«Не было ў яго намеру». Пачаўся паўторны суд над кіроўцам BMW за наезд на вайскоўцаў 11 жніўня
У красавіку 25-гадовага Ціхана Осіпава судзілі ў Мінскім гарадскім судзе за наезд на пяць вайскоўцаў падчас пратэстаў у жніўні мінулага года, удзел у масавых беспарадках, а таксама за ілжывы данос: пасля ДТЗ хлопец заехаў на машыне ў вадаём, пакінуў яе там і заявіў пра ўгон.
Ціхан Осіпаў у судзе. Фота: spring96.org
Судовы працэс прайшоў цалкам, у
спрэчках пракурор запытаў для абвінавачанага 12 гадоў калоніі, а адвакат
заявіў, што Осіпаў злачынства не здзяйсняў. Заставалася толькі абвясціць
прысуд, аднак гэтага не адбылося: крымінальную справу пачалі разглядаць зноўку,
з іншымі суддзёй і народнымі засядацелямі, піша TUT.BY.
Што было падчас першага разгляду справы
Нагадаем, 25-гадовага Ціхана Осіпава абвінавачваюць па некалькіх артыкулах КК: удзел у масавых беспарадках (ч. 2 арт. 293), замах на забойства супрацоўнікаў АУС (ч. 1 арт. 14 і арт. 362) і ілжывы данос (ч. 1 арт. 400). Максімальныя санкцыі па злачынствах прадугледжваюць пакаранне ў выглядзе 25 гадоў пазбаўлення волі.
Паводле абвінавачання, 11 жніўня мінулага года хлопец браў удзел у несанкцыянаваным масавым мерапрыемстве, на якім людзі выступалі супраць прызнання вынікаў выбараў прэзідэнта Беларусі. Каля дома № 56 на вуліцы Прытыцкага, знаходзячыся за рулём BMW, Ціхан наехаў на калону сілавікоў, а потым знік з месца здарэння. Пасля гэтага ўтапіў BMW у вадаёме і паведаміў у міліцыю, што аўто скралі.
Крымінальную справу пачалі разглядаць ў Мінскім гарадскім судзе 12 красавіка. Пасяджэнне вёў суддзя Дзмітрый Цыкал, бок абвінавачвання прадстаўляў Антон Цюменцаў, абараняла абвінавачанага Людміла Чэчыкава.
Па справе праходзяць пяцёра пацярпелых: Васільчанка, Астапенка, Голес, Ляпёшкін і Протас — гэта вайскоўцы ўнутраных войскаў МУС, якія ў дні пратэстаў былі камандзіраваныя ў сталіцу з Віцебскай вобласці. Пасля наезду ў сілавікоў былі ўдары і ранкі.
Осіпаў пагадзіўся з абвінавачваннем толькі ў частцы фальшывага даносу аб ўгоне аўто. Ён адмаўляў, што браў удзел у масавых беспарадках, забіваць вайскоўцаў не меў намеру. Падчас дачы паказанняў патлумачыў, што 11 жніўня разам з сябрамі адправіўся ў горад пакатацца і "паглядзець флэшмоб", але трапіў у затор. На Прытыцкага, куды выехаў Ціхан, знаходзіліся вайскоўцы са шчытамі. Яны прайшлі міма аўтамабіля, не чапаючы яго. Але ззаду ішлі сілавікі са зброяй і білі машыны, якія стаяць, выцягвалі з іх людзей і клалі тварам у асфальт. Адзначым, што ў судзе так і не высветлілі, хто так жорстка абыходзіўся з грамадзянамі.
Осіпаў спалохаўся ўбачанага, баяўся, што ў дачыненні да яго сілавікі паступяць гэтак жа, і вырашыў з'ехаць адтуль. BMW сігналіў і міргаў фарамі, крануўся ў бок шарэнгі вайскоўцаў. Сілавікі пачалі наносіць удары па BMW, разбілі шкло і люстэрка. Па словах абвінавачанага, ад страху ён прыгнуўся і не бачыў, куды ехаў.
Пасля абвінавачаны заехаў у парк Цівалі, дзе было вельмі цёмна. Кіроўца не ведаў, што ў ім знаходзіцца, таму неспадзявана заехаў у вадаём, адкуль выбраўся, а машыну кінуў. Дабраўшыся дадому, ён заявіў у міліцыю, што аўто скралі, — вырашыў, што так будзе лепш, да таго ж міліцыя выцягне аўто з вады.
У працэсе паказанні далі пацярпелыя вайскоўцы і сведкі-сябры абвінавачанага і сілавікі, вывучылі пісьмовыя матэрыялы справы. Пацярпелыя паведамілі, што матэрыяльную кампенсацыю маральнай шкоды ім выплацілі і прэтэнзій да Осіпава яны не маюць. А вайсковец Міхаіл Протас заявіў, што крыўды на абвінавачанага не трымае і лічыць, што ў таго не было намеру на забойства.
Падчас спрэчак дзяржабвінаваўца Антон Цюменцаў запрасіў для Осіпава пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі на 12 гадоў. Адвакат Людміла Чэчыкава заявіла: "Віна Осіпава не знайшла пацверджання, хутчэй знайшла ў судзе абвяржэнне".
27 красавіка ў судзе павінны былі абвясціць прысуд, аднак суддзя Дзмітрый Цыкал абвясціў, што судовае разбіральніцтва будзе адноўленае.
Суд па другім крузе і тыя ж пытанні
Сёння крымінальная справа пачалі разглядаць «з нуля». Замянілі суддзю і народных засядацеляў — зараз старшынюе Пётр Арлоў. Ранейшымі засталіся дзяржаўны абвінаваўца — Антон Цюменцаў, і адвакат абвінавачанага — Людміла Чэчыкава. Прыбылі чацвёра пацярпелых, пяты — Астапенка — не з'явіўся, бо захварэў.
Было вырашана, што першым на пасяджэнні будзе дапытаны абвінавачаны Осіпаў, потым дадуць паказанні пацярпелыя — на два наступных дня выклікалі сведкаў па справе.
Пракурор Арцём Цюменцаў зачытаў абвінаваўчую частку, нейкіх яе адрозненняў ад той, што была абвешчаная пры першым разглядзе, заўважана не было. Артыкула, па якім абвінавачваецца Ціхан Осіпаў, тыя ж.
Пасля адвольнага аповеду абвінавачанага аб падзеях 11 жніўня дадатковыя пытанні яму пачалі задаваць дзяржабвінаваўца і суддзя.
— Ці былі вы падпісаныя на канал (які прызнаны экстрэмісцкім. — Заўвага AUTO.TUT.BY), цікавіцеся ці вы палітыкай, якія рэчы вы бралі з сабой у машыну, навошта вам патрэбен быў рэспіратар і шлем, ёд і бінт, для чаго куплялі ваду, батончыкі, бел-чырвоны сцяг, ці вядома вам, які сэнс захоўвае гэты сцяг? — пытанні пракурора не асабліва адрозніваліся ад тых, якія задавалі на першым судзе.
Зрэшты, і адказы на іх Восіпаў даваў аналагічныя тым, што ўжо былі агучаныя раней.
— А навошта вы сігналілі падчас руху? — удакладніў у абвінавачанага суддзя.
— У маім родным горадзе (Калінкавічы. — Заўвага рэд.) гэта паўсюдна — пасігналіць знаёмаму ў якасці прывітання.
— Але вы ў Мінску. Вам вядома, што забароненая падача гукавога сігналу без падстаў? А як вы маглі нахіліцца за рулём, калі ў аўто разбівалі шкло, калі ў той момант былі прышпіленыя?
— Апусціў галаву, схаваўся за руль, рэмень гэтаму не перашкаджае, — патлумачыў Осіпаў.
Допыт абвінавачанага прайшоў даволі хутка — каля дзвюх гадзін, у першы разгляд ён адбываўся на працягу двух дзён.
Пацярпелыя: "Не было ў яго намеру"
Пасля абеду ў судзе далі паказанні пацярпелыя вайскоўцы. Яны былі аналагічныя дадзеных раней, але з некаторымі дапаўненнямі. Напрыклад, у адваката узніклі пытанні да пацярпелым у сувязі з паведамленнем пракурора, што «баявая і фізічная падрыхтоўка ваеннаслужачых не дазволіла завяршыць кіроўцу BMW задуманае».
— Чаму надаецца ўвага падчас вашай фізічнай падрыхтоўкі, можа быць, гэта бег, пераадоленне перашкод?
— Гэта агульная падрыхтоўка, на ўсё. Таксама вучымся сыходзіць і ўхіляцца ад рознага выгляду транспартных сродкаў. Гэтыя заняткі адбываюцца на палігоне, апошні раз гэтаму вучыліся прыкладна ў ліпені 2020 года, — паведаміў Яўген Васільчанка, які служыць дзяжурным па КПП.
Васільчанка распавёў, што ўдар аўто прыйшоўся яму ў правае калена, якое было абаронена экіпіроўкай. Пры гэтым абарона не пацярпела, а вайсковец з ударам трапіў у шпіталь на тры дні.
Вайсковец Голес пасля наезду на яго аўто ўпаў, але тут жа падняўся і працягнуў несці службу. Хлопец сказаў, што экіпіроўка, "магчыма" не абараніла яго пры падзенні, бо ён абапёрся на рукі. Хоць у пратаколе з ягоных слоў было напісана, што «абараніла амуніцыя».
— Удар быў у ікры ног, там абароны няма. А амуніцыя — гэта бронекамізэлька, я ў ім на капот машыны лёг, — сказаў пацярпелы і дадаў пра дзеянні абвінавачанага: — Ненаўмысны наезд у яго быў.
— Бо раней вы казалі (і гэта ёсць у пратаколе), што кіроўца наўмысна заехаў у людзей. Чаму вы памянялі сваё меркаванне? — спытаў суддзя.
— Не ведаю, так я вырашыў. Ніхто ад яго наезду не пацярпеў.
Пацярпелы Ляпёшкін таксама заявіў, што не лічыць дзеянні Осіпава наўмыснымі, хоць падчас следства ён казаў адваротнае.
— Тады я не мог дакладна ацаніць абстаноўку. А цяпер разумею, што не магу дакладна сцвярджаць, што дзейнічаў ён наўмысна, — патлумачыў сваю пазіцыю пацярпелы.
У матэрыялах справы ёсць паказанні Ляпёшкіна, дзе ён сцвярджаў, што перад наездам BMW чуў гук паскарэння аўто. Аднак на пасяджэнні ён адзначыў, што дрэнна разбіраецца ў машынах і гук рухавіка нарастаў, таму што аўто працягвала рухацца і набліжацца. У той жа час ён сказаў, што наезд мог бы прывесці да больш цяжкіх наступстваў, калі б на яго галаве не было шлема.