Даследаванне: Падарожнічаюць толькі 3% беларускіх пенсіянераў

Сацыялагічныя даследаванні магчымыя ў Беларусі толькі з дазволу рэжымных органаў. Інстытут сацыялогіі НАН Беларусі правёў падобнае адносна пенсіянераў. У тэлефонным апытанні прыняў удзел 601 чалавек ва ўзросце 58 гадоў і больш з абласных цэнтраў і Мінска, а таксама раённых цэнтраў і сельскіх населеных пунктаў. Што атрымалася?

Матэрыяльнае становішча і задаволенасць жыццём

Як паведаміў кіраўнік Цэнтра аператыўных даследаванняў інстытута Аляксандр Бельскі, крыху больш за палову беларускіх пенсіянераў (54,8%) лічаць сваё матэрыяльнае становішча сярэднім, — звярнуў увагу рэсурс MyFin.

— Каля траціны называюць яго добрым, што з'яўляецца пазітыўным маркерам, і каля 10% адзначаюць яго дрэнным. Мы можам казаць, што забяспечанасць у сталых грамадзян дастатковая для таго, каб яны падтрымлівалі пэўны ўзровень сваёй жыццядзейнасці дастаткова прадуктыўна.

Што да крыніц даходу, то большасць з іх жывуць толькі на пенсію.

— Дадатковых крыніц даходу не маюць 75,4% апытаных. Апроч гэтага яны не застаюцца без дапамогі дзяцей і сваякоў. Каля 10% такую дапамогу атрымліваюць. Для часткі пажылых людзей (8,7 працэнта) застаецца варыянт заработнай платы. Тут мы бачым, што ў нас не так ужо шмат працуючых пенсіянераў. Таксама прысутнічаюць у невялікай колькасці (3,1%) дадатковыя выплаты ад прадпрыемстваў і прафсаюзаў і даходы ад вядзення асабістай падсобнай гаспадаркі. Лішкі можна прадаваць. Гэта адначасова і крыніца даходу, і хобі.

— Гэта значыць даволі дакладнае меркаванне. Так, бываюць жыццёвыя складанасці, нейкая бязладзіца, але мы бачым, што пенсіянеры стойка іх пераносяць.

Пенсіянеры не адчуваюць сябе ў ізаляцыі і, на іх думку, да іх большасць у грамадстве ставяцца добра ці нейтральна.

— Гэта значыць, момантаў, звязаных з дыскрымінацыяй пры выхадзе на пенсію, яны не адчуваюць. Яны могуць працягнуць працоўную дзейнасць, наколькі гэта ім неабходна, могуць яе і не працягваць, прысвяціўшы сябе дзецям і ўнукам. Гэта значыць, на дадзеным этапе жыцця не заканчваецца іх актыўнасць, проста яна трансфармуецца.

Разам з тым і ў пенсіянераў ёсць шэраг праблем, якія яны адзначалі падчас апытання. Іх не адчувае толькі каля траціны апытаных.

— Астатняя частка адзначае наяўнасць праблем. Ключавыя з іх — моманты, звязаныя са станам здароўя — 37,1%. Ёсць у пераліку і праблемы матэрыяльнага становішча — 15%. Гэта зразумела, памер пенсіі ніжэй за ўзровень зарплаты, і недзе свае выдаткі трэба перабудаваць.

Каля 12% пенсіянераў адзначаюць, што ім не хапае зносін.

— Усе праблемы, якія былі адзначаны, не выклікаюць вялікай турботы ў дадзенай узроставай катэгорыі, і жыццё іх у цэлым задавальняе.

Пенсіянеры і ашуканцы

Апытанне паказала, што 43,8% сутыкалася з махлярствам, аднак колькасць пацярпелых склала 16,4%. Як адзначыла малодшы навуковы супрацоўнік аддзела сацыялогіі культуры Інстытута сацыялогіі НАН Беларусі Сняжана Вароніна, пенсіянеры інфармаваны аб гэтай праблеме.

— Прыемна, што 78,2% апытаных у выпадку сутыкнення з махлярствам звярнуліся б у міліцыю. Што сведчыць аб іх асабістай грамадзянскай свядомасці і высокім узроўні даверу праваахоўным органам.

Даследаванне паказала, што 11,6% звярнуліся б па дапамогу да сяброў і сваякоў. І толькі 6,3 працэнта пажылых людзей адзначыў, што нікуды не сталі б звяртацца.

Адкуль пенсіянеры чэрпаюць інфармацыю аб такой з'яве? Апытанне паказала, што большасць з сацыяльнай рэкламы па тэлебачанні - 78,6%. Таксама 23% сутыкаюцца з рэкламай у інтэрнэце, 13,8% - у друкаваных СМІ, у транспарце - 10,2%. Толькі 6, 6% адзначылі, што нідзе не сутыкаліся падобнай рэкламай і 1, 8% - не звяртаюць увазе на дадзеную рэкламу.

Вольны час пенсіянераў

Як адзначыў намеснік дырэктара па навуковай і інавацыйнай рабоце інстытута Мікалай Сухоцкі, стэрэатып, што пенсіянеры шмат глядзяць тэлевізар, слухаюць радыё, займаюцца садам і агародам, пацвярджае і сацыялогія.

— Аднак да дадатку да партрэта мы бачым, што пенсіянер шмат гуляе на свежым паветры, што ўжо нядрэнна, чытае кнігі, газеты, часопісы, мае зносіны са сваякамі і сябрамі, актыўна мае зносіны з моладдзю. Важна, што ў Беларусі няма моцнага раздзялення паміж пакаленнямі. Пажылыя людзі дзеляцца досведам з моладдзю.

Разам з тым сацапытанне паказала, што падарожжы займаюць невялікае месца ў жыцці беларускіх пенсіянераў — усяго 3,3%.

— Мы спадзяемся, што будуць распрацоўвацца турыстычныя маршруты ўнутранага турызму, нядоўгія паездкі па Беларусі. Не абавязкова ехаць за мяжу. Павінны з'яўляцца маршруты, зручныя для пажылых людзей. Думаю, што такі сегмент разаўецца.

Акрамя таго, каля трэці апытаных адзначыў, што кожны дзень або раз на тыдзень сустракаюцца са сваякамі і сябрамі. Наогул не сустракаюцца ні з кім усяго 4%.

— Адзінокія пенсіянеры ёсць і імі павінны займацца сацыяльныя службы і валанцёры. Мы народжаныя, каб размаўляць і пенсіянерам гэта нават больш трэба, чым моладзі. Пенсіянеры і самі становяцца валанцёрамі. Кожны пяты бярэ ўдзел у мерапрыемствах.

Мікалай Сухоцкі рэзюмаваў: даследаванне паказала, што пенсіянеры людзі розныя, шмат актыўных, але ёсць і пасіўныя. Але ў цэлым гэта вялікая колькасць грамадзян краіны, якія не павінны быць выключаны з грамадскага і палітычнага жыцця.

Пытанні адносна палітвязняў пенсіянераў НАН сталым жыхарам Беларусі не задаваў. Зрэшты, метадалогія апытання шасці сотняў пенсіянераў па тэлефоне ў лукашэнкаўскай Беларусі выклікае пытанні.