Чатыры гады без Паўла Шарамета. У Кіеве адкрылі помнік журналісту

Чатыры гады таму ў Кіеве была падарваная машына, за рулём якой сядзеў беларускі журналіст, заснавальнік сайта «Беларускі партызан» Павел Шарамет.

Хто заказчык гэтага злачынства, дагэтуль невядома. Следства сцвярджае, што выйшла на выканаўцаў і яны ўжо знаёмяцца з матэрыяламі справы перад тым, як паўстаць перад судом, аднак да галоўнай таямніцы гібелі нашага калегі гэта не набліжае. Выканаўцы, калі гэта сапраўды яны, не былі знаёмыя з Паўлам, не мелі з ім ніякіх канфліктаў, адпаведна, не мелі і матыву яго забіваць. Тады хто пайшоў на гэта злачынства? Адказу няма.
Мама Паўла, Людміла Станіславаўна Шарамет, як і ўсе, чакае суда, у надзеі пачуць адказы хоць бы на некаторыя пытанні. І вельмі перажывае за тое, што адбываецца цяпер у Беларусі. Як аказалася, Мінск — дзіўны горад, дзе прыстойныя людзі ведаюць адзін аднаго. Вось і Людміла Шарамет аказалася асабіста знаёмая са Святланай Купрэевай, памагатай Віктара Бабарыкі, якая ў цяперашні час знаходзіцца ў ізалятары КДБ.
— Гэта прыстойная жанчына, выдатны чалавек. Як можна трымаць такога чалавека ў СІЗА КДБ? Што гэта такое? Як такое магчыма? Тое, што адбываецца цяпер у Беларусі проста розуму неспасціжна, — распавяла Людміла Шарамет сайту «Беларускі партызан». — Тое, што робяць чорнарубашачнікі з АМАПа, хапаючы мірных людзей, збіваючы іх, здзекуючыся з іх, — гэта кашмар і ганьба. І, ведаеце, я ўвесь час праводу паралель з гісторыяй сваёй сям'і. Павел быў праўнукам партызана, унукам партызана і сам партызан. Імем прабабулі Паўла — Пелагеі Тарасаўны Казлоўскай — названая вуліца ў Асіповічах, ёй усталяваны абеліск. За сувязь з партызанамі (а ў партызанах быў яе сын Мікалай, дзед Паўла) і захоўванне палкавога сцяга яе павесілі на рынкавай плошчы Асіповічаў. І ведаеце, хто яе здаў, з-за каго яе пакаралі смерцю? Здалі яе суседзі, сям'я паліцаяў. І расказваюць, што калі за ёй прыйшлі, яна завязала хустку і сказала гэтаму паліцаю: «Адзін вузел — для мяне, але другі — будзе для цябе».
І вось цяпер гэтыя маладыя хлопцы з АМАПа, якія вядуць паляванне на мірных людзей, на свой народ, яны паводзяць сябе, як паліцаі. А сваёй моладдзю краіна ганарыцца павінна. І мы ганарыліся, мы глядзелі з захапленнем на яе. Але цяпер тое, што ладзяць міліцыя і КДБ, выклікае ў мяне толькі адно пытанне: дык што ж мы пабудавалі і каго выгадавалі? Бо ў гэтых хлопцаў таксама ёсць мамы. І напэўна яны не ведаюць, што атрымалася з іх сыноў. Як можна, каб дагадзіць аднаму заказчыку за палку каўбасы, усё гэта тварыць — бо ні за што іншае ... Ну, можа яшчэ за кватэры ... Але табе ж з гэтым жыць. Табе з гэтым гадаваць сваіх дзяцей. Што ты зможаш ім сказаць? Што ты зможаш сказаць сваёй маме, паглядзеўшы ёй у вочы? Што ты, беларус, здзекаваўся са сваіх жа беларусаў?!
Мяне гэта проста разрывае. Мы выгадавалі тых жа паліцаяў! У іх сіла, у іх улада, яны ўпэўнена сябе адчуваюць. Яны ідуць супраць прыстойных людзей. А прыстойныя — вось гэтыя дзеці, хлопцы, у якіх ёсць сваё меркаванне, якія хочуць жыць нармальна, нікога і нічога не баяцца. І толькі за жаданне нармальна жыць і свабодна дыхаць іх сёння саджаюць, хапаюць, арыштоўваюць. Такая рэакцыя выклікае проста жах. І я здзіўляюся, як мой сын не баяўся, і рабіў усё, што мог, каб Беларусь стала свабоднай.
Не магу ні чуць, ні бачыць, мяне проста разрывае ад абурэння тое, што цяпер у Беларусі адбываецца.
Павел Шарамет, які з 2011 года жыў і працаваў ва Украіне, загінуў у Кіеве раніцай 20 ліпеня 2016 года ў выніку падрыву машыны. Выбух здарыўся ў 7.45 на рагу вуліц Багдана Хмяльніцкага і Івана Франка.
Нацыянальная паліцыя Украіны распачала крымінальную справу на падставе артыкула «Наўмыснае забойства».
12 снежня 2019 года ўкраінскія праваахоўнікі паведамілі, што затрымалі траіх падазраваных у забойстве: урача і валанцёра Юлію Кузьменка, музыканта Андрэя Антоненку, ваенную медсястру Яну Дугар. Па версіі следства, Дугар сфатаграфавала камеры перад забойствам, Кузьменка закладала выбухоўку пад машынаю разам з Антоненкам, які таксама фігуруе як арганізатар.
Суд арыштаваў Кузьменка і Антоненку. Дугар адправілі спачатку пад кругласутачны, а затым пад начны хатні арышт.
Паліцыя называла матывам забойства дэстабілізацыю сітуацыі ва Украіне, аднак афіцыйна ў матэрыялах справы гаворыцца, што фігуранты захапіліся «ўльтранацыяналістычнмі ідэямі, культывуючы велічнасць арыйскай расы», спрабавалі забойствам прыцягнуць увагу да сваіх поглядаў.
Прэс-сакратар МУС у асабістай перапісцы, апублікаванай у інтэрнэце, намякнуў, што да забойства Шарамета можа быць датычна СБУ.
Усе затрыманыя адмаўляюць сваю датычнасць да злачынства. Абарона Антоненкі сцвярджае, што ён вышэйшы за забойцу (паводле відэаз камер назірання). Адвакаты Дугар настойваюць, што ў яе ёсць алібі, пацверджанае дакументамі і сведкамі, а экспертыза, на якой грунтуецца падазрэнне, няпоўная і неаб'ектыўная. Кузьменка таксама раскрытыкавала экспертызу.
Па словах абароны, у момант забойства Шарамета Дугар не была знаёмая з іншымі падазраванымі, а Кузьменка і Антоненка ў той час кантактавалі ўсяго некалькі разоў.
У гадавіну смерці Паўла Шарамета сябры Беларускай асацыяцыі журналістаў традыцыйна наведаюць магілу калегі на Паўночных могілках у Мінску.
Як перадае «Радыё Свабода», у Кіеве непадалёк ад будынка, дзе жыў Павел Шарамет, і ад месца ягонай гібелі ў 2016 годзе, паставілі помнік у выглядзе змятага белага аркуша паперы, на якім напісана імя «Павел Шарамет». Аўтарам мемарыялу стаў вядомы ўкраінскі скульптар Назар Білык. Ідэю паставіць помнік Паўлу Шарамету падтрымаў асабіста мэр Кіева Віталь Клічко.