БагатаДата 2–7 лютага

Ад Радзівілаў да Фрунзэ, ад Гедройца да Янкоўскага. У гэты тыдзень мы адзначаем круглыя даты з дня народзінаў шматлікіх асобаў, якія пакінулі след у гісторыі краіны.

Фота 34mag.net

Фота 34mag.net

2 лютага

Сусветны дзень водна-балотных угоддзяў.

1885. У сталіцы Кыргызстана Бішкеку нарадзіўся Міхаіл Фрунзэ, савецкі дзяржаўны і ваенны дзеяч. У 1916 годзе вёў таемную рэвалюцыйную дзейнасць на Заходнім фронце на тэрыторыі Беларусі. Пасля Лютаўскай рэвалюцыі быў начальнікам народнай міліцыі ў Мінску. У яго гонар з 1926 па 1991 гады Бішкек называўся Фрунзэ, а ў сталіцы Беларусі ёсць вуліца яго імя.

Яўген Рэдзькін.

Яўген Рэдзькін.

1970. У расійскім Ханты-Мансійску нарадзіўся біятланіст Яўген Рэдзькін. Быў сцяганосцам зборнай Беларусі на зімовай Алімпіядзе–1994 — прычым адзіным сцяганосцам нашай краіны на Алімпіядах, які нёс бел-чырвона-белае палотнішча. А двума гадамі раней ён сенсацыйна выйграў алімпійскі залаты медаль у гонцы на 20 кіламетраў у складзе Аб’яднанай каманды СНД.


3 лютага

1950. У Вільні нарадзілася актрыса Тамара Міронава. Служыла ў Магілёўскім абласным тэатры драмы і камедыі імя Дуніна-Марцінкевіча, затым у сталічным тэатры «Дзе-Я?», пазней і да гэтага часу — у Купалаўскім тэатры. Цяпер занятая ў спектаклях «Паўлінка», «Вечар», «Людзі на балоце», «Дзве душы» і ў свежапрэм’ерным «Шляхціц Завальня».


4 лютага

Сусветны дзень барацьбы з ракавымі захворваннямі.

1515. У Нясвіжы нарадзіўся Мікалай Радзівіл Чорны — палітычны, ваенны, культурны і рэлігійны дзеяч Вялікага княства Літоўскага. Чорны — мянушка з-за колеру барады (у яго быў яшчэ стрыечны брат-цёзка Мікалай Радзівіл, толькі Руды — па той самай прыкмеце). 

radzivill_chernyj.jpg

Канцлер ВКЛ, выступаў за яго суверэннасць у хаўрусе з Польшчай. Першым сярод магнатаў прыняў Рэфармацыю, прапагандаваў кальвінізм. Спрыяў шлюбу сваёй стрыечнай сястры Барбары з вялікім князем ВКЛ і каралём польскім Жыгімонтам Аўгустам (гісторыя «Чорнай панны Нясвіжу»). У выніку гэтага шлюбу Чорны ўзвысіўся: акурат і стаў канцлерам ВКЛ, а Радзівілы — самым уплывовым родам.


5 лютага

1930. У Адэсе, што ва Украіне, нарадзіўся беларускі акцёр тэатра і кіно, народны артыст СССР Расціслаў Янкоўскі. З 1995 па 2010 гады — старшыня кінафестывалю «Лістапад». Служыў акцёрам у Тэатры імя Максіма Горкага ў Мінску. 

jankouski.jpg

Здымаўся ў фільмах «Чырвонае лісце», «Служылі два таварышы», «Я, Францыск Скарына», «Руіны страляюць», «Корцік», «Валодзя вялікі, Валодзя маленькі», «Казка пра Зорнага хлопчыка», «Надзейны чалавек», «Пракляты ўтульны дом».


6 лютага

1895. У сяле Расказава Тамбоўскай вобласці Расіі нара­дзіўся беларускі навуковец, неўрапатолаг і фізіятэрапеўт Даніла Маркаў. У другой палове 1940-х гадоў — дырэктар Беларускага навукова-даследчага інстытуту фізіятэрапіі і неўралогіі, у 1954–1976 гадах — галоўны неўрапатолаг Міністэрства аховы здароўя БССР.


7 лютага

1750. На Браслаўшчыне нарадзіўся ваенны дзеяч ВКЛ, генерал-маёр Рамуальд Гедройц. Сябра Найвышэйшай Літоўскай Рады — часовага рэвалюцыйнага ўраду ВКЛ падчас паўстання 1794 года Тадэвуша Касцюшкі. 

ramuald_gedroic.jpg

У расійска-французскую вайну ў 1812 годзе падтрымаў Напалеона, зладзіў паспалітае рушанне супраць маскоўскіх войскаў. Трапіў у палон, быў высланы ў Архангельск, праз два гады пераехаў у Варшаву, дзе і памёр.

1935. У вёсцы Валоўшчына Мінскага раёна нарадзіўся дзяржаўны дзеяч БССР Станіслаў Лукашэвіч. У 1977–1980 гадах працаваў старшынёй Мінскага гарвыканкаму.