Rzeczpospolita: Расію можна перамагчы

Замежжа 08.01.2014

У 2014 годзе Расія застанецца для Польшчы геапалітычным выклікам.

Краіна ўваходзіць у новы год у ролі гульца, якому ўдалося перахітрыць сваіх канкурэнтаў. Аднак калі падсумаваць тое, з чым мы ўступаем у новыя 12 месяцаў, то для засмучэння няма падставы: сітуацыя выглядае для Расіі не так ужо бясхмарна, піша польскае выданне Rzeczpospolita.
Масква адмаўляецца ад палітыкі, заснаванай на прынцыпе «win-win». Замест таго, каб ствараць туманныя канфігурацыі, у якіх нібыта выйграюць усе бакі, яна аддае перавагу таму, каб будаваць знешнюю палітыку на трывалых прынцыпах, па якіх сіла дзяржавы залежыць ад выкарыстання геаграфічнага становішча, дэмаграфічнага патэнцыялу, развіцця эканомікі і арміі. А ў гульні заўсёды ёсць пераможцы і тыя, хто прайгралі. Нічыйны вынік - гэта рэдкі і прамежкавы стан.

У дадзенай перспектыве мінулы год быў для Расіі выдатным. Яна ўнесла ўклад у вырашэнне праблемы з сірыйскай хімічнай зброяй, чым утрымала Захад ад атакі на рэжым Асада; не дазволіла дабіць санкцыямі Іран; прымусіла Арменію заявіць аб далучэнні да Мытнага саюза Расіі, Беларусі і Казахстана; падпісала канчатковыя дамовы па будаўніцтве газаправода «Паўднёвы паток» і, нарэшце, утрымала Украіну ад заключэння пагаднення аб асацыяцыі з Еўрасаюзам.

Царства Уладзіміра Пуціна агароджанае ад небяспекі, а на даляглядзе не відаць новых цёмных хмар. Таму прэзідэнт змог дазволіць сабе абвясціць амністыю для 25 тысяч чалавек, у ліку якіх апынуліся ўдзельніцы гурта Pussy Riot і актывісты Greenpeace. Ён выпусціў нават Міхаіла Хадаркоўскага - самага вядомага на свеце дзяржаўнага зняволенага (найменне яго палітвязнем - гэта ўсё ж моцнае перабольшанне). Выдатная карціна. Яе сапсавалі толькі тэракты ў Валгаградзе, якія адбыліся ў канцы года, і заявы лідараў некалькіх заходніх краін аб тым, што яны не паедуць на Алімпіяду ў Сочы з-за парушэння Расіяй правоў чалавека.

Дзве гэтыя «дробязі» могуць стаць першымі ластаўкамі праблем 2014 года. Масква пачынае яго, знаходзячыся ў самых горшых адносінах з еўрапейскімі краінамі з часоў камунізму. Пуцін раззлаваў нават такія раней дружалюбныя ў дачыненні да Расіі дзяржавы як Германія і Францыя.

Адначасова працягваюць развівацца еўрапейскія праекты па дыверсіфікацыі паставак энергарэсурсаў, у прыватнасці, ствараецца сістэма нафтаправодаў, якія вядуць у Гданьск і Рыеку. У Польшчы і ў Літве будуюцца газавыя тэрміналы. Такім чынам, патрэбнасць Еўропы ў расійскіх нафце і газе будзе памяншацца, а газаправод «Паўднёвы паток», калі ён ужо будзе адкрыты, можа паўтарыць лёс свайго паўночнага аналага, які выкарыстоўваецца на траціну магутнасці. Масква абвясціла нават пра тое, што спыніць працы па павелічэнні яго прапускной здольнасці.

Усё гэта стане балючым ударам па бюджэце Расійскай Федэрацыі. Яго стан прыкметна пагоршыцца. Нішто не прадвяшчае вяртання да эпохі эканамічнага росту на ўзроўні 10% ВУП у год, якая ўмацавала пуцінскую ўладу.

У дадатак, як Пуцін паабяцаў украінскаму прэзідэнту Віктару Януковічу, прыйдзецца яшчэ заплаціць 12 з 15 мільярдаў даляраў за ўкраінскія аблігацыі (3 мільярда павінны былі паступіць у 2013). Аналагічная сума ў відавочных і ўтоеных плацяжах сыдзе на Алімпіяду ў Сочы - галоўнае PR-мерапрыемства, што ўзносіць славу Расіі.

Аднак калі каўказскія тэрарысты правядуць падчас гульняў буйны тэракт калі не ў самім Сочы, то ў Маскве, шоў можа з лёгкасцю ператварыцца ў іміджавы правал.

У 2014 годзе Расія не ўпадзе на калені, але і не ператворыцца ў імперыю. Еўрапейскі Саюз прайграў ва Украіне не таму, што Масква аказалася мацнейшай. Брусэлю і вядучым еўрапейскім сталіцам было не надта важна ўцягнуць Кіеў у еўрапейскую арбіту. Тое, што Масква ставіла на першае месца, ЕС - максімум на трэцяе.

Між тым у польскай перспектыве ўсё выглядае інакш: Украіна - гэта наш прыярытэт. Але і з ёй справа яшчэ не безнадзейная. Поле для манеўраў Крамля звузілася: ён не можа рабіць стаўку на апазіцыю (як у свой час на Юлію Цімашэнка), паколькі ўся яна настроеная праеўрапейскі. Застаецца адзін Януковіч, палітычная эфектыўнасць якога рэзка зніжаецца. Яго падзенне было не запабегнута, а толькі на нейкі час адкладзена.

Украіна, якую трэба карміць; дзіравы бюджэт, які залежыць ад экспарту энергарэсурсаў; тлеючая вайна на Каўказе; састарэлая эканоміка і карупцыя, якая паралізуе яе; неэфектыўнае кіраванне - усё гэта не паказчыкі магутнай дзяржавы. З Расіяй можна працягваць весці, як яна любіць, жорсткую гульню за ўплыў у Еўропе. І выйсці пераможцам.
inosmi.ru