Чаму Беларусь і ЕС ніяк не падпішуць пагадненне аб спрашчэнні візавага рэжыму
У 2017 годзе шэнгенскія візы для беларусаў наўрад ці патаннеюць.
Лістападаўскі саміт Усходняга партнёрства ў Брусэлі наўрад ці прынясе Беларусі добрыя навіны аб спрашчэнні візавага рэжыму. Намеснік міністра замежных спраў Алег Краўчанка не чакае Парафіраванне пагаднення паміж Беларуссю і Еўрасаюзам у Брусэлі.
— Гэта тэхнічны працэс, у якім я б не стаў чакаць зараз сенсацыйных прарываў. На тое, каб узгадніць такія рэчы, сыходзіць час, — адзначае Алег Краўчанка.
Пасля абнадзейлівых заяваў у 2015 годзе перамовы аб спрашчэнні візавага рэжыму паміж Беларуссю і ЕС да гэтага часу не прывялі да якіх-небудзь адчувальных дасягненняў. Чаму бакам не ўдаецца дамовіцца?
«Абодва бакі мала зацікаўлены ў заключэнні візавага дамовы»
Дырэктар інстытута палітычных даследаванняў «Палітычная сфера» Андрэй Казакевіч лічыць, што зацягнуты перамоўны працэс аб пагадненні аб спрашчэнні візавага рэжыму для Беларусі — цалкам натуральная з'ява, таму што Беларусь пачала перамовы пазней за іншыя краіны і ў яе прыкметна больш палітычных праблем. Але адна з галоўных прычын у тым, што абодва бакі не вельмі зацікаўленыя ў паскарэнні працэсу. У Еўропы зараз хапае сваіх унутраных праблем.
— Гэты працэс не асабліва патрэбен Еўропе, таму што гэта новыя пытанні міграцыі, а ў большасці краін цяпер стаўленне да мігрантаў досыць дрэннае і такія пытанні ў Шэнгене не любяць, — лічыць суразмоўца Заўтра тваёй краіны.
Плюсы ад спрашчэння візавага рэжыму для беларускай улады ўраўнаважваюцца мінусамі, з-за чаго беларускі бок не асоба матываваная прасоўваць тэму ў парадак дня.
— Для беларускай улады паслабленне візавага рэжыму — гэта магчымасць накіраваць туды нейкую частку залішняй рабочай сілы, з другога боку, з'едзе не толькі залішняя, спараджаючы ўнутраныя праблемы, — кажа эксперт.
У Беларусі няма ні электаральнага ціску, ні дадзеных палітыкамі перадвыбарных абяцанняў, як гэта было ў Грузіі, Малдове і Украіне.
— Пры гэтым беларускае грамадства, якое знаходзіцца ў асноўным пад уздзеяннем дзяржаўных і расійскіх СМІ, не мае вялікага энтузіязму з нагоды спрашчэння візавага рэжыму, як гэта было ў іншых краінах, — адзначае Андрэй Казакевіч.
Перамовы ЕС і Беларусі першапачаткова ішлі складаней
Старэйшы аналітык Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў (BISS) Дзяніс Мельянцоў лічыць, што Еўрасаюз не спяшаецца ісці насустрач Беларусі ў візавым пытанні і з самага пачатку перамовы бакоў былі больш цяжкія, чым у ЕС і суседніх краін.
— З самага пачатку Беларусь звярталася да Еўрапейскага саюза з тым, каб адкрыць перамовы па візавай фасілітацыі і рэадмісіі. На што Еўрасаюз з пачатку двухтысячных гадоў адказваў: «Спачатку правядзіце у сябе дэмакратычныя рэформы і палепшыце сітуацыю з правамі чалавека», — распавёў эксперт падчас канферэнцыі «Мінскі дыялог».
Пасля актыўнай работы арганізацый грамадзянскай супольнасці і экспертаў па прасоўванні ўнутры краіны і на міжнародных пляцоўках ідэі адвязаць візавае пытанне ад узаемадзеяння з беларускім дзяржавай, у 2011 годзе ўжо ЕС выступіў з ініцыятывай пачаць перамовы.
— У 2015 годзе перад рыжскім самітам перамовы застапарыліся, таму што асобныя краіны ЕС вылучылі дадатковыя патрабаванні да Беларусі, якіх не было ў перамовах з Украінай і Расіяй, — нагадвае палітолаг.
З пераменным поспехам перамовы па спрашчэнні візавага рэжыму для Беларусі доўжацца ўжо некалькі гадоў. Спрэчным пунктам было пытанне рэадмісіі, адзначала ў мінулым годзе Алена Купчына, на той момант намеснік міністра замежных спраў. Бо візавае спрашчэнне будзе суправаджацца абавязацельствамі Беларусі па рэадмісіі. У чэрвені гэтага года на чарговых перамовах бакі дамовіліся аб прадастаўленні Беларусі пераходнага перыяду для стварэння інфраструктуры і наладжвання сістэмы работы па прыёме тых, хто нелегальна трапіў у краіны Еўрасаюза праз беларускую мяжу.
Другім тормазам перамоваў стала пытанне бяспекі беларускіх дыпламатычных пашпартоў. Па словах прэс-сакратара МЗС Дзмітрыя Мірончыка, дыпламатычныя пашпарты ў краіне пачнуць укараняць разам з біяметрычнымі. Апошнія беларусам абяцаюць выдаваць у пачатку 2019 года.
Калі Еўрасаюз не пойдзе насустрач Беларусі ў пытанні дыппашпартоў, яшчэ хаця б год беларусы будуць плаціць за візы звыклыя 60 еўра замест чаканых 35, нават нягледзячы на тое, што беларусы лідзіруюць па колькасці шэнгенскіх візаў на душу насельніцтва, маюць нізкую колькасць адмоў і рэдка парушаюць заканадаўства ЕС па знаходжанні ў Шэнгену.
Паводле Заўтра тваёй краіны