Іран і крывадушнасць рэспубліканцаў: меркаванне аб ядзерным пагадненні ЗША і Тэгерана

Рэдакцыя "The New York Times" разважае аб магчымым пагадненні прэзідэнта Абамы з Іранам.



Перабольшанні і палавіністая праўда, з дапамогай якіх некаторыя рэспубліканцы хочуць сарваць важнае ядзернае пагадненне прэзідэнта Абамы з Іранам, з'яўляецца па меншай меры глупствам. Аппелюючы да Халакоста, рэспубліканец Майк Хакабі абвінаваціў Абаму ў тым, што той вядзе габрэяў "да дзвярэй печы". Том Катан, сенатар ад штата Арканзас, параўнаў дзяржсакратара Джона Кэры, які спрыяў перамовам аб пагадненні, з Понціем Пілатам.

Тое, што павінна было стаць ўдумлівымі дэбатамі, ператварылася ў заганны бой супраць Абамы, з удзелам не толькі рэспубліканцаў, але і прэм'ер-міністра Ізраіля Беньяміна Нетаньяху. Непрыстойнае відовішча вайны заканадаўцаў разам з замежным лідэрам супраць уласнага шэфа пашырыла ўжо небяспечны разрыў паміж двума старымі саюзнікамі.

Гэта не палітычныя, гэта антыгістарычных дэмагогія, калі не сказаць крывадушнасць. Вядзенне перамоваў з супернікамі для дасягнення стабільнага міра ўжо даўно неабходнасць, і рэспубліканскія прэзідэнты былі сярод самых вядомых практыкаў такога падыходу.

Рычард Ніксан нармалізаваў адносіны з Кітаем, калі ён лічыўся камуністычнай пагрозай. Рональд Рэйган падпісаў эпахальнае супрацьракетнае пагадненне з Савецкім Саюзам, які распальваў беспарадкі па ўсім свеце і пераследваў габрэяў. Пагадненне ліквідавала цэлую катэгорыю ракет. Рэйган нават вёў перамовы з Іранам пасля ісламскай рэвалюцыі, прадаючы яму зброю, каб выкарыстоўваць яго ў сваёй барацьбе з Іракам і накіроўваць даходы ад гандлю на ўзбраенне паўстанцаў Нікарагуа насуперак волі Кангрэсу.

Крытыкі скардзяцца, што ядзерная здзелка не звядзе іранскую ядзерную праграму да вытворчасці мірнай энергіі, а таксама не забяспечыць палёгку санкцый, у тым ліку доступ да $ 50 млрд. іранскіх актываў, якія замарозілі ў замежных банках.

Але тое, што гэтыя крытыкі не ўспомнілі, дык гэта той факт, што асноўнае пагадненне, пра якое дамовіўся Абама – эканамічныя перавагі ў абмен на ядзерны ліміт — была ўхвалена яшчэ прэзідэнтам Джорджам Бушам і іншымі буйнымі дзяржавамі ў 2006 годзе. Хоць Буш, вядома, быў супраць таго, каб дазволіць Ірану стварыць ядзерную зброю, яго прапановы зусім не мусілі дэмантаваць ядзерны патэнцыял краіны; замест гэтага ён запэўніў, што Іран будзе мець паліва для сваёй грамадзянскай энэргетычнай праграмы і будзе інтэграваны ў сусветную эканоміку. Праз два гады пагадненне была дадаткова дапрацавана, але перамовы з Тэгеранам ні да чаго не прывялі.

Вядзенне перамоваў з ворагамі з'яўляецца важным кампанентам дзяржаўнага кіравання і можа быць вырашальнай альтэрнатывай вайне. Нават калі Амэрыка была на вышыні сваёй сілы, яе лідэры — у тым ліку рэспубліканцы — ведалі, што любая паспяховая ўгода будзе ўключаць некаторы кампраміс з другога боку, не абавязкова поўную капітуляцыю. Тым не менш, гэта менавіта тое, што рэспубліканцы патрабуюць ад Ірана сёння — адмовіцца ад такога цяжкага пагаднення, да якога прыйшоў прэзідэнт Абама дзеля нейкай міфічнай «лепшай» угоды.

Пагадненне мае свае недахопы, але ж і рызыка ёсць ў любым палітычным рашэнні. Але рашэнне павінна быць адказным, і тут ёсць перавага кампетэнтных меркаванняў — пяці буйных дзяржаў, Савета Бяспекі, ААН, большасці амерыканскіх ядзерных дыпламатаў і дзясяткаў вядучых амерыканскіх ядзерных экспертаў. Усе яны ўхвалілі дамову Абамы як лепшы спосаб, які гарантуе, што Іран не атрымае ядзерную зброю.

Амерыка мацнейшая, калі важныя рашэнні нацыянальнай бяспекі маюць двухпартыйны кансэнсус. Праціўнікі пагаднення, многія з якіх ніколі не былі прызначаныя для галасавання за такую ​​ўгоду, далі зразумець у ходзе слуханняў у Кангрэсе на мінулым тыдні, што факты не зменяць іх меркаванне.

Паводле: “The New York Times”