«Магла спакойна атрымліваць 4 тысячы франкаў». Беларусы распавялі, як працуюць клінерамі ў розных краінах

«Прыбіральнік з кожнай зарплаты можа купіць айфон апошняй мадэлі, і ў яго яшчэ застануцца грошы на жыццё».

— Уборка толькі здаецца ўсім простай і відавочнай. Насамрэч нават у кожнай жанчыны абсалютна розныя паняцці аб тым, што такое чыста, — кажа Іна Зайцава (БЧБ-нявеста).

Беларуская актывістка больш за два гады жыве ў Швейцарыі, дзе адзін час працавала ў службе клінінгу. Многім эмігрантам даводзіцца пачынаць жыццё ў новай краіне, займаючыся ўборкай.

Салідарнасць паразмаўляла з беларусамі, якія працуюць клінерамі, пра ўмовы працы і заробкі ў розных краінах.

«У Беларусі я была офісным супрацоўнікам і такіх грошай не атрымлівала»

Вольга (імя змененае — С.) з сям'ёй у 2021 годзе вымушана пераехала ў Польшчу, дзе змяніла месца офіснага работніка на працу ў клінінгавай кампаніі.

— Мая фірма абслугоўвае розныя аб'екты як разава, так і доўгачасова. Гэта могуць быць новыя будынкі, якія трэба прыбіраць адразу пасля заканчэння будоўлі, офісныя памяшканні, пад'езды шматкватэрных дамоў і прыватныя апартаменты і дома, — кажа Вольга.

Уборка ў розных памяшканнях аплачваецца па-рознаму.

— Пачынала я з пад'ездаў са стаўкай 25 злотых (каля 6 еўра) у гадзіну на рукі. Затым мінімальная аплата паднялася да 30 злотых (7 еўра) за гадзіну. За ўборку зноў пабудаваных аб'ектаў або прыватных дамоў мы атрымліваем да 50 злотых (11, 5 еўра) у гадзіну.

Ведаю, што найменш у Польшчы плацяць за ўборку ў ГЦ і іншых грамадскіх месцах. Але я б не пайшла на такую ​​працу не толькі праз аплату. Там ты ўвесь час ходзіш сярод плыняў людзей. Гэта цяжка нават псіхалагічна.

Для мяне працаваць у пустым памяшканні значна камфортней, — прызнаецца беларуска.

Сярод яе калег не толькі зямлячкі, таксама ўкраінкі і полькі. Гаворыць, што выгляд будынкаў пасля будоўлі яе не палохае.

— За новым чалавекам першыя часы прыглядаюць, часта правяраюць. Калі бачаць, што спраўляешся, больш ніякіх дадатковых праверак, далей проста выбіраеш аб'екты і працуеш.

Усе неабходныя сродкі выдаюць, ні пра якую эканомію не папярэджваюць, выкарыстоўваю столькі, колькі трэба. Тэхніка для ўборкі ў нас ад лепшых вытворцаў, магутная і крутая. Менавіта ў нашай фірме працоўнае адзенне не выдаюць. Але я ведаю, што ў Польшчы ёсць фірмы, дзе і адзенне даюць.

У асноўным абіраю сабе памяшканні для працы менавіта ў новабудоўлях. Гэта, вядома, спецыфічная ўборка. З аднаго боку, трэба шмат адціраць усякай фарбы, клею, тынкоўкі і іншага.

У той жа час такія аб'екты не патрабуюць адразу даводзіць да бляску. Яго трэба прывесці ў такі стан, каб туды можна было ўвайсці. А далей нехта працягвае рабіць рамонт, нехта ўбудоўвае мэблю.

Па часе нас не падганяюць, прыбіраем, колькі трэба. Калі нешта не атрымліваецца адмыць, кажаш, і табе падбіраюць іншыя сродкі.

Вольга згаджаецца, што працу яна выбрала фізічна складаную. Аднак перапрацоўваць яе ніхто не прымушае.

— Асабліва спачатку, пакуль не ўцягнулася, было цяжка. Потым, відаць, звыкла. Працую не больш за 8 гадзін, часам аб'ект заканчваем за 4-6 гадзін.

На перапрацоўкі я не згаджаюся і ніколі не выходжу на працу ў выходныя. Акрамя таго, раз на пару тыдняў магу ўзяць яшчэ адзін выходны дзень для сям'і. Для гэтага проста падыходжу да начальніка і пытаю, ці можна ўзяць выходны? Ні разу мне не адмовілі.

Калі гаворка пра здароўе, гэта ўвогуле без праблем, тэлефануеш і папярэджваеш, што захварэў. Табе скажуць, дзякуй, што папярэдзіла, здаравей.

Акрамя асобных выязных аб'ектаў, я ўзяла сабе яшчэ два прыватныя дамы, якія прыбіраю пастаянна, — дзеліцца Вольга.

Зарабляе яна пры сваім графіку ад 4000 злотых (940 еўра).

— У Беларусі я была офісным супрацоўнікам і, вядома, такіх грошай не атрымлівала. Тут за 6 гадзін уборкі аднаго двухпавярховага дома можна адразу зарабіць 300 злотых (70,5 еўра). А можна і больш, калі гаспадары папросяць аб дадатковых паслугах, напрыклад, вымыць вокны.

Бывае, што дырэктар дае прэмію. На святы нам абавязкова дораць падарункі, часцей гэта нейкае лёгкае спіртное і ўсякія смачнасці, — расказвае суразмоўніца «Салідарнасці».

Яна кажа, што ў Польшчы адрозніваецца не толькі заробак прыбіральшчыцы, але і стаўленне да саміх супрацоўнікаў.

— У Беларусі праца прыбіральшчыцай успрымаецца як моцны даўншыфцінг. У нашым грамадстве склаліся такія стэрэатыпы, што калі ты працуеш прыбіральшчыцай, значыць, ты чалавек «другога гатунку».

А тут у грамадстве прынята паважаць любую працу. Я бачу, як шануюць тое, што я раблю. Дапусцім, камусьці прыйшлося прайсці там, дзе я памыла, ён дзесяць разоў папрасіць прабачэння і паабяцае, што назад пойдзе ў абыход.

У нас няма ніякай субардынацыі з начальнікам. Ён можа прапанаваць падвезці дадому, можа папіць з табой кавы і, само сабой, абавязкова спытае, ці ёсць у мяне нейкія праблемы.

І я магу спакойна сказаць аб тым, што мяне не задавальняе, папрасіць нешта. У Беларусі мне нават цяжка ўявіць сітуацыю, калі супрацоўнік падыходзіць да кіраўніка і кажа, што заўтра не выйдзе на працу, што яму патрэбен дзень.

Дык вось, тут у мяне нават пытацца не будуць, з якой прычыны.

«Калі нешта разаб'еш або сапсуеш, усе сродкі пакрывае кампанія»

Беларускі актывіст Алег Корбан паўтара гады жыве з сям'ёй у Бельгіі. Ён уладкаваўся клінерам адразу ў дзве фірмы.

— Клінінг у Бельгіі — дастаткова распаўсюджаны занятак. Паколькі большая частка насельніцтва карыстаецца гэтымі паслугамі, работнікі патрэбны заўсёды.

Уладкавацца на такую ​​працу не складана, нават калі няма грамадзянства. Па маіх назіраннях, сярод супрацоўнікаў у нас прыкладна 20% мужчын.

Усіх навічкоў адпраўляюць на трэнінг, звычайна ён доўжыцца дзень. Там тлумачаць нейкія нюансы, напрыклад, як правільна выціраць пыл, прасаваць, складаць пасля прасоўкі рознае адзенне.

Дарэчы, гэтыя парады для мяне аказаліся вельмі карыснымі, раней я, калі шчыра, мог дапамагчы жонцы дома толькі прапыласосіць, а падлогу мыў, напэўна, апошні раз яшчэ ў школе, — кажа суразмоўца «Салідарнасці».

Прызнаецца, што праца аказалася лягчэйшай, чым ён сабе ўяўляў.

— У Беларусі не прынята запрашаць да сябе кагосьці для звычайнай уборкі. Калі заказваюць, то гэта выключны выпадак, напрыклад, пасля рамонту ці для генеральнай.

Ды і далёка не ў кожнага беларуса ёсць грошы на рэгулярную плату клінінгавай службе. А тут нас выклікаюць нават да пенсіянераў, якім уборку аплочвае дзяржава.

Большасць мясцовых жыхароў можа дазволіць сабе такое задавальненне кожны тыдзень. Таму сам працэс я б хутчэй назваў "падтрыманнем чысціні". Ад мяне патрабуецца выцерці пыл, прапыласосіць, працерці падлогі. Часам просяць папрасаваць адзенне ці пасцельную бялізну.

Месца, якое шмат у каго ў Беларусі лічыцца самым брудным — кухня — тут, наадварот, адна з самых чыстых тэрыторый.

Для мяне гэта было дзіўна, але ў бельгійцаў не прынята гатаваць дома. Галоўным чынам яны сілкуюцца ў кафэ і рэстаранах або заказваюць дадому гатовую ежу.

Таму на іх кухнях рэдка знойдзеш хоць кроплю тлушчу. Як правіла, уборка на кухні азначае загрузіць брудны посуд у посудамыйную машыну і працерці падлогу. Я чамусьці ўяўляў сабе ўсё нашмат страшней, — смяецца Алег.

Стандартная кватэра ў Бельгіі, паводле яго слоў, мае тры-чатыры пакоі. На адну ўборку адводзіцца 4 гадзіны.

— Памятаю, першы час не ведаў, куды кінуцца, як усё паспець. Цяпер у мяне дакладная сістэма, я ведаю, як падзяліць усю тэрыторыю па часе, там, 20 хвілін на гасціную, 15 — на ванны пакой і г.д.

Цяпер умею прафесійна карыстацца прасавальнай дошкай, набіў руку. Асвоіў розныя мадэлі пыласосаў, некаторыя мне асабліва падабаюцца.

Вывучыў мясцовыя асаблівасці. Паколькі тут вельмі шмат зеляніны, у дамы часта запаўзаюць жучкі і павучкі. Таму заўсёды зважаю на куты і прыбіраю павуцінне.

У час уборкі ўваходзіць 15-хвілінны перапынак на абед. Разлічыць усё трэба так, каб за пяць хвілін да дэдлайна пайсці і не затрымлівацца. Гэта агаворваецца адразу.

Гаспадары часам бываюць дома, а часам пакідаюць мне ключ ці код ад замка.

— Не страшна ў чужой кватэры: раптам нешта разаб'еш, не туды загладзіш стрэлку?

— Першы час сапраўды хваляваўся. Але насамрэч бельгійцы вельмі пазітыўны народ, яны не будуць ладзіць трагедыю з гэтага.

Акрамя таго, на фірмах абавязкова прадугледжаны страхоўкі на выпадак, калі ты нешта разаб'еш ці сапсуеш, ці, дапусцім, зламаецца пыласос. Усе сродкі пакрывае кампанія.

Мая калега неяк памыла падлогу не тым сродкам і засталіся плямы. Гэта палічылі страхавым выпадкам, і фірма ўсё пакрыла. Наколькі я ведаю, з працаўніцы нічога не ўтрымлівалі.

У выпадку, калі разбіваецца нешта дробнае, там, кубак ці талерка, і кліент кажа "no problems", перад ім проста просіць прабачэння і нічога не пакрываюць.

Алег кажа, што заробкам сваім задаволены.

— Я працую ў дзвюх фірмах. У дзяржаўны раз у месяц атрымліваю аклад, у прыватнай — аплата пагадзінная.

Мінімальны кошт гадзіны працы ў Бельгіі — больш за 13 еўра. Столькі і плацяць за ўборку. Пры гэтым для кліентаў такія паслугі каштуюць 9 еўра за гадзіну. Розніцу нам даплачвае дзяржава.

У выніку за адну ўборку я атрымліваю ад 50 еўра, за дзень, адпаведна, можна зарабіць больш за 100. Як правіла, у канцы месяца нам яшчэ дадаюць невялікую прэмію. У канцы года абяцаюць 13-ы заробак.

Спадабалася, што тут у поўным аб'ёме аплочваюць святы, якія выпадаюць на працоўныя дні і калі мы, як і ўсе, адпачываем. Калі ж дзяржаўнае свята выпадае на выходны, яго пераносяць, а ты можаш сабе выбраць выходны ў любы дзень, і яно таксама аплачваецца.

Паколькі ў мяне ёсць дзеці, раз у квартал я маю яшчэ адзін дадатковы аплатны выходны.

Сярэдні заробак у кваліфікаванага спецыяліста ў Бельгіі — прыкладна 3000 еўра, у некваліфікаванага — на тысячу менш.

Я зарабляю больш за 2000 еўра. Калі працаваць кожны дзень па 8 гадзін і часам выходзіць па суботах, можна атрымліваць больш за 2,5 тысячы.

Пакуль нам ні за штоне трэба плаціць, усё, што зарабляю, альбо адкладаем, альбо трацім на дзяцей, на нешта цікавае, напрыклад, вандраванні.

Айфоны нам не патрэбныя, хаця гэта, як мне здаецца, добры паказчык, калі прыбіральнік з кожнай зарплаты можа купіць айфон апошняй мадэлі, і ў яго яшчэ застануцца грошы на жыццё.

Калектыў у клінінгавых кампаніях міжнародны.

— Прыкладна 15% — самі бельгійцы, астатнія — бежанцы з Украіны, краін Афрыкі, менш з краін СНД і Паўднёвай Амерыкі.

Ёсць прадстаўніца народа ромы з Малдовы. Яна прызналася, што матываваў яе працаваць заробак.

Яшчэ са мной працуе масквічка. У РФ яна працавала ў банку. З'ехала разам з сям'ёй яшчэ да вайны з-за пераследу на рэлігійнай глебе, яна — прыхаджанка царквы Сведкі Іеговы, якая ў Расіі забаронена.

Сябрую з грузінамі і армянамі. Для згуртавання калектыву тут выдатна прадуманы цімбілдынг, у нас праходзяць розныя карпаратыўныя мерапрыемствы, выязджаем на пікнікі.

Па святах дораць падарункі, у асноўным смачны бельгійскі шакалад і іншыя прысмакі. Дарэчы, нядаўна быў Дзень клінера, у іх ёсць нават такое свята.

На Новы год мне падарылі камплект адзення і чаравікі з лагатыпам кампаніі. Усё вельмі зручнае і якаснае.

Карпаратыўная палітыка пабудавана так, што ты ўвесь час чакаеш чагосьці добрага. Гэта можа быць і віншаванне, і даплата, і падарунак. Можа быць, напрыклад, электравеласіпед, які мне выдалі, каб было зручней дабірацца на працу.

На выходныя яго здаваць не трэба, магу карыстацца згодна з асабістымі патрэбамі.

Наогул добразычлівыя адносіны да персаналу дзівяць. Здавалася б, хто мы такія — мігранты, прыбіральшчыкі. Але тое, што я аддаю перавагу працы, а не сядзець на дапаможніку, для іх важны паказчык.

«На практыку трапіла ў Дом састарэлых»

Для таго, каб стаць клінерам у Швейцарыі, Іна Зайцава скончыла курсы, па мерках беларусаў, вельмі дарагія. А ў Швейцарыі гэта аказалася выгадным укладаннем.

— Тут для клінераў, умоўна, ёсць тры шляхі: можна пайсці ў гатэль, куды цябе возьмуць, навучаць і будуць плаціць мінімальныя 20 франкаў (21 еўра) у гадзіну.

Ёсць спецыяльныя агенцтвы, але для таго, каб туды патрапіць, лепш мець вопыт ад двух гадоў і сертыфікат аб заканчэнні курсаў. А яшчэ можна стаць індывідуальным прадпрымальнікам, заводзіць прыватных кліентаў, што гарантуе самыя высокія расцэнкі.

Але да прыватнікаў проста так без пратэкцыі цябе не падпусцяць. Сістэма рэкамендацый — важная і неад'емная частка Щвейцарии, 25% жыхароў якой з'яўляюцца мігрантамі. Ніхто не жадае ўпускаць у сваю хату выпадковага чалавека. Таму крытычна важна, каб за цябе нехта паручыўся.

З сертыфікатам аб заканчэнні спецыялізаваных курсаў ты не толькі маеш такое даручальніцтва, можаш прэтэндаваць на вялікую аплату і, самае важнае, можаш адкрыць уласнае ІП, таму я вырашыла адвучыцца, і не пашкадавала, — распавядае Іна.

За двухмесячныя курсы яна заплаціла 1000 франкаў (1046 еўра).

— У швейцарцаў наогул ёсць дакладныя крытэры для любога віду работ, і ўборка не выключэнне. Таму што павінна быць не проста чыста, а яшчэ якасна і правільна, — тлумачыць суразмоўніца «Салідарнасці». — Уцекачам, якія стаяць на ўліку ў службе занятасці, такія курсы могуць аплаціць. Я пайшла на іх за свае грошы.

Тысяча франкаў, вядома, гучыць уражліва, але, калі ведаць, што пасля курсаў заробак будзе мінімум 25 франкаў у гадзіну (больш за 26 еўра), не складана падлічыць, што вярнула я гэтыя грошы за тыдзень працы.

У групе са мной вучыліся яшчэ 15 эрытрэек. Зразумела, што курсы праводзяцца на нямецкай мове. Шчыра скажу, да таго моманту я толькі паўгода жыла ў Швейцарыі і мову яшчэ не ведала так, як цяпер, на тэарэтычных занятках разумела адсоткаў 40%.

Потым дома сама перакладала матэрыялы. Камусьці здасца дзіўным, але за месяц тэорыі ў мяне сабралася цэлая "энцыклапедыя" з правіламі вывядзення розных відаў плям, мыцця розных паверхняў, тэхнікай бяспекі і ўсім астатнім, аж да дробязяў, напрыклад, як павінны быць сабраны валасы пры ўборцы.

Насамрэч тут аб абароне супрацоўніка клапоцяцца не менш, чым аб якасці выкананых работ. Напрыклад, карыстацца сродкамі з распыляльнікам нельга, таму што, удыхаючы хімію, можна нашкодзіць здароўю. Усё можна толькі наліваць.

Хтосьці лічыць уборку глупствам і прыбірае, калі бачыць, што стала брудна, але толькі не швейцарцы!

Тут ёсць выразная класіфікацыя ўборак: павярхоўная ці штодзённая, штотыднёвая з мыйкай падлогі і сцен, уборка, якую мы робім раз на тры месяцы, калі мыем шторы і вокны, капітальная гадавая і тая, якую робяць пры выездзе з кватэры, калі ўсё трэба прывесці ў ідэальнае стан, як пасля рамонту.

Плюс у іх ёсць свая сістэма колеру, паводле якой размеркаваныя ўсе анучкі, каб ты выпадкова не пайшоў прыбірацца ў дзіцячым пакоі анучай, якой мыў прыбіральню.

Месяц тэорыі мне зусім не здаўся сумным і бескарысным. Я даведалася шмат усялякіх дробязяў, якія спрасцілі і маё жыццё.

Магу падзяліцца лайфхакам. Напрыклад, вядомыя ўсім мікрафібры нельга не тое, што мачыць, а нават пераўвільгатняць, іх досыць апырскаць вадой, тады не будзе заставацца разводаў.

А каб падчас уборкі анучу ўвесь час не мыць і не насіць за сабой ніякіх тазікаў, трэба проста мець шмат ануч, каб іх хапіла выцерці ўсе паверхні. Такія няхітрыя правілы не толькі пазбаўляюць ад лішніх рухаў, але і выдатна эканомяць час.

Цягам апошняга тыдня курсаў атрыманыя веды навучэнцы адпрацоўваюць на практыцы, спрабуючы зрабіць ідэальную ўборку.

— Хтосьці на практыку патрапіў у гатэль, а я — у Дом састарэлых.

Тут адразу павінна сказаць, Дом састарэлых у Швейцарыі — гэта атэль-люкс, пяць зорак.

Там у кожнага свой нумар, са звыклай мэбляй, якую прывезлі з дому і самі расставілі, з любімымі сурвэткамі, фатаграфіямі на сценах. Сілкуюцца пастаяльцы ў рэстаране і весела бавяць час адно з адным.

У водгуку аб практыцы паказваюць не толькі непасрэдна якасць працы, але і шмат іншых падрабязнасцяў, напрыклад, ці была ты старанная, ці пасябравала з калектывам. На падставе гэтага выстаўляюць канчатковую адзнаку ў сертыфікат.

У мяне былі ўсе вышэйшыя балы і вельмі добрая характарыстыка. Пра мяне напісалі, што ўсё схопліваю імгненна і магу займацца больш кваліфікаванай працай, — смяецца Іна.

Яна расказвае пра свае заробкі да і пасля заканчэння курсаў.

— Яшчэ да курсаў я пачала працаваць у гатэлі, дзе атрымлівала 23 франка (24 еўра) у гадзіну, таксама ў мяне быў прыватны кліент, які плаціў 30 франкаў (больш за 31 еўра) у гадзіну.

У ІП пасля заканчэння курсаў аплата даходзіць да 50 франкаў (больш за 52 еўра) за гадзіну. І ў мяне быў дакладны план кар'ернага росту. Пасля курсаў я сышла з гатэля і стала напрацоўваць кліенцкую базу.

У мяне з'явілася пяць кліентаў. Працуючы на ​​іх два з паловай дні на тыдзень, я зарабляла 2, 5 тысячы франкаў (2, 6 тысячы еўра). Са стоадсоткавай занятасцю магла спакойна атрымліваць 4 тысячы франкаў (4185 еўра) брута. Гэта і ёсць мінімальны заробак у Швейцарыі.

Калі ж застаецца чыстымі 4 тысячы, гэта ўжо нармальны заробак для таго, каб жыць не ў рэжыме эканоміі. Столькі, да прыкладу, атрымліваюць прадаўцы ў краме, — кажа Іна.

На жаль, планы па развіццю ІП ёй прыйшлося спыніць з-за хваробы. Аднак за паўгода лячэння яна выдатна падцягнула мову і пасля ўладкавалася на працу прадаўцом.

— Мне падабаецца мая новая праца, але, павінна сказаць, што і тут увесь час трэба нешта прыбіраць, таму веды з папярэдняй працы выкарыстоўваю пастаянна, — падсумоўвае субяседніца.