрасіць?
— Я б хацела максімальнай падтрымкі беларускаму народу. Я хацела б, каб дэмакратычныя краіны звярнулі яшчэ больш увагі на тое, як ушчамляюцца правы чалавека ў Беларусі, на гвалт, што адбываецца ў нашай краіне, каб пра гэта гаварылі і рабілі разнастайныя адпаведныя меры.