«Няўдалая спроба дэманстрацыі, што ўсё пад кантролем»: эксперты пра УНС

УНС — гэта станаўленне такога «цэзарызму». Але насамрэч гэта спроба дэманстрацыі, што ўсё пад кантролем з боку Лукашэнкі, была няўдалая, распавяла Вольга Абрамава «Белсату».

11—12 лютага ўлады зладзілі ў Мінску Усебеларускі народны сход. Сёлета ён адбываецца на фоне глыбокага ўнутрыпалітычнага крызісу, адсюль і такая ўвага да афіцыйнага мерапрыемства, распавялі «Белсату» палітолагі.

Усебеларускі народны сход — гэта агульны сход прадстаўнікоў беларускага ўраду, наменклатуры, кіраўнікоў прадпрыемстваў, а таксама прадстаўнікоў культуры і навукі, лаяльных Аляксандру Лукашэнку. Канстытуцыйных паўнамоцтваў УНС не мае, то-бок рашэнні сходу пазбаўленыя юрыдычнай моцы. Галоўнае заданне сходу — дэманстрацыя «ўсенароднай падтрымкі» Лукашэнкі. Звычайна УНС ухваляе палітычны курс Лукашэнкі і прымае план развіцця дзяржавы на пяцігодкі.

Сёлета мерапрыемства мала чым адрознівалася ад мінулагодніх. Але з моманту абвяшчэння даты цікавасць да яго была большая, чым звычайна, што абумоўлена вострым палітычным крызісам, які распачаўся пасля выбараў у мінулым годзе.

«Фармат мерапрыемства моцна змяніўся. Сход спачатку меркавалі правесці да выбараў, каб ён стаў падзеяй, якая б мабілізавала. Пасля выбараў, калі пачалася актыўная фаза ўнутрыпалітычнага крызісу, узнікла ідэя, якая актыўна абмяркоўвалася ў Расеі, каб зрабіць УНС пляцоўкаю для агульнанацыянальнага дыялогу, а таксама прапаноўваў змены ў Канстытуцыю. Але ў выніку ўвесь палітычны змест выкінулі з парадку дня і атрымаўся фармат падобны да таго, што быў падчас ранейшых мерапрыемстваў. І гэта больш рытуальная падзея, дзе гучаць вынікі працы за мінулую пяцігодку і вызначаюцца кірункі на будучыя пяць гадоў, а таксама гучаць розныя дэкларацыі.

Хаця і былі некаторыя моманты, якія маглі б быць цікавымі з палітычнага пункту гледжання. Тут вядзецца пра магчымыя сцэнары на будучыню, якія агучыў Лукашэнка. Але галоўны пасыл — Лукашэнка не збіраецца сыходзіць», — пракаментаваў «Белсату» Андрэй Казакевіч, дырэктар інстытуту «Палітычная сфера», доктар палітычных навук.

«Нічога фундаментальна новага не прагучала»

«Нічога фундаментальна новага не прагучала. Але ёсць некаторыя рэчы, якія прынамсі на словах прагучалі зусім па-новаму. У прыватнасці вонкавапалітычная частка. Напрыклад, адмовіцца ад памкнення да нейтралітэту, што замацавана ў Канстытуцыі. Зрабіць стаўку на перакос у вонкавай палітыцы на Расійскую Федэрацыю і адмовіцца ад спробаў дыверсіфікацыі вонкавага гандлю. Гэта было нечакана, бо не да канца зразумела, у чым сэнс: усё можна рабіць і без такіх дэкларацыяў. У справе эканомікі, сацыяльнай палітыкі нічога новага не прагучала.

Наступны момант, які прагучаў, — змены праз дэфіцыт рэсурсаў. І гэты дэфіцыт будзе павялічвацца, таму трэба разглядаць дэкларацыі праз колькасць і памер даступных сродкаў, а не наадварот. Таму сацыяльныя абавязальніцтвы, развіццё інфраструктуры, развіццё вытворчасці і гэтак далей будуць залежаць ад даступнасці сродкаў», — адзначыў «Белсату» Юрый Царык, кіраўнік расейскіх і постсавецкіх даследаванняў Цэнтру стратэгічных і вонкавапалітычных даследаванняў.

УНС — няўдалая спроба пераканаць грамадства

«Традыцыйнае мерапрыемства. Адзінае, што яго адрознівае ад мноства іншых, што яно адбываецца не перад выбарамі ці значнымі палітычнымі падзеямі. Зроблена яно для ўмацавання ўлады. Прычым не толькі ў вачах прыхільнікаў, але і ў вачах астатняй часткі насельніцтва. Спроба пераканаць іх, што ўсё пад кантролем, што нічога не зменіцца, што ўсё будзе развівацца такім чынам, як палічыць адна асоба. У цэлым гэта станаўленне такога «цэзарызму», я б так сказала», — адзначае Вольга Абрамава, былая дэпутатка Вярхоўнага Савету ХІІІ склікання і Палаты прадстаўнікоў.

Пры гэтым Вольга Абрамава падкрэслівае: насамрэч спроба дэманстрацыі, што ўсё пад кантролем з боку Лукашэнкі, няўдалая.

«Пры той палярызацыі грамадства, якая назіраецца, цяпер ужо ўва ўсіх тых, хто быў недатычны да палітычнага працэсу ў мінулым, ужо сфармавалася свая сістэма палітычных поглядаў. Дастаткова зразумела для кожнага, за каго ён у гэты момант, нават калі ён не прымае ўдзелу ў палітычных акцыях. Палярызацыя звычайна ў гэтым і складаецца. Грамадства дзеліцца на дакладныя сегменты з сістэмаю перакананняў, якія становяцца трывалымі. Гэта не тое, што можна падвяргаць сумневам», — дадае Вольга Абрамава.