Аляксей Марачкін — чалавек з ідэяй

Сустрэча з Аляксеем Марачкіным адбылася вечарам 23 студзеня ў Мінску ў межах творчай акцыі “Гаварыльня”, арганізаванай Рухам «За Свабоду» і камітэтам абароны рэпрэсаваных «Салідарнасць».



Папярэдні слайдНаступны слайд

На пачатку сустрэчы з вядомым беларускім мастаком і грамадскім дзеячам Аляксеям Марачкіным (Алесем Марай) яе ўдзельнікі хвілінай маўчання ўшанавалі памяць загінуўшых змагароў украінскага Майдану.

Затым на экране дэманстраваліся выявы шэрагу твораў мастака, у тым ліку ягоных тэматычных карцін, краявідаў, нацюрмортаў, вядомых нонканфармісцкіх прац “Расейская частушка”, “Сляза Міндоўга” і Плошча”, а таксам рэпрадукцыі здымкаў пра знакавыя падзеі ў жыцці спадара Алеся.

Распавядаючы пра тое, як беларускае літаратурнае слова ўпершыню прыйшло ў ягонае жыццё, мастак узгадаў сваё дзяцінства: “Па вёсках хадзілі старцы — сляпы Захар’я, якога вадзіла жонка Малання. Позняй восенню сядзеў на печцы і пачуў словы рэлігійнага гімну, які Захар’я спяваў пад ліру: “Хрыстос выйшаў з храму і казанні кажа пра Ускрэшанне з смерці сваёй…” Пайшоў снег і  Малання прачытала верш: “Сняжыначкі-пушыначкі, як матылькі, як красачкі-пралесачкі…”. Настаўнікам беларускай мовы і літаратуры ў мяне быў Пётр Рыгоравіч Плісікаў, які з усімі гаварыў і пісаў толькі па-беларуску. І калі мы вывучалі “Новую зямлю” Якуба Коласа, ён адклаў у бок усе праграмы і сказаў, што гэтую паэму будзем усю чытаць услых. І шмат урокаў вельмі выразна і ўзнёсла чытаў нам “Новую зямлю”, якую мы слухалі, адкрыўшы рот, а потым інсцэніравалі па ролях”.

Мастак прачытаў свой верш “Вянок Язэпа Драздовіча”, упершыню апублікаваны ў 1985 годзе ў газеце “Літаратура і мастацтва”. Пасля таго, як на кірмашы ў Лужках ад аднаго старога лекара мастак даведаўся, што ў гэтым краі хадзіў і ствараў Язэп Драздовіч, спадар Алесь сеў на ровар і паехаў у вёску Верацеі. Там у адной хаце захаваліся два творы Драздовіча: маляваны дыван, а на гарышчы — карціна “Мужык з панам цягаюцца”, якая не прыйшлася да спадобы ні палякам, ні саветам. Гэтая праца зараз упрыгожвае фонды Нацыянальнага Полацкага гісторыка-культурнага музею-запаведніку.  

Ігар Марачкін распавядае пра гісторыю адной з карцін бацькі “Якія самі, такі і Саня”

Алесь Мара паказаў шэраг сваіх твораў, у тым ліку раней ніколі не экспанаваных, — студэнцкія працы, тэматычныя палотны і краявіды, напісаныя падчас вандровак па Беларусі і Польшчы.

 “На лесапавале” (напісана ў 1967 годзе пад уражаннем твору Аляксандра Салжаніцына “Адзін дзень Івана Дзянісавіча”)

Свае вершы-прысвечэнні Алесю Мары прачыталі ягоныя сябры Уладзімір Арлоў, Георгій Ліхтаровіч, Сяргей Панізьнік і Паўло Дзмітрук. 

Як адзначыў Уладзімір Арлоў, Аляксей Марачкін з тых, хто гаварыў, калі трэбы было гаварыць, маўчаў, калі трэбы было маўчаць, хто ніколі не быў глухім і нямым, каго ніколі нельга было пасадзіць на ланцуг. 

 “Адліга”

   “У гэтай краіне…”. Партрэт паэта Анатоля Сыса

Сяргей Панізьнік назваў Аляксея Марачкіна “чалавекам з ідэяй, за якім ідзеш не пад прымусам, а з парывам сваёй душы”. “На два гады розніца ў нас, але якое маё шчасце было ісці за Аляксеям і на ягоныя ўсе гэтыя святы, і на адкрыцці нашых вялікіх імёнаў”, — сказаў Сяргей Панізьнік.

Спяваюць Алесь Мара  і Генадзь Драздоў

На вечарыне прагучалі песні беларускага нацыянальнага адраджэння ў выкананні Таццяны Матафонава, а таксама варыяцыя на тэму вядомага твору Уладзіміра Высоцкага “У каралеўстве, дзе ўсё ціха і складна…” ў выкананні Аляксея Марачкіна і ягонага сябры, мастака Генадзя Драздова.  

Здымкі аўтара