«Сорамна быць у гэтай сістэме»: Рэакцыя спартоўцаў на дыскваліфікацыю Харлан, якая не паціснула руку расіянцы

Украінскую спартсменку Вольгу Харлан адхілілі ад далейшага ўдзелу ў чэмпіянаце свету па фехтаванні пасля адмовы ад поціску рукі расіянцы Ганне Смірновай, якая выступала пад нейтральным сцягам.

У чацвер, 27 ліпеня, пасля таго як Вольга Харлан у 1/32 фіналу перамагла Ганну Смірнову на чэмпіянаце свету па фехтаванні, яна не стала паціскаць руку спаборніцы, а працягнула шаблю.

Смірнова заставалася на пляцоўцы больш за паўгадзіны — у нейкі момант ёй нават вынеслі крэсла. За гэты час да яе падыходзілі некалькі чалавек, з якімі яна доўга размаўляла — хутчэй за ўсё, гэта былі арбітры. Аднак у выніку Міжнародная федэрацыя фехтавання (FIE) адхіліла пратэст, які падаў расійскі бок.

Як піша sports.ru, у правілах FIE ёсць пункт 122, у якім гаворыцца наступнае: «Перад пачаткам кожнай сутычкі два фехтавальшчыкі павінны выканаць фехтавальны салют суперніку, рэферы і гледачам. Гэтак жа, калі апошні ўдар залічаны, сутычка не заканчаецца да таго часу, пакуль два фехтавальшчыкі не адсалютуюць адзін аднаму, рэферы і гледачам. З гэтай мэтай яны павінны заставацца нерухомымі, пакуль суддзя прымае рашэнне; калі ён прыняў рашэнне, яны павінны вярнуцца на сваю лінію, выканаць салют фехтавальшчыка і паціснуць руку суперніку. Калі адзін або абодва фехтавальшчыкі адмаўляюцца падпарадкоўвацца гэтым правілам, рэферы пакарае яго/іх, як пазначана ў спісе парушэнняў 4-й групы». Чацвёртая група парушэнняў у фехтаванні — самая сур'ёзная, адзначае выданне. Паводле спісу, за парушэнне пункта 122 належыць дыскваліфікацыя на ўвесь турнір плюс адхіленне ад усіх спаборніцтваў на 60 дзён.

Рэакцыі ўкраінскіх і еўрапейскіх спартсменаў і іншых медыяперсон 

На старце чэмпіянату свету ўкраінка Вольга Харлан упэўнена перамагла расіянку Смірнову (15:7). Аднак пасля матча ўкраінка адмовілася ад традыцыйнага рытуалу — поціску рукі. Замест гэтага яна пагаварыла з саперніцай і пакінула корт.

«Нейтральная» расійская спартсменка, якая прайграла, запатрабавала дыскваліфікаваць Харлан. Суддзі адхілілі пратэст расійскай фехтавальшчыцы — і пераможца-ўкраінка прайшла ў наступны раўнд. Аднак яе матч супраць балгаркі Іліевай не адбыўся. Арганізатары спаборніцтваў дыскваліфікавалі Харлан за непавагу да суперніцы з Расійскай Федэрацыі.

Увечары 27 ліпеня Харлан запісала відэа падзякі ўсім, хто падтрымліваў яе ўвесь цяжкі дзень. Яна заявіла, што краіна-агрэсар перайшла ад тэрарызму Украіны і ўкраінцаў да тэрарызму спорту.

«Я не хацела паціскаць руку гэтай спартоўцы і дзейнічала ад душы. Таму, калі пачула, што мяне хочуць зняць са спаборніцтваў, дыскваліфікаваць, даць чорную картку — гэта, вядома, мяне забіла. Гэта так забіла мяне, што я закрычала ад болю», — прызналася Харлан.

Па словах знакамітай фехтавальніцы, яе вярнула да жыцця велізарная падтрымка суайчыннікаў. Больш за ўсё спартоўку натхнілі абаронцы з перадавой, якія назвалі жэст Харлан матывацыйным. «Ведаеце, мы ніколі не можам нікога прымусіць да міру, асабліва ўкраінцаў. Ніколі. Ніякага поціску рукі», — дадала яна.

Увесь дзень пасля скандалу на чэмпіянаце свету па фехтаванні 2023 года зоркі розных відаў спорту выказвалі сваю падтрымку ўкраінскай фехтавальшчыцы. Прызёры Алімпійскіх гульняў, чэмпіянатаў свету і Еўропы — усе яны заступіліся за Харлан і Украіну. Украінскія тэнісісткі таксама ці не першымі падтрымалі суайчынніцу.

На гульню супраць Сабаленка адмовілася выходзіць украінская тэнісістка

«Я лічу, што гэта сапраўдная непавага з боку Федэрацыі фехтавання. Акрамя таго, чаму расіяне правакуюць, чаму яны не паважаюць нашу пазіцыю як украінцаў? У нас цвёрдая пазіцыя, і вы гэта ведаеце», — гнеўна заявіла ў эфіры «Голасу Амерыкі» першая ўкраінская ракетка Эліна Світаліна.

Да яе далучылася яшчэ адна зорка тэніса — Леся Цурэнка. Украінка прыгадала, як увесну перажыла прыступ панічнай атакі перад матчам з беларускай Сабаленка. Тады прэзідэнт Жаночай тэніснай асацыяцыі (WTA) Сайман сказаў Цурэнка, што яе «не павінна засмучаць» падтрымка вайны расіянамі, што ўдзельнічаюць у спаборніцтвах.

«Я з Вольгай Харлан. Прашу паважаць наша рашэнне. Ёсць зразумелая прычына, чаму мы не паціскаем руку прадстаўнікам краін-агрэсараў, яна не патрабуе тлумачэнняў. Слава Украіне!» — напісала тэнісістка ў асабістым Instagram.

Алімпійскі чэмпіён Атланты і экс-чэмпіён свету па некалькіх версіях Уладзімір Клічко адрэагаваў на ганебную дыскваліфікацыю. Баксёр абвінаваціў Міжнародную федэрацыю фехтавання ў крадзяжы заслужанай перамогі ва Украіны. Дасталося і расіянцы: «Вольга захавала свой гонар. Яна адмовілася паціснуць акрываўленую руку «лжэнейтральнага» спартсмена, які горда пазіруе тут са сваім братам», — напісаў Клічко-малодшы ў асабістым Twitter, дадаўшы фота Смірновай з братам-вайскоўцам.

Жан Белянюк, алімпійскі чэмпіён Токіа і народны дэпутат, упэўнены, што чыноўнікі Міжнароднай федэрацыі фехтавання наўмысна справакавалі скандал. Загадзя ведалі, што Харлан расіянам не здасца.

«Самае цынічнае ў гэтай гісторыі тое, што, па маіх звестках, паміж Вольгай і кіраўніцтвам міжнароднай федэрацыі была дамоўленасць: яны пагадзіліся, што пасля матча поціскаў рук не будзе...», — напісаў Белянюк ва ўласным тэлеграм-канале.

Нават Міжнародны алімпійскі камітэт выказаў нешта накшталт падтрымкі ўкраінскім спартоўцам. Лідар алімпійскага руху заклікаў спартыўныя федэрацыі чуйна ставіцца да пачуццяў украінцаў: «Мы заклікаем міжнародныя федэрацыі падысці да вырашэння сітуацый з удзелам украінцаў і нейтральных спартсменаў з неабходным узроўнем далікатнасці. Мы працягваем быць у поўнай салідарнасці з украінскімі спартсменамі», — адказалі ў МАК агенцтву AFP.

Падтрымала каляжанку і чэмпіёнка Алімпіяды-1996 Лілія Падкапаева. Падчас вайны для ўсіх украінцаў адбылася пераацэнка каштоўнасцей, адзначыла яна. «Я ганаруся Вольгай Харлан. Узнагарода не вартая страты годнасці», — лаканічна патлумачыла сітуацыю легендарная гімнастка ў асабістым Instagram.

Луіджы Самеле, двухразовы пераможца Алімпійскіх гульняў па фехтаванні, адзначыў, што яму сорамна: «Сёння мне ўпершыню сорамна быць часткай гэтай сістэмы! Сістэмы, дзе фанабэрыстасць перамагае сумленнасць. Сістэмы, дзе той, хто можа табе дапамагчы, чакае толькі твайго правалу. Я адчуў гэта сёння не на сваёй скуры, але на досведзе дарагога мне чалавека», — напісаў італьянец у асабістым Instagram.

Украіна абскардзіла дыскваліфікацыю Харлан на каманднае першынство. Як заявіў у эфіры ўкраінскага тэлемарафону прэзідэнт Федэрацыі фехтавання Украіны Міхаіл Ільяшаў, Украіна будзе абскарджваць гэтае рашэнне, таму што «суддзя, які непасрэдна працаваў на гэтым паядынку (з расіянкай Смірновай — Рэд.), не даваў чорную картку, не дыскваліфікаваў яе, гэта ўжо потым пачаліся «падкавёрныя гульні». Паводле ягоных слоў, «дыскваліфікацыя з'явілася ўжо пасля таго, як вызначылася наступная спаборніца [Вольгі Харлан], нават быў прызначаны суддзя на наступны бой».

Паводле  Украінскай службы РБК, ВВС