Вяртанне тэўтонскага ордэна
Расіяне актыўна намагацца разабрацца, што стаіць за словамі Лукашэнкі: «Калінінград — наша зямля». Прапануем агляд каментараў на расійскіх форумах. Калінінградскі фрагмент выступу Лукашэнкі перад расійскімі рэгіянальнымі СМІ выклікаў гучнае рэха ў Расіі. Ужо ўзніклі некалькі трактовак.
Адна з самых папулярных — Лукашэнка меў на ўвазе ідэю зямельнай арэнды. Быццам, землі Калінінградскага рэгіёна можа ўзняць толькі беларускі агракомплекс. «Не сакрэт, што РФ давяла Калінінградскую вобласць да ручкі, да запусцення і заняпаду. Лукашэнка ведаў, у якую кропку б’е» (Максім Калашнікаў).
Значная частка рунэту зразумела гэта як палітычнае пасланне. Не дарма ў самім Калінінградзе адразу актывізавалася прыхільнікі вяртання краю пад кантроль Германіі. Яны правялі нават пікет пратэсту каля беларускага консульства. Адзін з іх, блогер arye_02, піша: «Пакіньце гэтыя пустыя разважанні «пікейных камізэлек». Рана ці позна, але Усходняя Прусія вернецца ў склад Германіі, шляхам мірным, гандлёвым, інтэграцыйным. А калі б правесці рэферэндум сярод калінінградцаў па пытанні далучэння да Германіі, то ўжо сёння працэнтаў 70 сказалі б сваё «так».
Аднак некаторыя мяркуюць, што Пуцін сам папрасіў Мінск агучыць такую прапанову ў нейкіх тактычных мэтах. Перш за ўсё ў сувязі з цяперашняй расійска-літоўскай гандлёвай вайной.
«Вольф Тамбоўскі» ў каментары для выдання «Калининград.ру» піша: «Гэта, вядома, сігнал Літве: кажаце, што вашы бізнэсоўцы сыдуць з Расіі наогул, і з Калінінграда ў прыватнасці, і стануць шукаць іншыя рынкі збыту? Ну-ну, абыдземся і без вас, самі яшчэ вам прадаваць будзем! Так што думайце, на каго лапку задзіраць».
Магчыма, Пуцін вырашыў пагуляць з Захадам у добрага і злога паліцэйскага. Ролю апошняга пагадзіўся выконваць Лукашэнка. «Гэта сігнал усяму Еўрасаюзу і асабліва Польшчы: хлопцы, мы — дзяржава цывілізаваная, разумная, Лукашэнка з вамі будзе менш цырымоніцца… А мы ж яго ўзмацніць можам. Беларусь з прамым выхадам да мора — гэта ўжо амаль дзяржава, ведаеце...» — разважаюць у адным каментары.
Самая арыгінальная рэакцыя на фразу Лукашэнкі ў рускіх нацыяналістаў. Так, частка славянафілаў пабачыла тут не замах на тэрытарыяльнае адзінства Расіі, а, наадварот, на жаданне Мінска стаць поўным васалам Масквы. «Ён назваў вобласць «нашай зямлёй», чым празрыста акрэсліў сябе прыхільнікам адзінства рускіх зямель і пацвердзіў свой ранейшы пастулат пра тое, што расіяне (велікаросы, ужо калі дакладней) і беларусы — адзін народ. (Гэта значыць, рускі народ)», — піша блогер Касатонаў.
Аднак некаторыя, наадварот, лічаць, што Мінск занадта шмат сабе дазваляе. Блогер пад нікам Svaragam адзначае: «Нельга не разумець, што кіраўніцтва Беларусі па факце тармозіць працэс стварэння Еўразійскай саюза. Ніхто не сцвярджае, што кіраўніцтва Расіі ідэальнае (і мы лепш ведаем пра яго недахопы, чым хто), але ніякага аб’яднання і адраджэння адзінай краіны не атрымаецца, калі кожны лукашэнка будзе ставіць галоўную ролю Масквы пад пытанне і цягнуць коўдру на сябе. Маскве ж час заканчваць з гэтымі постсавецкімі самастойнасцямі. Той жа Бацька, каб ён быў у Савецкім Саюзе, які так любіць успамінаць прыгожымі настальгічнымі словамі, адразу ж страціў бы сваё месца першага хлопца на вёсцы, калі б паспрабаваў паводзіць сябе гэтак жа нахабна ў піку рашэнням цэнтра».
Папулярная пазіцыя пра тое, што пасаж пра Калінінград быў часткай праекту вяртання Лукашэнкі на расійскае палітычнае поле.
Той жа Svaragam: «Лукашэнка амаль у кожным сваім адказе супрацьпастаўляў вобраз Беларусі як «блаславёнай зямлі» выяве «нямытай і беднай Расіі, у якой запраўляюць бандыты», што абсалютна выразна прыводзіць людзей да думкі, што Лукашэнка як лідар Расіі быў бы лепш, чым Пуцін. І што цяперашняя Расія не вартая мець нават Калінінград у сваім складзе. Гэта не выпадковая агаворка, але адкрытае праява той палітыкі, якую Лукашэнка праводзіць даўно. Палітыка гэтая зводзіцца да прапановы рускаму народу свайго лідарства і свайго разумення развіцця Расіі, якое моцна адрозніваецца ад Пуціна».
Часам чаканне месіі пераходзіць усе межы: «Упэўнены, што вельмі шмат хто ў РФ пагадзіўся б не толькі Калінінград, але і яшчэ 80 рэгіёнаў гэтак жа перадаць Бацьку. Бо ў РФ гэтыя «двое из ларца» (але не надта аднолькавых з твару) давялі ўсё да разрухі. А Бацька, пры ўсіх яго недахопах, рэальны сектар у Беларусі захаваў. У яго ўсё ў парадку, і ўсё працуе. Тым больш, што пасля таго, што Лукашэнка зрабіў з алігархам Керымавым у РФ ён для многіх рускіх стаў такім жа сімвалам вызвалення і надзеі» (Максім Калашнікаў).
Блогер evgen1965 адзначыў: «У Маскве выбухне «шляхецкі рокаш», і Пуціну яшчэ пакажуць. Вось тады кідок на верталётах да Масквы і аб’вяшчэнне таго, што ён, Лукашэнка, бярэ на сябе адказнасць за Саюзную дзяржаву і за Расію ў прыватнасці — дарэчныя цалкам. Два моманты тут важныя: трэба загадзя і таемна сфармаваць урад у РФ. А, па-другое, заручыцца падтрымкай Пекіна. Бо інакш апынешся адзін на адзін з усім Захадам і «сусветнай дэмакратыяй». Нядрэнна было б зрабіць заявы, разлічаныя на несыравінных прамыслоўцаў РФ і на яе аграрыяў, якія раз’юшаныя ўваходам у СГА. Гэта і іх магло б пацягнуць у бок Мінска. Разам з іх працоўнымі калектывамі».
Ёсць і тыя, хто лічыць, што наезд на Пуціна — гэта праява слабасці Лукашэнкі. «Лукашэнка страціў упэўненасць у сабе і бачыць, што рэальная ўлада сыходзіць у яго з-пад рук: эканоміку ліхаманіць, Масква ўзяла пад кантроль газавую трубу, неўзабаве забярэ і «Белкалій», праз паўтара года запрацуе Еўразійскі саюз. Не выключана, што гэта адчайны крок Лукашэнкі пасля таго, як ён не атрымаў ад Пуціна гарантый падтрымкі ў спрэчцы з Керымавым» (russkiy_malchik).
Аднак не ўсе ў Расіі ў захапленні ад такіх сцэнараў. Для некаторых Лукашэнка — рэінкарнацыя Хрушчова, які, як вядома, у свой час перадаў Крым у склад Украіны. Неабходнасць перадачы Крыму матывавалі таксама эканамічнымі рэзонамі. Быццам, Кіеў бліжэй да паўвостраву, чым Масква, і таму зможа надаваць больш увагі эканамічнаму развіццю рэгіёну. Пра палітычныя наступствы такога кроку задумаліся, толькі калі Украіна выйшла з СССР.
Блогер пад нікам svrussiaspb піша: «Няўжо не зразумела, што з геапалітычнага пункту погляду гэта нічым не лепш, чым аддаць Крым некалі Украінскай ССР? Няўжо не навучыў нашых патрыётаў і славянафілаў гэты сумны вопыт простай выснове, што адзіным закладам цэласнасці Расіі з’яўляецца яе адзіны палітычны цэнтр, і што ніхто, акрамя гэтага цэнтра, не здольны захаваць зямлі, і нельга іх аддаваць ніякім саюзнікам і ніякім іншым цэнтрам Рускага свету».
Застаецца нагадаць менш папулярныя версіі. Шмат хто спісвае сентэнцыю на імпульсіўнасць беларускага лідара (фраза пра Калінінград не ўвайшла ў кананічную версію тэксту інтэрв’ю, якое апублікавана ў той жа СБ). Аднак за такой імпульсіўнасцю каментатары бачаць крызіс новай інтэграцыі.
Нарэшце, пра сатырычныя каментары наконт перадачы Калінінграда Мінску… Так, Дзмітрый Еўсюткін лічыць, што перадача Калінінграда стане пралогам стварэння Беларуска-Прускай дзяржавы, якая ўключыць не толькі ўсю Прыбалтыку, аднак і былую Прусію аж да Гданьска. Паколькі фактычна гэта рэстаўрацыя Тэўтонскага Ордэна, кіраваць гэтым дзяржаўным фармаваннем павінен Вялікі магістр, наконт імя якога, напэўна, вы ўжо здагадаліся».