Найвялікшы поспех — калі праўладны мітынг нечакана ўдарыць у самае балючае месца рэжыму

Беларускія пратэстоўцы паўсталі супраць беларускага дыктатара і хочуць не проста яго скінуць, а патрабуюць, каб ён не ганьбіў нацыю. Гэта ўнікальнае светаадчуванне, — піша расійскі палітолаг Рыгор Меламедаў на «Эхо Москвы»

Усе разважаюць-варожаць, як далей складзецца пратэст у Беларусі, але ў большасці здагадак ёсць сур'ёзны недахоп. Яны зыходзяць з таго, што тры лозунгі пратэстоўцаў, — адстаўка Лукашэнкі, вызваленне палітвязняў, свабодныя выбары, — гэта адзінае важнае ва ўсім тым, што адбываецца. Але беларуская рэвалюцыя вырашае больш складаныя задачы. Можа, яны і не сфармуляваныя ў афіцыйных дакументах, але па факце яны ёсць.

Першая задача. Беларусам вельмі хочацца, каб уся рэвалюцыя засталася іх унутранай справай. Калі б гэта было магчыма, то ўсё скончылася б на другі тыдзень пратэсту, калі лукашэнкаўскае тэлебачанне амаль спыніла працу. Але ўмяшалася Масква — даслала дапамогу дыктатару.

Аднак жаданне народа пакінуць рэвалюцыю сваёй унутранай справай засталося. Напрыклад, гучаць словы, што беларусам сорамна за Лукашэнку. Перад кім сорамна? Перад астатнім светам. У гэтым і палягае "беларускасць": беларускія пратэстоўцы паўсталі супраць беларускага дыктатара і хочуць не проста яго скінуць, а каб ён не ганьбіў нацыю. Гэта ўнікальнае светаадчуванне, такога не было ў апошні час нідзе.

І як жа — паўстае пытанне, — сумясціць неабходнасць змагацца супраць пуцінскага ўмяшання з жаданнем пакінуць усё ўнутранай справай? Як выбудаваць пратэстныя акцыі такім чынам, каб у Пуціна змяншалася жаданне дапамагаць Лукашэнку? Гэта было практычна немагчыма — гэта як хаджэнне па тонкім лёдзе на працягу двух месяцаў. Але атрымалася! Не будзем цяпер аналізаваць, якім шляхам гэта дасягнута. Важна, што задача вырашаецца паспяхова.

Другая задача. Зрабіць так, каб арганізацыйныя структуры рэвалюцыі развіваліся, а дыктатарскія структуры — не. Гэта таксама атрымалася. Аб'яднання па месцы жыхарства, чаты, стачкамы, новыя прафсаюзы, студэнцкія арганізацыі, самыя розныя формы салідарнасці, — усё гэта хутка развіваецца. Часам здаецца, што павольна, але на самай справе хутчэй, чым у любой іншай краіне. Прычым, гэтыя структуры не адгароджваюцца ад грамадзян, якія яшчэ не вызначыліся, а, наадварот, уцягваюць іх. А рэжым нічога новага не стварыў, у яго няма для гэтага ні рэсурсаў, ні ідэй, — нічога няма. Уся рыторыка Лукашэнкі звернутая ў мінулае, усе лозунгі — на тэму мінулага.

Атрымліваецца, дзве самыя галоўныя задачы вырашаюцца паспяхова. Што тычыцца трох патрабаванняў, зразумела, што вызваленне палітвязняў павінна папярэднічаць выкананню двух іншых заяўленых мэтаў. І гэта вызваленне, хутчэй за ўсё, ужо блізка. Пра гэта сведчыць важны прыкмета, — Лукашэнка і яго прапагандысты вымушаныя ледзь не кожны дзень штосьці казаць пра палітвязняў. Калі кажуць, значыць, дыктатар думае пра гэта. Вуліца цісне, і, падобна, Масква таксама намякае.

А наконт кароткатэрміновых задач — з майго вопыты, — самы вялікі поспех будзе, калі нядзельны праўладны мітынг, якому Лукашэнка відавочна надае вялікае значэнне, пойдзе не па плане і нечакана ўдарыць у самае балючае месца рэжыму. Цяжка, быццам бы, паверыць, што гэта магчыма, але асаблівы беларускі характар пратэсту дазволіў вырашыць такія складаныя задачы, што ўжо нічому не здзіўляешся.