Мікалай Казлоў: «Усе тры месяцы я правёў у адзіночнай камеры»

У мінулыя выходныя пасля адбыцця трохмесячнага пакарання з баранавіцкага СІЗА выйшаў на волю старшыня Аб’яднанай грамадзянскай партыі. Палітык распавёў «Народнай Волі», як яму даводзілася ў зняволенні, а таксама падзяліўся сваімі планамі на будучыню.

Нагадаем, Мікалая Казлова асудзілі на 3 месяцы за тое, што ён не пагадзіўся падпісаць паперу аб наразгалошванні зместу яго допыту следчым. Абарона партыйнага лідара падавала апеляцыю, аднак вышэйшая інстанцыя пакінула прысуд у сіле.

Адбываць пакаранне ў баранавіцкім СІЗА ён пачаў у снежні мінулага года…

— Усе тры месяцы я правёў у адзіночнай камеры, — кажа Мікалай Казлоў. — Быў абсалютна адзін, без навін, ізаляваны ад знешняга свету. І, паверце, калі ты вымаўляеш усяго дзясятак слоў за некалькі дзён, то ў гэтым ёсць свае складанасці. Часам, каб не згубіць моўныя навыкі, нават чытаў кнігі ўслых.

У той жа час вельмі дапякала радыё, якое вельмі гучна працавала ў камеры з шасці ранку да дзесяці вечара, і адключыць яго было немагчыма. Гэта вельмі ціснула на псіхіку, і я нават неяк спытаўся ў ахоўнікаў: «Можа, вы тут, у СІЗА, псіхалагічны эксперымент праводзіце: паедзе дах у чалавека ад радыё або не?»

— У адміністрацыі ізалятара было асаблівае стаўленне да «палітычных»?

— Шчыра скажу: стаўленне персаналу да мяне было даволі ветлівае, усё ў межах закона. Хаця, безумоўна, ведалі, што я з ліку «палітычных», таму ставіліся крыху насцярожана.

У той жа час лічу рэжым адбыцця пакарання даволі складаным. На ложку сядзець нельга, ляжаць нельга, днём спаць катэгарычна забаронена. І знайдзі чым заняцца з шасці раніцы да дзесяці вечара. Толькі чытаць кнігі.

Хаця былі прагулкі. Спачатку рэдка, а вось апошні месяц прагульваўся амаль штодзень.

— Была інфармацыя, што вас неаднойчы пераводзілі з камеры ў камеру…

— Так, але я не ведаю, дзеля чаго гэта рабілася. Казалі, што, маўляў, так складваюцца абставіны. Быў, напрыклад, у камеры для вязняў з заразнымі захворваннямі. Сядзеў пад кварцавай лямпай.

Пабываў таксама ў камеры для буяных зняволеных. Незразумела, хто там знаходзіўся раней, але памяшканне было вельмі запушчанае — нават прыбіральня непрыстасаваная для карыстання. Мне прыйшлося адмовіцца ад ежы, каб перавялі ў іншае месца, і ў рэшце рэшт дамогся свайго.

— На харчаванне не скардзіліся?

— Звычайнае для турмы харчаванне. У баранавіцкім СІЗА, як мне падаецца, кармілі лепш, чым у Мінску на Акрэсціна, хаця, калі казаць пра рыбныя катлеты ці кіслую капусту, то гэта проста жах! Есці такое немагчыма! Але ж нейкія прадукты з дому перадавалі, таму не ўсё так страшна.

— Аднапартыйцы вам пісалі, падтрымлівалі?

— З перапіскай была самая сапраўдная праблема. Даходзілі толькі лісты ад блізкіх, а многія элементарна не аддавалі. Разводзілі рукамі і казалі: «Для вас нічога няма». Хаця я дакладна ведаю, што мне пісала шмат людзей. Невядома, куды зніклі гэтыя лісты, але пры вызваленні мне іх таксама не аддалі. Магчыма, проста выкінулі ў сметніцу ці спалілі.

Я толькі не разумею, навошта парушаюць закон тыя, хто найперш павінен яго выконваць? Арыштанты маюць права на перапіску, але мяне гэтага права пазбавілі.

Таксама паставілі на ўлік як «схільнага да экстрэмізму і іншай дэструктыўнай дзейнасці». Патлумачылі: маўляў, таму, што раней прыцягваўся да адміністрацыйнай адказнасці. А паставілі на ўлік — гэта дадатковыя праверкі ў камеры, дадатковыя даклады. Павінен быў штодзень распавядаць, што я «схільны да экстрэмізму».

Гэта, на мой погляд, дастаткова прыніжальна і незаконна. Думаю, ёсць сэнс звярнуцца ў суд, каб высветліць стаўленне суда да такой ганебнай практыкі. Я, дарэчы, пісаў заяву з гэтай нагоды адміністрацыі СІЗА, але ніякай рэакцыі ў адказ не было.

— Пісалі, што ў вас з’явіліся ў СІЗА пэўныя праблемы са здароўем…

— Зрок пагоршыўся, бо асвятленне ў камеры, мякка кажучы, не самае лепшае. А аказанне медыцынскай дапамогі ў следчым ізалятары — гэта асобная песня. У мяне склалася ўражанне, што турэмных медыкаў наогул у такіх установах нельга доўгі час пакідаць на працы. Іх трэба мяняць, бо праз нейкі час чалавек у белым халаце становіцца часткай турэмнай сістэмы. Адбываецца прафесійная дэфармацыя.

Мне, напрыклад, было дзіўна, калі ў такім вялікім СІЗА немагчыма выклікаць урача ноччу, хаця кантынгент розны, чалавеку можа стаць дрэнна ў любы час.

— Якія вашы бліжэйшыя планы?

— Трэба спачатку агледзецца, хаця па вялікім рахунку ў маім жыцці нічога не змянілася. Я па-ранейшаму з’яўляюся старшынёй Аб’яднанай грамадзянскай партыі. Тры месяцы мяне не было, таму трэба крыху разабрацца з партыйнымі справамі і далей займацца тым, чым і раней займаўся.

 Я знаходжуся ў Беларусі і нікуды не збіраюся з’язджаць. Таму будзем і далей змагацца за лепшае жыццё.

 — Намеры добрыя, але зараз пра апазіцыйныя партыі наогул практычна нічога не чуваць…

 — Такія часы надышлі, што сёння любая апазіцыйнасць успрымаецца ўладамі варожа і нават агрэсіўна. У такіх умовах мы, безумоўна, павінны памятаць пра гэта і не падстаўляць сябраў нашай партыі.

Але тым не менш мы жывыя, існуём і маем намер далей займацца палітычнай дзейнасцю. Так, часы няпростыя, але гэта не нагода апускаць рукі і разыходзіцца. Гэта, наадварот, нагода мабілізавацца.