«Мінаючы гарант ужо не можа займацца паўсядзённымі кіраўнічымі справамі»
Аўтар тэлеграм-каналу «Лісты да дачкі» адзначае, што ў мінаючага гаранта не атрымалася з першага разу сфармаваць урад. Таму што гэты ўрад павінен быць супярэчлівым інструментам: з аднаго боку — быць ініцыятыўным, з іншага —не ўяўляць небяспекі для мінаючага гаранта. Але ў цяперашняй Беларусі любая ініцыятыва ёсць небяспечнай для мінаючага гаранта.
Хтосьці пачаў прызначаць сабе ўрад. За адзін дзень, праўда, не справіўся. Так што яшчэ прадоўжыць. Ці ўвогуле расцягне сабе задавальненне на ўвесь тыдзень. Але сутнасць не ў гэтым. І нават не ў тым, каго ён сабе прызначыў. Не таму што гэта не мае значэння. Яно якраз цяпер мае. А таму што сёй-той адну важную рэч сказаў, толькі ты не здзіўляйся.
Сёй-той сказаў, што прэм'ер-міністр насамрэч ніякі не прэм'ер-міністр, а старшыня ўрада. Таму камандаваць міністрамі ён не павінен. Ён павінен старшынстваваць. А камандаваць міністрамі павінны яго намеснікі. Якіх сёй-той паважліва назваў віцэ-прэм'ерамі. Вось заўваж, што прэм'ер-міністр у кагосьці — старшыня ўрада, а намеснікі прэм'ер-міністра — віцэ-прэм'еры.
Але сутнасць, зноў жа, не ў гэтым. А ў тым, што сёй-той вырашыў сваіх міністраў узяць і падзяліць паміж сваімі віцэ-прэм'ерамі. І ведаеш што? Сёння, вядома, не дзень гістарычных аналогій, але мне гэта нешта нагадала. Мне гэта нагадала, як «лянівыя каралі» каралеўства франкаў дзялілі каралеўства паміж сваімі герцагамі.
Толькі каралі аддавалі герцагам ва ўпраўленне зямлю, а сёй-той не стаў распальвацца на дробязі. Вось герцаг Снапкоў атрымаў ад яго адразу ўсю эканоміку. Герцаг Каранік — сацыялку. Трэці герцаг атрымае прамысловасць, чацвёрты —плён зямны, у сэнсе сельскую гаспадарку.
Але прынцып ад гэтага не мяняецца. Каралі чаму дзялілі сваё каралеўства? Таму што іх нездарма назвалі «гультаямі». Таму што самі кіраваць яны не маглі і не хацелі. Вось і гарант, які заканчваецца, дзеліць з той жа самай нагоды. Таму што не можа займацца паўсядзённымі кіраўнічымі справамі. Па-першае, сумна, па-другое — гарантыі, якія мінаюць, ужо не дазваляюць.
Таму гарант хоча, каб паўсядзённымі кіраўнічымі справамі за яго займаліся іншыя, а яго асабіста не турбавалі па дробязях. І самы просты спосаб, вядома, гэта знайсці сабе маладога і жвавага намесніка, які мог бы ўзяць на сябе няўдзячныя кіраўніцкія функцыі.
Але сёй-той жа ведае гэтых маладых ды жвавых. Сам такім быў. Калісьці. Таму баіцца, што калі прызначыць маладога і жвавага намесніка, то гэты намеснік разам з няўдзячнымі функцыямі можа прыбраць сабе да рук і тыя, якія ўдзячныя. А што тады застанецца гаранту, які мінае? Гузікі ад штаноў? А ён жа табе ўсё ж такі пакуль яшчэ гарант, а не парасячы хвосцік.
Таму, замест маладога і жвавага гарант вырашыў стварыць сабе калектыўнага намесніка. Каб яны не маглі паміж сабой дамовіцца і яго замясціць.
Але праблема ж у тым, што калектыўнаму намесніку будзе цяжка паміж сабой дамовіцца і па больш паўсядзённых пытаннях. А рассудзіць іх будзе няма каму. Таму што старшыня ўрада будзе старшынстваваць, а мінаючаму гаранту дробныя паўсядзённыя пытанні ўжо не вельмі цікавыя. Але і падзецца гаранту няма куды.
Няма куды з таго часу, як сокалы скінулі пацука на прыступкі Дома Урада ў дзень адмовы ў рэгістрацыі кандыдатамі ў прэзідэнты Бабарыку і Цапкалу.