Расія. «Лявада-цэнтр» паскардзіўся ў ЕСПЧ

"Лявада-цэнтр" падаў скаргу ў Еўрапейскі суд па правах чалавека (ЕСПЧ) з-за ўнясення ў рэестр НКА — замежных агентаў. Сацыёлагі падалі ў расійскі суд, пасля таго, Уладзімір Пуцін прызнаў праблемай уключэнне цэнтра ў лік "агентаў".

Леў Гудкоў лічыць, што статус "замежнага агента" дыскрымінуе "Лявада-цэнтр". Фота RIA NOVOSTI

Пра падачу скаргі распавёў адвакат Ільнур Шарапаў, які будзе прадстаўляць інтарэсы "Лявада-цэнтра" у ЕСПЧ. Сацыёлагі лічаць, што расійскі Мінюст, які прылічыў іх да "замежных агентаў", парушыў іх правы па двух артыкулах Еўрапейскай канвенцыі аб абароне правоў чалавека, паведамляе ВВС.

Гаворка ідзе пра артыкулы 11 і 14 — парушэнне правоў на свабоду сходаў і дыскрымінацыя па прынцыпе сферы дзейнасці.

Мінюст унёс "Лявада-цэнтр" у рэестр замежных агентаў 5 верасня. Афіцыйнай прычынай уключэння ў спіс "агентаў" сталі вынікі праверкі, якая праводзілася па скарзе руху "Антымайдан". Яго актывісты западозрылі сацыёлагаў ў атрыманні грошай ад Пентагона.

Цэнтр прызналі "агентам" на падставе выказванняў супрацоўнікаў арганізацыі, якія казалі пра вынікі сваіх даследаванняў. Гэтыя выказванні палічылі палітычнай дзейнасцю, але дакладных крытэрыяў, што гэта такое, у законе няма.

Дырэктар цэнтра Леў Гудкоў выказваў здагадку, што падставай магло стаць сацыялагічнае апытанне, праведзенае незадоўга да выбараў, якое паказала рэзкае падзенне рэйтынгу партыі "Адзіная Расія". Тады працэнт расіян, гатовых прагаласаваць за партыю ўлады, за месяц паменшыўся з 39% да 31% ад колькасці ўсіх апытаных і з 57% да 50% сярод тых, хто дакладна прыйдзе на выбары. 

У выніку, сказана ў скарзе, "Лявада-цэнтр" апынуўся падвергнуты ўзмоцненага дзяржаўнаму кантролю, а таксама быў аштрафаваны Цвярскім судом Масквы на 300 тысяч рублёў (5 тысяч долараў) за адмову самастойна рэгістравацца ў якасці "агента".

Мінюст прызнаў, што "Лявада-цэнтр" падыходзіць пад крытэрыі "агента", паколькі не толькі атрымлівае замежнае фінансаванне, але і дазваляе сабе палітычную дзейнасць.

У якасці прыкладу такой дзейнасці ў акце праверкі  называўся выступ Гудкова на Кангрэсе інтэлігенцыі. Там дырэктар цэнтра выказваў меркаванне аб "дзеючай сістэме ўлады як мафіёзнай і карумпаванай", адзначылі чыноўнікі міністэрства.

Унясенне цэнтру ў спіс замежных агентаў Леў Гудкоў назваў тады фактычным актам "палітычнай цэнзуры і ліквідацыяй апошняга незалежнага сацыялагічнага даследчага цэнтра ў Расіі".

"Лявада-цэнтр" абскардзіў прысваенне статусу "агента" ў Замаскварэцкім судзе Масквы, але 18 лістапада атрымаў адмову. А 8 снежня пытанне аб "Лявада-Цэнтр" прагучаў на сустрэчы праваабаронцаў прэзідэнцкага савета па правах чалавека з Уладзімірам Пуціным. Прэзідэнт тады ўстрымаўся ад падрабязнага адказу, аднак заявіў: "Так, ёсць праблема дакладна".

Ужо на наступны дзень міністэрства юстыцыі заявіла, што "Лявада-цэнтру" нішто не перашкаджае падаць заяву аб выключэнні з рэестра НКА — "замежных агентаў", якое будзе разгледжана "у адпаведнасці з прадугледжанымі законам падставамі".

Гудкоў "з захапленнем" паставіўся да гэтай прапановы міністэрства, а таксама паабяцаў абскардзіць рашэнне суда першай інстанцыі, хоць першапачаткова сацыёлагі не збіраліся гэтага рабіць.