Вадалажская: «Улады спрабуюць зрабіць стэрыльным усё, але асабліва сферу адукацыі»

Эксперт разважае пра нечаканую заяву міністра адукацыі Ігара Карпенкі. 

Напярэдадні на «Рэспубліканскім педсавеце» пад кіраўніцтвам Лукашэнкі міністр адукацыі звязаў прыватныя дзіцячыя сады і «каляровую рэвалюцыю».

З каардынатарам Лятучага ўніверсітэта Таццянай Вадалажскай «Філін» абмеркаваў прычыны і магчымыя наступствы такіх заяў.

— Гэтыя выказванні паказваюць, што на тым баку вельмі добра разумеюць, што справа не ў нейкай невялікай купцы людзей, не ў лялькаводах і нейкай арганізацыі. А ў тым, што пратэст і негатыўнае стаўленне да гвалту і падману разлітае па ўсім грамадстве.

Пошукі нейкіх суполак у дзіцячых садках, пазіцыя многіх настаўнікаў, на якую, мабыць, не разлічвалі ўлады, паказваюць, што ідэі і ўяўленні пра тое, якім мы хочам бачыць грамадства, ахопліваюць усіх. І, вядома, улады цяпер імкнуцца максімальна вычысціць і зрабіць стэрыльным усё, але асабліва сферу адукацыі. Таму што зразумела, што гэта дзеці — будучыня, ідэі і тое, як людзі думаюць і што яны разумеюць.

Мяркую, што рэжыму не атрымаецца канчаткова ўсё знішчыць, паколькі імкненне да пераменаў ахапіла практычна ўсё грамадства.

Але, безумоўна, гэта вялікі ўдар і так па слабай адукацыі. Са сферы цяпер сыходзяць альбо выцясняюцца лепшыя людзі. І сапраўды, закрыццё прыватных школ, дзіцячых садкоў і іншых ініцыятыў вельмі моцна ўдарыць па магчымасці для людзей даваць дзецям нешта больш сучаснае і адэкватнае чалавечым патрэбам.

Аднак нефармальная, альтэрнатыўная частка адукацыі будзе развівацца. Напэўна, яна не будзе выглядаць так структуравана і добра, як было ў апошнія гады, калі з'яўлялася ўсё больш легальных і даступных ініцыятыў. Тым не менш, зразумела, што людзі будуць імкнуцца вучыць сваіх дзяцей, так ці інакш будуць нейкія гурткі, супольнасці на месцах, але арганізаваць гэта стане складаней, безумоўна.

Магчыма, шмат у чым сітуацыя, якая склалася, падштурхне некаторых да ад'езду і пошукаў для дзяцей лепшага адукацыі за межамі Беларусі. Будзе больш матывацыі, яна стане мацнейшай. Тыя, хто не думаў пра гэта, напэўна, і не стануць. Але для тых, хто сумняваўся, сітуацыя з недаступнасцю прыватных школ і садоў напэўна стане дадатковым аргументам.

Тым больш, што за апошнія гады людзі ўбачылі іншыя падыходы. Межы былі адкрытыя, мы былі адкрытыя свету — і разумеем, як можа будавацца адукацыю. І здавалася, што ў Беларусі таксама магчыма такое. Складана разбачыць тое, што ты ўжо зразумеў, адчуў і нават трохі паспрабаваў.

Эксперт лічыць, што ўлада дзейнічае па прынцыпе «згарэў сарай — гары і хата».

— Калі гаворкі пра тое, каб шукаць нейкі кампраміс, проста не ідзе. Ідзе якраз трансляцыя толькі ўласнай пазіцыі, сваіх уяўленняў і ўяўленняў аб тым, што гэта «яго» асабістая тэрыторыя, дзе «ён» не пацерпіць нікога.

Калі раней улады неяк спрабавалі карэктаваць сітуацыю, адэкватнымі метадамі ці не зусім, то цяпер іх пачуццё ўласнасці і перамогі (менавіта пачуццё, а не сапраўдная перамога), важнейшае, чым сапраўднае становішча спраў у краіне, — робіць выснову суразмоўніца.