Уладзімір Някляеў: Цягнік далей не ідзе. Значыць, трэба выходзіць

8 красавіка лідэр грамадзянскай кампаніі «Гавары праўду», кандыдат у прэзідэнты на выбарах 2010 года Уладзімір Някляеў заявіў аб выхадзе з апазіцыйных структур. Сваё рашэнне Някляеў патлумачыў адсутнасцю вынікаў у перамоўным працэсе па вылучэнні адзінага кандыдата ад апазіцыі на прэзідэнцкія выбары 2015 года. Аднак пытанні да Някляева засталіся.



У каментары для Naviny.by палітык даў на іх пашыраны адказ.

Уладзімір Някляеў

— Прычына, па якой я выйшаў з апазіцыі, ясна названая ў заяве, і я адмаўляўся ад усялякіх каментароў з гэтай нагоды. Але каментары «удзельнікаў працэсу», лідэраў і актывістаў структур, якія ўваходзяць у апазіцыйную кааліцыю, усё ж патрабуюць удакладненняў.

Па заведзенай у апазіцыі традыцыі, кожны імкнецца выкарыстоўваць прамашку іншага для яго дыскрэдытацыі. Справа падаецца так, быццам ва ўсім вінаваты адзін бок. У дадзеным выпадку — кампанія «Гавары праўду». А астатнія — малайцы. Але якія малайцы, калі на кожным пасяджэнні кожны казаў пра разуменне важнасці, неабходнасці кангрэса, а рашэнне (за два гады!) Так і не прынята?

Калі коратка, канва падзей такая.

Адной з асноўных мэтаў аб’яднання чатырох апазіцыйных структур вакол праграмы «Народны рэферэндум» было вылучэнне адзінага кандыдата ад Партыі БНФ, Руху «За свабоду», сацыял-дэмакратаў і грамадзянскай кампаніі «Гавары праўду». Адразу былі вызначаны прэтэндэнты на месца адзінага кандыдата ад «Народнага рэферэндуму»: Мілінкевіч і Някляеў.

Пасля доўгіх кансультацый і перамоваў стала зразумела, што адзіным я не буду. Партыя БНФ і рух «За свабоду» блакавалі такую магчымасць. Тым самым яны блакавалі кангрэс і вылучэнне адзінага кандыдата ад усёй апазіцыі, што для мяне было прынцыпова важна. Значна важней маіх асабістых (якіх я не хаваў) амбіцый, таму я зняў сваю кандыдатуру на карысць Мілінкевіча, мяркуючы, што такім чынам вырашаю пытанне адзінага кандыдата, перамога якога на кангрэсе (пры падтрымцы чатырох апазіцыйных структур) не выклікала сумневаў.

Прапановы заняць месца кандыдаты ў прэзідэнты ад «Народнага рэферэндуму», якое раптам вызвалілася, я не прыняў. Вось тады і з’явіліся як бы нечаканыя кандыдаты ад БНФ, Руху «За свабоду», кампаніі «Гавары праўду».

Адмовіўшыся ад прэтэнзій на вылучэнне адзіным кандыдатам, я не адмовіўся ад самой ідэі. І ўнёс прапанову вылучыць адзіным кандыдатам у прэзідэнты палітвязня Мікалая Статкевіча. Абгрунтаваў яго ўдзел. Сказаў, якой я бачу ў такім выпадку прэзідэнцкую кампанію. Доўга абмяркоўвалі, што і як, і ў выніку прагаласавалі «за» толькі тры структуры. Зноў нічога не выйшла.

Тады я зрабіў наступны крок: прапанаваў кіраўнікам структур, якія ўваходзяць у ініцыятыву «Народны рэферэндум», падпісаць працэдуру вылучэння адзінага кандыдата асобна. Да гэтага рашэння далучыліся хрысціянскія дэмакраты. І калі б да пяці подпісаў дадаўся подпіс прадстаўніка АГП або «Справядлівага свету», пытанне кангрэса быў бы вырашана. Паўгады таму! Але гэтага не здарылася...

АГП і «Справядлівы свет» не задавальняў адзін з механізмаў вылучэння дэлегатаў на кангрэс: праз збор подпісаў. Хоць гэта ніяк не менш дэмакратычна, чым вылучэнне на сходах. На таптанне вакол гэтага было страчана, як я ўжо сказаў, паўгады, і калі я ўбачыў, што дамовіцца не ўдасца, зняў прапанову па зборы подпісаў.

Гэта давала перавагі АГП і «Справядліваму свету», але замест таго, каб адрэагаваць на гэтую прапанову аператыўна (сёння прапанова — заўтра адказ), АГП і «Справядлівы свет» цягнулі паўмесяца, што дало магчымасць структурам «Народнага рэферэндуму» заявіць: «Усё. Цягнік сышоў».

Чаму я стаяў за кангрэс? Таму што гаворка сёння не столькі аб выбарах (якіх можа быць яшчэ шмат), колькі пра выбар, які ў існуючых гістарычных умовах можа быць адзін і апошні. І кангрэс мне бачыўся не толькі як інструмент выбару адзінага кандыдата, а перш за ўсё, як механізм размеркавання адказнасці за лёс краіны. Адказнасці кожнага апазіцыйнага лідэра і актывіста, адказнасці кожнага члена грамадства, без чаго нам немагчыма будзе адстаяць Беларусь.

Я зусім не сцвярджаю, што адзін ва ўсім маю рацыю, а ўсе — не маюць. Так не бывае. Так, я таксама памыляўся, рабіў не зусім слушныя крокі, але, калі сыходзіў у бок ад галоўнай дарогі, рабіў высілкі — і вяртаўся. Цяпер проста пройдзены пункт незвароту.