BEROC вывучыў, як адукацыя беларусаў ўплывае на іх дзяцей

У Беларусі вывучылі, як адукацыйная мабільнасць беларусаў змянялася паміж пакаленнямі, прааналізаваўшы адукацыю больш за 7 тысяч суайчыннікаў, якія нарадзіліся ў 1938-1992 гадах.

Беларускі эканамічны даследча-адукацыйны цэнтр BEROC апублікаваў даследаванне «Адукацыя дзяцей і бацькоў: міжпакаленная мабільнасць і ўплыў на даходы». У ім супрацоўнікі інстытута Марыя Акулава і Алег Мазоль апісалі ўплыў ўзроўню адукацыі бацькоў на ўзровень адукацыі дзяцей у Беларусі, а таксама механізм ўплыву дадзенага ўзаемадзеяння на ўзровень іх даходаў.
Праца заснавана на дадзеных апытання «Пакаленні і гендэр», праведзенага ў Беларусі ў 2017 годзе ў рамках міжнароднай праграмы, каардынуемай галандскім міждысцыплінарным дэмаграфічным інстытутам і Еўрапейскай эканамічнай камісіяй ААН. Працэсы міжпакаленнай мабільнасці былі прааналізаваныя ў 3137 мужчын і 4003 жанчын, якія нарадзіліся ў перыяд з 1938 года па 1992 год (уключна). Узровень адукацыі вымяраўся па Міжнароднай стандартнай класіфікацыі адукацыі.
Першае, што адзначылі даследчыкі — гэта значная перавага ва ўзроўні адукацыі дзяцей над абодвума бацькамі. Асабліва гэта было заўважна ў жанчын. Эксперты зафіксавалі больш чым падвойнае перавышэнне долі рэспандэнтаў-жанчын з вышэйшай адукацыяй у параўнанні з іх маці.
«Акрамя таго, на фоне росту вагі больш высокі ўзровень адукацыі, прасочваецца пры пераходзе ад бацькоў да дзяцей, выразна вызначаецца памяншэнне сярод дзяцей у параўнанні з бацькамі ўдзельнай вагі рэспандэнтаў з больш нізкім узроўнем адукацыі. З кожным узроўнем дадзеныя адрозненні становяцца больш. У прыватнасці, у адрозненне ад бацькоў значна меншая доля рэспандэнтаў, у якіх прысутнічае толькі пачатковая адукацыя (0,67% супраць 14,12% для мужчын, і 1,62% супраць 20,66% для жанчын). Калі разгледзець ўзровень адукацыі ў гендэрным разрэзе ў агульнай узроставай кагорты за перыяд 1938-1992, то можна адзначыць у цэлым больш высокі ўзровень адукацыі ў рэспандэнтаў жаночага полу. Акрамя таго, у бацькоў рэспандэнтаў прасочваецца падобная тэндэнцыя (14,91% маці рэспандэнтаў мае вышэйшую або адукацыю пасля ВНУ ў параўнанні з 14,52% бацькоў)», — гаворыцца ў даследаванні.
Пры гэтым аўтары працы адзначылі, што сярод рэспандэнтаў, чые бацькі мелі пачатковую, базавую сярэднюю адукацыю або агульную сярэднюю адукацыю, дамінуе тэндэнцыя атрымання iмi сярэдняй спецыяльнай адукацыі. Адносна рэдка такія людзі сканчаюць вышэйшыя навучальныя ўстановы. А вось для дзяцей, чые бацькі атрымалі прафесійна-тэхнічную адукацыю, характэрная тэндэнцыя пераважна ўзыходзячай мабільнасці — 31,55% сыноў і 37,72% дачок (найбольшая колькасць на фоне ўсіх папярэдніх груп як для сыноў, так і для дачок) атрымліваюць вышэйшую адукацыю .
«Датычна кірункаў міжпакаленнай мабільнасці, дамінуючым кірункам было здабыццё больш высокага адукацыйнага статусу. Па гендэрнай лініі «бацька-сын» узыходзячая мабільнасць склала 54,10%, а па лініі «маці-дачка» ​​— 63,45%», — гаворыцца ў даследаванні.
Аднак ёсць і тыя сем'і, дзе ўзровень адукаванасці зніжаўся. Такіх па гендэрнай лініі «бацька-сын» аказалася 13,02% рэспандэнтаў, а па лініі «маці-дачка» — 8,47% рэспандэнтаў. Нарэшце, каля траціны рэспандэнтаў спадкавалі адукацыйны статус бацькоў — 32,88% мужчын і 28,08% жанчын.
У выніку даследчыкі прыйшлі да высновы, што па гендэрнай лініі «маці-дачка» матывацыя на дасягненне больш высокага становішча выяўляецца мацней, у параўнанні з рэспандэнтамі мужчынскага полу. У сваю чаргу, па лініі «бацька-сын» адзначаецца больш высокая ступень атрымання ў спадчыну адукацыйнага статусу.
Таксама аўтары працы канстатавалі, што «ацэнка ўплыву ўзроўню адукацыі на даходы дзяцей дэманструе станоўчае ўздзеянне вышэйшай адукацыі бацькоў».
Паводле thinktanks.by