Сакрэты папірусаў Геркуланума: навукоўцы знайшлі магілу Платона?
Навукоўцы спрабуюць расшыфраваць скруткі, што перажылі вывяржэнне Везувія, не адно дзесяцігоддзе. Цяпер на дапамогу ім прыйшлі тэхналогіі штучнага інтэлекту.
Так выглядаюць папірусы Геркуланума, якія перажылі вывяржэнне Везувія. Фота
Грацыяна Ранокк'я, папіролаг з Пізанскага ўніверсітэта, паведаміў, што знайшоў дакладнае месца пахавання Платона — ён расшыфраваў папірусы, знойдзеныя амаль 300 гадоў таму ў Геркулануме паблізу Неапаля, паведамляе ВВС.
На думку даследчыкаў, знаходкі паказваюць на тое, што Платон быў пахаваны ў Акадэміі ў Афінах, у садзе побач з «храмам муз». Гэта ўдалося ўсталяваць дзякуючы новай інтэрпрэтацыі папірусаў, напісаных Філадэмам з эпікурэйскай школы, у якіх падрабязна апісваецца гісторыя Акадэміі.
Абвугленыя скруткі папірусаў былі выяўленыя ў 1752 годзе на віле ў Неапалітанскага заліва, якая, як лічылася, калісьці належала цесцю Юлія Цэзара, але іх поўнае ўтрыманне да гэтага часу застаецца загадкай, паколькі навукоўцы палічылі іх занадта далікатнымі, каб разгортваць.
Грацыяна Ранокк'я, папіролаг з Пізанскага ўніверсітэта, распавёў пра сваё адкрыццё: "У параўнанні з папярэднімі выданнямі, цяпер тэкст амаль радыкальна змяніўся, маючы на ўвазе шэраг новых і канкрэтных фактаў аб розных акадэмічных філосафах…. Сярод найбольш важных навін мы чытаем, што Платон быў пахаваны ў адведзеным для яго садзе Акадэміі ў Афінах, побач з так званым Мусеёнам, або сакелумам, прысвечаным музам. Дагэтуль было вядома толькі тое, што ён быў пахаваны на тэрыторыі Акадэміі».
Платон, які памёр каля 347 года да н. э., лічыцца адным з найвялікшых грэчаскіх філосафаў. Разам са сваім настаўнікам Сакратам і вучнем Арыстоцелем ён заклаў асновы заходняй філасофіі і навукі.
Глядзіце таксама
Дапамог штучны інтэлект
Геркуланумскія папірусы, выяўленыя ў XVIII стагоддзі, налічваюць больш за 1800 дагістарычных скруткаў. Яны былі выяўленыя на раскошнай віле, названай Вілай папірусаў, —рымскім маёнтку ў Геркулануме (Італія), дзе ляжалі на працягу стагоддзяў пад пластом вулканічнага попелу пасля вывяржэння Везувія.
Скруткі ўяўляюць сабой адзіную буйнамаштабную бібліятэку часоў антычнасці, якая захавалася ў поўным аб'ёме.
Папірусы, што перажылі вывяржэнне Везувія, былі моцна апаленыя пад уздзеяннем гарачага попелу і газу, але на іх быў заўважны ледзь прыкметны тэкст. Аднак жа разгарнуць папірус было немагчыма — бо ён бы рассыпаўся, адзначае ВВС.
Глядзіце таксама
Але навукоўцы сёе-тое прыдумалі.
Дзякуючы інавацыйнаму падыходу, які спалучае выкарыстанне штучнага інтэлекту і высокаэнергетычнага рэнтгенаўскага выпраменьвання, у навукоўцаў з'явілася надзея прачытаць, што напісана ў скрутках.
З дапамогай сучасных тэхналогій Ранокк’я і яго каманда здолелі прачытаць каля 1000 слоў — прыкладна 30% усяго тэксту — і мяркуюць, што цалкам расшыфруюць папірус да 2026 года.
Яны зрабілі сотні інфрачырвоных здымкаў абвугленых скруткаў, якія дазволілі ім разглядзець не толькі асабовы, але і адваротны бок папірусу. Знаходкі затым прааналізаваў кампутар.
Акадэмія Платона была знакамітай школай у старажытных Афінах, заснаванай за гарадскімі сценамі на паўночным захадзе горада ў 387 годзе да нашай эры. У 86 годзе да н.э. яе разбурылі па загадзе рымскага дыктатара Сулы.
Новы аналіз папірусаў таксама паказаў, што Платон, магчыма, быў прададзены ў рабства ў 399 годзе да н. э. — пасля смерці Сакрата або ў 404 годзе да н.э. падчас заваёвы выспы Эгіна спартанцамі.