Новыя рэшткі ў ірацкай пячоры пацвердзілі «кветкавыя пахаванні» неандэртальцаў

У ірацкай пячоры Шанідар выявілі фрагмент цела неандэртальца, які відавочна адмыслова рыхтавалі да пахавання. Яго размяшчэнне вельмі падобна на тое, што было характэрна для іншага індывіда, якога выявілі там у 1950-х гадах у «кветкавай магіле». Гэта пацвярджае здагадку аб тым, што ў Homo neanderthalensis існавалі пахавальныя абрады.

Першыя здагадкі, што неандэртальцы маглі мець пахавальныя абрады, з’явіліся ў 1960-х гадах. Тады палеаантраполагі выявілі ў ірацкай пячоры Шанідар астанкі дзесяці неандэртальцаў узростам 45000-55000 гадоў, і глеба вакол аднаго з шкілетаў (Шанидар IV) утрымоўвала мноства пылка і спораў. З гэтага зрабілі выснову, што неандэртальцы маглі хаваць мёртвых, спецыяльна упрыгожваючы іх магілы.
Аднак пазней гэтую гіпотэзу падвергнулі крытыцы. Вядома, што многія грызуны, у тым ліку пясчанка, якія жывуць побач з Шанідарам і зараз, прыносяць у свае норы розныя расліны, каб з’есці іх або выкарыстоўваць у якасці подсцілу. Так што «кветкавая магіла» (так назвалі спосаб пахавання Шанідар IV) магла з’явіцца выпадкова, а індывіды ў Шанідары маглі загінуць ад падзення камянёў са столі пячоры.
У 2015 годзе палеаантраполагі з Ліверпульскага, Лонданскага і Кембрыджскага універсітэтаў аднавілі раскопкі ў пячоры Шанідар. У 2017 годзе паблізу парэшткаў Шанідар IV яны знайшлі фрагменты целаў неандэртальцаў, якія не знайшлі раней. Адна група такіх фрагментаў (рэбры, пазванкі, косці верхніх канечнасцяў і чэрап), відаць, належала пры жыцці аднаму чалавеку. Яе ўзрост ацанілі ў 60000-70000 гадоў.
Даследчыкі рэканструявалі яго становішча, і атрымалася, быццам гэтаму індывіду пасля смерці паклалі галаву паміж камянёў і сагнулі рукі ў локцях падобна таму, як гэта зрабілі з Шанідар IV. Пласт глебы непасрэдна пад неандэртальцам быў ушчыльнены, але крыху ніжэй — ужо не. Гэта дазваляе выказаць здагадку, што паглыбленне для цела рабілі адмыслова.

Аўтары працы лічаць, што іх знаходка — сур’ёзны аргумент на карысць існавання рытуалаў пахавання ў неандэртальцаў. Таксама яны мяркуюць, што прыналежнасць выяўленых у 1960-х гадах костак да канкрэтных індывідаў неабходна перагледзець. Верагодна, частка з іх, у асаблівасці косці рук і ног Шанідар VI і VIII — рэшткі зноўку знойдзенага неандэртальца, якія папярэднія даследчыкі выпадкова аддзялілі ад астатняга цела.

Прадстаўленне пра неандэртальцаў як пра малаінтэлектуальных дзікуноў сыходзіць у мінулае. Зараз мы ведаем, што гэтыя людзі маглі выкарыстоўваць крэсіва і іншыя спосабы распальвання вогнішча, малявалі на сценах пячор і стваралі іншыя прадметы мастацтва, карысталіся зубачысткамі і апрацоўвалі свае прылады агнём.
Паводле nplus1.ru