Падатковы кансультант аб прэтэнзіях да пакупнікоў Tesla: прымусяць заплаціць або 16, або 20 адсоткаў

Падатковая вырашыла разабрацца са схемай афармлення электрамабіляў на беларусаў з наступным продажам у РФ. Вядома, што расейцы шукаюць у нашай краіне «вешалак», каб не плаціць ПДВ і размытнёўку. Па дадзеных МПЗ, сярод пакупнікоў дарагіх машын шмат «малазабяспечаных грамадзян». Падаткавікі вырашылі зладзіць ім праверку, каб высветліць адпаведнасць даходаў расходам. Onliner пацікавіўся ў падатковага кансультанта, аўдытара Людмілы Мовчан, што чакае тых самых «вешалак» і што ім пагражае?

Падаткавікі зрабілі справаздачу аб некалькіх гутарках з пакупнікамі Tesla:
— Грамадзяне не працуюць па аб'ектыўных прычынах, а тыя нешматлікія, у якіх праца ёсць, лічацца слесарамі, мантэрамі. Менавіта яны набывалі новыя электрамабілі коштам ад 100 000 еўра — Tesla Model X і Tesla Model S. Праз некаторы час ўладальнікі ўсе як адзін прадавалі свае электракары, сляды якіх губляюцца на тэрыторыі Расіі. Двое з фігурантаў прызналіся, што сталі ахвярамі «лялькаводаў», пагадзіўшыся згуляць ролю пакупнікоў за адносна невялікае ўзнагароджанне (1000 і 1200 рублёў). Двое іншых стаяць на сваім — набылі электрамабілі за свае. Па выніках папярэдняга аналізу яны перавысілі выдаткі над даходамі. У іх адрас накіраваны патрабаванні аб прадастаўленні дэкларацыі аб даходах і маёмасці.
«Дык што ж будзе з «часовымі аўтаўладальнікамі»?» — такое пытанне мы адрасавалі падатковаму кансультанту.
— Спрэчкі паміж плацельшчыкамі падаткаў і органамі па іх спагнанню ўзнікаюць не толькі ў нашай краіне, гэта звычайная практыка ва ўсім свеце. Цалкам натуральна жаданне зэканоміць, калі гэта дазволена законам або, як любяць казаць «не напісана, што забаронена». Аднак варта зірнуць на сітуацыю з боку іншых законаў — акрамя тых, што замацоўваюць льготы.
— Першае, што выклікае пытанне, — гэта неадпаведнасць даходаў расходам пакупніка. Закон «Аб дэклараванні фізічнымі асобамі даходаў і маёмасці па патрабаванні падатковага органа» кажа: калі розніца ў даходах і выдатках склала больш за 250 базавых велічынь (а гэта зусім невялікая сума, менш за 3000 даляраў), падатковая можа запатрабаваць падаць дэкларацыю з указаннем даходаў і іх крыніц. Час на складанне і падачу такой інфармацыі — 10 рабочых дзён. Калі за гэты час успомніць крыніца даходу не атрымаецца, то прыйдзецца заплаціць 16% ад непацверджанага даходу.
— Калі мы першапачаткова мяркуем, што купля была здзейсненая «вешалкай» дзеля ўзнагароджання, то наўрад ці гэтая асоба ведала аб такой рызыцы і загадзя паклапацілася пра легенды. І пасля агучанай інспектарам сумы да выплаты такая асоба, як правіла, шчыра раскайваецца ў зробленым: проста вырашыў дапамагчы добраму чалавеку, не ведаючы пра наступствы. Але, на жаль, раскаянне не вызваляе ад выплаты падаткаў.
— Можна пачаць прыдумляць варыянты: нешта накшталт «узяў у дзядзькі-замежніка ў доўг і аддаў машынай, бо нідзе не напісана, што гэта забаронена». Дакладна, не забаронена. Аднак на адносіны фізічных асоб распаўсюджваецца дзеянне артыкула 171 Грамадзянскага кодэкса: «Прытворная здзелка, гэта значыць здзелка, якая здзейсненая з мэтай прыкрыць іншую здзелку, нікчэмная». Да ўгоды, якую бакі сапраўды мелі на ўвазе, прымяняюцца правілы, якія адносяцца да яе. Калі ўжыць гэтую норму да нашага прыкладу, то становіцца зразумела, што пазыка, атрыманая ад замежніка і згашаная набытым на гэтыя сродкі аўтамабілем, — прытворная здзелка. І затуляе яна здзелку па набыцці аўтамабіля. І менавіта да ўгоды па перапродажы машыны будзе прымяняцца заканадаўства.
— А ва ўказе «аб стымуляванні выкарыстання электрамабіляў» выразна прапісана, што льгота па ПДВ прымяняецца пры ўвозе электракараў для асабістага карыстання. Калі карыстанне аказваецца не асабістым, значыць, льготы няма. У сваю чаргу, гэта азначае, што прыйдзецца заплаціць ПДВ, а гэта яшчэ горш, чым даплаціць падаходны падатак з непацверджаных выдаткаў, бо стаўка ПДВ складае 20%. Прытворнасць здзелкі трэба, вядома, даказаць, але на самой справе гэта нескладана. Шэраг найпростых пытанняў выяўляе неадпаведнасць дэталяў і адсутнасць эканамічнага сэнсу легенды. Можна развіваць тэму: «а калі па даверанасці, а калі я скажу...» Тут трэба дакладна разумець, што ў такіх выпадках «ліпа» павінна быць мацнейшай за дуб.

Выснова

Калі рэзюмаваць, то ў наяўнасці дзве пасткі. Першая — няма даходу, у выпадку выяўлення прыйдзецца заплаціць 16% ад непацверджанага даходу. Другая — невыкананне ўмоў льгатавання ПДВ (асабістае выкарыстанне). У выпадку выяўлення прыйдзецца заплаціць 20% ПДВ ад сумы пакупкі. Абысці абодва досыць складана. Для так званых «вешалак» цікавасць у гэтай схеме даволі прывідная, разавае ўзнагароджанне (каля 500 даляраў) можа прывесці да сур'ёзных наступстваў. Можна спадзявацца, што пранясе і не патрапіш у выбарку — такое таксама бывае. Але трэба дакладна разумець, што рызыкі тут досыць вялікія.
Паводле onliner.by