КоммерсантЪ: Колю не ўразілі вучэнні

Учора ў Калінінградзе скончыліся расійска-беларускія вучэнні «Захад-2013». Прэзідэнту Расіі спадабалася. Аляксандр Лукашэнка прамаўчаў. Пра тое, як рэагаваў яго сын Коля, — спецыяльны карэспандэнт «Ъ» Андрэй Ъ-Калеснікаў з Калінінградскай вобласці.



Палігон Хмелеўка пад Калінінградам, дзе на камандным пункце чакалі Уладзіміра Пуціна і Аляксандра Лукашэнку пасля фазы сумесных вучэнняў у Гродне, старанна падрыхтаваўся да іх візіту. Справа нават не ў велізарнай колькасці мэтаў, выстаўленых на знішчэнне: не ў пудзілах салдат у натуральную велічыню, дамоў, дотаў, караблёў і верталётаў.
Не, самае моцнае ўражанне зрабіў храм на тэрыторыі палігона. Ён быў пабудаваны і здадзены ў эксплуатацыю спецыяльна да вучэнняў.
Храм быў цалкам абгорнуты ў маскіровачную сетку. І толькі крыж абуральна зіхацеў на нечаканым сонцы.
— Так, — пацвердзіў айцец Канстанцін, што стаяў каля ўваходу ў храм. — Зборна-разборны шчытавы мабільны храм. Распрацаваны спецыяльна для шматразовага выкарыстання.
— А што ж, — спытаў я, — крыж не накрылі сеткай? Проста блішчыць!
Крыж таксама, па-мойму, быў зборна-разборным.
— Не накрылі, — згадзіўся айцец Канстанцін. — Сапраўды, толькі гэта і заставалася зрабіць.
Маскіроўка храма была яму не да душы.
Айцец Канстанцін адкрыў біметалічныя дзверы мабільнага храмавага комплексу і схаваўся за імі. У яго тут былі не вучэнні. У яго заўсёды ўсё адразу па-сапраўднаму.
Сцэнар сумесных расійска-беларускіх вучэнняў «Захад-2013» быў наступны: «Незаконнае ўзброенае фармаванне ажыццявіла захоп участка ўзбярэжжа з невялікімі населенымі пунктамі.
У мэтах блакавання раёна знаходжання тэрарыстаў у тыл праціўніка ажыццяўляецца высадка тактычнага дэсанту на верталётах Мі-8. Па суднах, што забяспечваюць тэрарыстаў зброяй, наносіцца артылерыйскі ўдар сіламі карабельнай берагавой артылерыі. Па тэрарыстах, якія знаходзяцца на ўзбярэжжы, наносіцца артылерыйскі ўдар самалётамі франтавой і верталётамі армейскай авіяцыі…

Дэсантны карабель на паветранай падушцы „Мардовія“ дастаўляе падраздзяленне сіл спецыяльных аперацый Рэспублікі Беларусь, якое ажыццяўляе дэсантаванне на ўзбярэжжы і ўступае ў бой з тэрарыстамі. У тыл праціўніка дэсантуюцца падраздзяленні ПДВ, якія блакуюць адыход тэрарыстычнай групы.
Блакаваныя тэрарысты захопліваюць населены пункт. Для вызвалення закладнікаў і ачысткі населенага пункта ад тэрарыстаў у бой уступаюць падраздзяленні ўнутраных войскаў МУС Расіі. Пасля бою ў горадзе ўзнікае пажар, да тушэння якога прыцягнутыя спецыяльныя самалёты».
Пра тое, ці будзе патушаны пажар, у сцэнары не было ні слова. Відавочна, гэта нікога ўжо асабліва не хвалявала. Галоўнае — нашы перамаглі.
На камандным пункце з’явіліся вайсковыя назіральнікі. Запрасілі назіральнікаў са 100 краін, прыляцелі з 80.
Назіральнікі адразу дасталі фотаапараты і заляскалі.
— Здымаюць вас актыўна, — сказаў я аднаму з расійскіх афіцэраў.
— Фатаграфуюць, — паправіў ён мяне. — Зняць нас ім слабо.
Гэтыя вайскоўцы прыляцелі з Гродна. Расказалі, што былі здзіўленыя, калі дыктар, які каментаваў ход вучэнняў, паведаміў, што ў бой уступаюць устаноўкі «БелГрад».
— Мы не зразумелі, — падзяліўся ён. — Ніколі пра такія не чулі. А потым я здагадаўся! Гэта ж значыць — беларускі «Град»!

На палігоне задыміла. Гэта значыць, пачалося.
Сваё месца на трыбуне назіральнікаў заняў міністр абароны адной далёкай краіны ў дзіўнай на першы погляд спартыўнай форме. Яму было холадна і ветрана. Але на вайне як на вайне.
Пасля пяціхвіліннай залевы, калі на верталётах ужо прызямліліся Уладзімір Пуцін, Аляксандр Лукашэнка і яго сын Коля ў вайсковай форме без пагонаў (неяк на вайсковым парадзе ў Мінску зоркі на яго пагонах былі маршальскімі. Прычына іх адсутнасці гэтым разам невядомая. Наўрад ці, зрэшты, бацька зрэзаў іх Колю за якую-небудзь правіну), пачалася страшная страляніна.
Назіральнікі, здаецца, пакуль дрэнна разумелі сэнс таго, што адбываецца і аддавалі перавагу таму, каб фатаграфаваць. Міністр абароны далёкай краіны стаяў на крэсле і ўзіраўся ў мора, дзе спрабавалі вырвацца з акружэння караблі тэрарыстаў. Яму таксама хацелася вырвацца адсюль.
Высаджваўся расійскі дэсант. «Мардовія» з беларускімі дэсантнікамі спазнялася.
Больш за ўсё назіральнікі зацікавіліся высадкай новых расійскіх БТР-82. Яны перапытвалі адзін у аднаго, ці тая гэта зброя, пра якую яны думаюць. Гэта была менавіта тая.
У нейкі момант здалося, што знішчаць больш няма каго: такім агнём нельга было не знішчыць усё жывое. Але тут высветлілася, што тэрарысты жывыя-здаровыя. Больш за тое, у іх, здаецца, адкрылася другое дыханне.
Мабыць, былі прадэманстраваны яшчэ не ўсе расійска-беларускія магчымасці, так што тыя, на кім іх можна было паказаць, яшчэ патрабаваліся.
І сапраўды, нарэшце наступіла свята ў сэрцы беларускага прэзідэнта і яго сына Колі. Падышла «Мардовія». Белдэсант кідаўся ў ваду з запалам тапельцаў.
Гэтых было ўжо не спыніць. Неба заслаў гар ад дымавой шашкі.
Айцец Канстанцін, што стаяў побач, перахрысціўся — ужо, напэўна, соты раз.
Міма неслі параненага, прычым, здаецца, насамрэч.
Тэрарысты ўрэшце былі пераможаныя, вядома.
А абяцаны сцэнаром пажар, на шчасце, не разгарэўся з патрэбнай сілай: у ход вучэнняў зноў умяшалася залева.
Менш за ўсіх, паміж тым, быў уражаны Коля. Было такое адчуванне, што ён гуляе ў вайну часцей за ўсіх гэтых людзей, разам узятых.
Акрамя таго, нельга выключыць, што ў Беларусі такія вучэнні час ад часу праводзяцца для яго аднаго.
Беларускі прэзідэнт нічога не сказаў пра тое, ці спадабаліся яму вучэнні. Ён проста паляцеў на верталёце — немалады грузны чалавек у кароткай чорнай скураной куртцы на маланцы.

Выглядаў ён як прэзідэнт краіны, якая ўдзельнічае ў амбіцыйных вучэннях «Захад-2013»? Не, не выглядаў. Ён выглядаў стомленым чалавекам.
Развіталіся яны так. Аляксандр Лукашэнка, стоячы ў машыне, махнуў рукой расійскаму прэзідэнту.
— Стэлефануемся, — кіўнуў Уладзімір Пуцін.

Сам спадар Пуцін яшчэ правёў відэаканферэнцыю па выніках вучэнняў. На сувязі былі міністр энергетыкі Аляксандр Новак, міністр транспарту Максім Сакалоў, губернатар Ніжагародскай вобласці Валерый Шанцаў. Сэнс іх удзелу ў відэаканферэнцыі быў спачатку незразумелы. Але потым спадар Пуцін сказаў, што напярэдадні была праведзеная раптоўная праверка боегатоўнасці Мінтранса, Мінэнерга і адміністрацыі Ніжагародскай вобласці і што засталіся пытанні. Іх ён і абмеркаваў у закрытым рэжыме.
На дварэ ў гэты час заводзіўся верталёт прэзідэнта Беларусі.
Можна было б сказаць, што Аляксандр Лукашэнка вяртаўся да мірнага жыцця. Але гэта было б, напэўна, перабольшаннем.
Бо не ўсе могуць жыць мірным жыццём.
Ёсць людзі, у галаве якіх вайна працягваецца і пасля яе заканчэння.
А вучэнні — тым больш.
kommersant.ru