Сёння — чарговая гадавіна чарнобыльскай катастрофы

Праз 29 гадоў пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС, найбуйнейшай тэхнагеннай катастрофы ў гісторыі чалавецтва, на забруджаных тэрыторыях Беларусі працягваюць жыць людзі. Паводле звестак Белстата, гэта больш як 12% насельніцтва краіны.



Як вядома, у выніку аварыі на ЧАЭС Беларусь больш за іншых была забруджаная — на яе тэрыторыю выпала больш за 70% усіх радыенуклідаў. Рэспубліка была абвешчаная зонай экалагічнага бедства. 
Паводле звестак афіцыйнай статыстыкі, на пачатак 2015 года ў зоне радыеактыўнага забруджвання знаходзілася 28 гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу, а таксама 2.355 сельскіх населеных пунктаў (10,2% населеных пунктаў краіны). Колькасць насельніцтва, якое жыве на забруджанай тэрыторыі, на пачатак гэтага года склала 1 млн. 142,6 тыс. чалавек (12,1% насельніцтва краіны). Прыкладна 215 тыс. з іх — дзеці, больш за 600 з якіх прызнаныя інвалідамі. 
Як паведаміла на прэс-канферэнцыі 24 красавіка ў Мінску начальнік аддзела сацыяльнай абароны і прававой працы дэпартамента па ліквідацыі наступстваў катастрофы на ЧАЭС МНС Наталля Кахноўская, часцей за ўсё інваліднасць дзяцей звязаная з ракам шчытападобнай залозы. Дзяржава, паводле слоў чыноўніцы, "укладвае дастаткова вялікія сродкі ў тое, каб тыя людзі, якія жывуць на забруджаных тэрыторыях, не адчувалі сябе закладнікамі" сітуацыі. Так, паведаміла Кахноўская, 52% сродкаў, прадугледжаных дзяржпраграмай па пераадоленні наступстваў чарнобыльскай катастрофы, ідзе менавіта на сацыяльную абарону пацярпелых грамадзян. 
На той жа прэс-канферэнцыі намеснік начальніка названага дэпартамента МНС Мікалай Цыбулька заявіў, што міністэрства чакае ад вучоных прапаноў па выкарыстанні адселеных тэрыторый. "Вось-вось споўніцца 30 гадоў пасля чарнобыльскай катастрофы, і мы б хацелі, каб навука нам дапамагла і распрацавала нейкія канцэптуальныя падыходы па кіраванні тэрыторыямі адсялення", — сказаў ён. Паводле слоў прадстаўніка МНС, міжнародныя кампаніі ўжо прапаноўвалі вырошчваць на гэтых тэрыторыях тэхнічныя культуры для атрымання біягазу, біяпаліва. Можна таксама прапанаваць стварэнне заказніка, дадаў чыноўнік. У аддаленай перспектыве, паводле яго слоў, на адселеных тэрыторыях магчымае рассяленне людзей, але для гэтага трэба будзе занава ствараць усю неабходную для жыцця інфраструктуру. 

Праблему негатыўнага ўздзеяння малых доз радыяцыі на жывы арганізм у свой час уздымаў доктар медыцынскіх навук прафесар Юрый Бандажэўскі. У 1999 годзе ён быў зняты з пасады рэктара Гомельскага дзяржаўнага медінстытута, арыштаваны паводле падазрэння ў атрыманні хабару і правёў за кратамі шэсць гадоў. На думку праваабаронцаў, сапраўднай прычынай арышту Бандажэўскага стала яго нязгода з палітыкай уладаў па пераадоленні наступстваў аварыі на ЧАЭС. 
Непажаданыя ўладам даследаванні праводзіў і член-карэспандэнт НАНБ Іван Нікітчанка, які трагічна загінуў у ДТЗ у лістападзе 2010 года. Група спецыялістаў пад яго кіраўніцтвам распрацавала новую канцэпцыю бяспечнага пражывання людзей на постчарнобыльскіх тэрыторыях. Сутнасць яе зводзілася да таго, што радыенукліды шкодныя для арганізма ў любой колькасці. Вучоныя прапаноўвалі адмовіцца ад дапушчальных узроўняў утрымання радыенуклідаў у харчовых прадуктах як небяспечных для здароўя людзей, аднак улады не сталі прыслухоўвацца да іх довадаў. 
З нагоды 29-й гадавіны аварыі на ЧАЭС сёння ў Мінску пройдзе традыцыйны "Чарнобыльскі шлях", дазволены сталічнымі ўладамі. Збор удзельнікаў акцыі абвешчаны каля кінатэатра "Кастрычнік" з 14.00 да 14.30. Затым адбудзецца шэсце па вуліцы Сурганава да царквы ў гонар абраза Божай Маці "Спатоленне загінулых", размешчанай побач з паркам Дружбы Народаў. Мітынг сёлета вырашылі не праводзіць. "Чарнобыльскі шлях — 2015" пройдзе пад лозунгам "Не — расійскай ядзернай пагрозе". Паводле яго вынікаў плануецца прыняць рэзалюцыю. 
Як паведаміў журналістам адзін з заяўнікаў акцыі, старшыня Партыі БНФ Аляксей Янукевіч, рэзалюцыя будзе прысвечаная наступствам чарнобыльскай катастрофы, ацэнцы дзеянняў беларускіх уладаў па іх ліквідацыі, "ваеннай пагрозе з боку Расіі і пагрозе размяшчэння расійскай тактычнай ядзернай зброі на тых ударных самалётах, якія плануецца размясціць на нашай тэрыторыі", а таксама ацэнцы "сутнасці расійскага рэжыму і палітычнага рэжыму Беларусі". 
Арганізатары шэсця заклікалі ўдзельнікаў акцыі прыносіць кветкі і лампадкі да размешчаных каля царквы памятных знакаў у гонар ахвяр і ліквідатараў катастрофы на ЧАЭС.
БелаПАН