Сёння ў Японіі распачынаюцца самыя дзіўныя Алімпійскія гульні

Чаму Алімпіяда ў Токіа, якая адкрываюцца ў сёння, 23 ліпеня, трывожыць навукоўцаў, распавядае ВВС.

XXVIII летнія Алімпійскія і Паралімпійскія гульні, якія адкрываюцца ў сёння, 23 ліпеня, у Токіа, стануць самымі дзіўнымі спартыўнымі спаборніцтвамі ў гісторыі.

Абмежавальныя меры, уведзеныя ў Алімпійскай вёсцы, а таксама ў Токіа і дзвюх суседніх прэфектурах у сувязі з пандэміяй каронавіруса, забараняюць гледачам не толькі з'яўляцца на трыбунах, але нават збірацца разам для калектыўнага прагляду спаборніцтваў.

Спіс строгіх правілаў і забаронаў, складзены для ўдзельнікаў Алімпіяды і чальцоў афіцыйных дэлегацый, займае 70 старонак. На мінулым тыдні кіраўнік МАК Томас Бах нават заявіў, што верагоднасць перадачы віруса ад спартсменаў, якія прыехалі на гульні, жыхарам Японіі роўная нулю — за што, зрэшты, яго тут жа высмеялі эксперты-эпідэміёлагі.

Улічваючы, што госці з'ехаліся на Гульні з усяго свету, а новыя выпадкі заражэння Covid-19 сярод іх у апошні тыдзень выяўляюцца кожны дзень, лекары і навукоўцы  выказваюць асцярогі, што Алімпійская вёска можа стаць месцам масавага распаўсюджвання віруса — стаць своеасаблівым кубкам Петры планетарнага маштабу.

Позні старт

Асцярогі экспертаў не ў апошнюю чаргу звязаныя з тым, што з усіх багатых краін першага свету (за выключэннем Аўстраліі і Новай Зеландыі) менавіта ў Японіі справы з вакцынацыяй ад Covid-19 ідуць, мабыць, горш за ўсё.

Калі ў Канадзе хоць бы адну дозу вакцыны атрымала ўжо звыш 70% насельніцтва, а ў ЗША і краінах Еўрасаюза — больш за палову, то ў Японіі, якая прымае ў гэтыя дні гасцей з усяго свету, — крыху больш за траціну. Гэта пры тым, што амаль 30% жыхароў краіны пераадолелі 65-гадовы рубеж, гэта значыць уваходзяць у групу рызыкі: у выпадку заражэння шмат каму з іх спатрэбіцца шпіталізацыя.

Як паведамляе японская прэса, прычын такой няспрытнасці некалькі, але галоўная з іх — залішняя саманадзейнасць японскіх уладаў.

У Токіа былі настолькі ўпэўненыя, што ў японскіх навукоўцаў атрымаецца стварыць уласную вакцыну, што забыліся на ўсялякі выпадак перастрахавацца і склалі ўсе яйкі ў адзін кошык — не паклапаціліся пра пастаўкі іншых прэпаратаў.

Да снежня 2020 года, калі ў Вялікабрытаніі і некаторых іншых краінах ужо пачалі разгортваць масавую прышчэпачную кампанію, японскія распрацоўшчыкі толькі прыступілі да другой фазы клінічных выпрабаванняў уласнай ДНК-вакцыны з удзелам 500 чалавек, абвясціўшы, што на рынку японскі прэпарат з'явіцца не раней за 2022 год.

У выніку краіне-гаспадыні Алімпіяды-2020 давялося ўставаць у канец доўгай чаргі да іншых вытворцаў вакцын. А паўнавартасную вакцынацыю там змаглі пачаць толькі да сярэдзіны траўня, калі да Алімпіяды заставалася крыху больш за два месяцы.

І хоць з тых часоў прышчэпачная кампанія ўпэўнена набірае тэмп, па словах экспертаў, яе пачатак так зацягнуўся, што нагнаць упушчаны час было ўжо немагчыма.

Рэкамендацыйны лакдаўн

Асабліва іранічна на гэтым фоне выглядае той факт, што ў мінулым годзе, калі Алімпіяду–2020 было вырашана адкласці і правесці на год пазней, эпідэміялагічная сітуацыя ў Японіі была значна лепш, чым цяпер.

Як і іншым краінам, якія перажылі ў 2003 годзе эпідэмію "атыповай пнеўманіі" SARS і якія мелі вопыт барацьбы з новым рэспіраторным вірусам, Японіі адносна доўга ўдавалася стрымліваць распаўсюджванне Covid-19.

Да пачатку траўня 2020-га, калі ў Расіі колькасць пацверджаных выпадкаў інфекцыі пераваліла за 100 тысяч, у параўнальнай па насельніцтву Японіі іх было ў шэсць з лішнім разоў менш. Стотысячную мяжу краіна пераадолела толькі да лістапада, калі расійская статыстыка інфіцыраваных ужо пераваліла за 1,5 мільёна.

Пры гэтым трэба адзначыць, што, у адрозненне ад Італіі, ЗША, Расіі, Бразіліі, Індыі і многіх іншых краін, у Японіі пандэмія каронавіруса не абярнулася катастрофай — хоць, здавалася б, для гэтага былі ўсе ўмовы.

Права на свабоду перамяшчэння прапісана ў японскай Канстытуцыі, так што ўвесці жорсткі лакдаўн па прыкладзе Кітая, Расіі, Брытаніі ці ЗША ў краіне было немагчыма: ні федэральныя, ні рэгіянальныя ўлады не мелі на гэта паўнамоцтваў. Так што ўсе уведзеныя ў Японіі абмежавальныя меры насілі выключна рэкамендацыйны характар.

Аднак знакамітая на ўвесь свет японская самадысцыпліна спрацавала на выдатна: рэкамендацыі ўладаў жыхары краіны выконвалі няўхільна. Не ў апошнюю чаргу па гэтай прычыне па колькасці смерцяў ад віруса на душу насельніцтва Японія адстае ад сярэднесусветных паказчыкаў у чатыры разы, ад расійскай афіцыйнай статыстыкі — у восем, а ад Амерыканскай — у 15 разоў.Засцярогі і забароны Алімпіяды ў Токіа

Прынятае 8 ліпеня рашэнне аб тым, што гульні–2020 усё ж будуць праведзеныя, хоць і без гледачоў, выклікала ў навуковай супольнасці неадназначную рэакцыю. Аднак усе эксперты згаджаюцца з тым, што арганізатары Алімпіяды прынялі ўсе магчымыя меры, каб звесці рызыку заражэння да мінімуму.

Напрыклад, спартоўцаў настойліва прасілі прыязджаць у краіну як мага пазней, а з'язджаць — як мага раней: не пазней чым праз два дні пасля заканчэння ўдзелу ў спаборніцтвах.

У 70-старонкавай брашуры, якую раздаюць усім удзельнікам і гасцям гульняў, падрабязна распісаныя правілы і забароны, якія дзейнічаюць у перыяд Алімпіяды, Паралімпіяды — і яшчэ два тыдні пасля заканчэння абодвух мерапрыемстваў, на ўсялякі выпадак.

Напрыклад, у Алімпійскай вёсцы забаронена абдымацца, паціскаць адно аднаму рукі — і наогул рэкамендавана трымацца адно ад аднаго як мага далей. У пакоях для спартсменаў, куды звычайна селяць па двое, нават падушкі на ложках расклалі так, каб суседзі спалі галовамі ў розныя бакі, змяншаючы рызыку заражэння.

Падчас спаборніцтваў забаронена падбадзёрваць спартсменаў крыкамі, паколькі гэта таксама павышае рызыку перадачы віруса. Замест гэтага арганізатары рэкамендуюць падтрымліваць удзельнікаў спаборніцтваў апладысментамі.

Самім удзельнікам настойліва не рэкамендуецца наведваць якія б там ні было месцы або мерапрыемствы, акрамя ўнесеных у іх уласную персанальную праграму, складзеную яшчэ да прыбыцця. У прыватнасці, усе спартсмены павінны загадзя пералічыць усіх людзей, з кім яны збіраюцца рэгулярна мець зносіны падчас візіту.

Нельга глядзець трансляцыю спартыўных спаборніцтваў вялікімі групамі на плошчах, вуліцах або ў рэстаранах. Піць алкаголь, дарэчы, таксама забаронена: да 22 жніўня ў Алімпійскай вёсцы будзе дзейнічаць сухі закон (Паралімпіяда заканчваецца 8 жніўня).

Акрамя таго, нельга з'яўляцца на людзях або наогул перасоўвацца без ахоўнай маскі.

З гэтага правіла зроблены ўсяго тры выключэнні: маску можна будзе здымаць падчас сну, падчас ежы і падчас саміх спаборніцтваў (але не трэніровак).

Чацвёртае выключэнне зроблена для спартсменаў, якія занялі прызавыя месцы. Ім маску дазволяць зняць на подыуме падчас узнагароджання, каб не псаваць фатаграфіі.