«Часта ездзіў у Беларусь». Беларуса, які 17 гадоў пражыў у Літве, пазбавілі ВНЖ і дэпартавалі

Беларус Аляксей пражыў у Літве 17 гадоў. У канцы лістапада 2023 года яго аддзялілі ад сям'і і выслалі ў Беларусь. Яму давялося пакінуць жонку і дваіх непаўналетніх дзяцей, паколькі яго пазбавілі віду на жыхарства ў Літве. Дэпартамент дзяржбяспекі Літвы (ДДБ) вырашыў, што мужчына ўяўляе пагрозу для Літвы, паколькі 20 гадоў таму служыў у беларускім войску.

Дэпартамент міграцыі адзначае, што ў такіх выпадках тэрмін, праведзены ў Літве, і наяўнасць сям'і не з'яўляюцца важкім аргументам для таго, каб чалавек застаўся ў краіне.

Жонка высланага ў Беларусь мужчыны Яніна (імя зменена) распавяла Delfi, што яе муж жыве ў Літве з 2006 года. Тады пара ажанілася, у іх нарадзіліся двое дзяцей, дзеці яшчэ непаўналетнія. Дзеці, як і Яніна, грамадзяне Літвы.

У Аляксея быў часовы від на жыхарства, які ўвесь час падаўжалі. У лютым гэтага года скончыўся тэрмін дзеяння дакумента, Аляксей у звычайным парадку звярнуўся па падаўжэнне дакумента. Адказу прыйшлося чакаць 9 месяцаў, а калі ён быў атрыманы, сям'я была ў шоку — на падставе высноў ДДБ Дэпартамент міграцыі не працягнуў від на жыхарства, Аляксея прызналі пагрозай нацбяспецы Літвы. «30 месяцаў ён не можа прыехаць у Літву», — сказала Яніна.

У Дэпартаменце Аляксея запрасілі ў кабінет, раздрукавалі пастанову і сказалі, што ён неадкладна павінен выехаць у Беларусь. «Прыехалі памежнікі і на машыне з гэтым дакументам адвезлі на мяжу», — распавяла жанчына.

Яна была здзіўленая. Яе мужу не далі ні падрыхтавацца, ні сабрацца, ніхто не чакаў абскарджання рашэння. Аляксею прыйшлося абскардзіць рашэнне, ужо знаходзячыся ў Беларусі.

Цяпер ён жыве там у бацькоў. «Ён у шоку, у поўным шоку. Паўжыцця пражыў тут, тут яго сям'я», — заўважыла Яніна.

У адказе Дэпартамента міграцыі сказана, што ў 2000-2002 гадах ён служыў у беларускім войску, а ў 2003-2004 гадах служыў па кантракце, значыць, «павінен быць лаяльным грамадзянінам Беларусі, які падтрымлівае яе ўладу і агрэсіўную знешнюю палітыку гэтай улады, што ўяўляе пагрозу нацбяспецы Літвы».

У сейме Літвы зарэгістраваныя папраўкі, якія абмяжоўваюць выдачу ВНЖ для беларусаў

ДДБ адзначыў, што беларуская разведка кантралюе надзейнасць і лаяльнасць служачых і работнікаў дзяржустаноў у Беларусі. Яніна запэўніла, што ДДБ не падаў інфармацыю пра тое, што яе муж мог супрацоўнічаць з беларускімі спецслужбамі, мець зносіны з імі, перадаваць ім нейкую інфармацыю. Гэта пацвердзіў і Дэпартамент міграцыі, паказаўшы, што ДДБ заўважыў, што Аляксеем могуць скарыстацца для выканання розных задач спецслужбаў.

«Ён працаваў простым памежнікам — падымаў і апускаў шлагбаум, так бы мовіць», — запэўніла Яніна.

Паводле яе слоў, увесь час Аляксей выконваў простую працу — быў кладаўшчыком. «Амаль увесь час тут ён працаваў, яго стаж 16 гадоў», — дадала жанчына. Дэпартамент міграцыі ўказаў, што нягледзячы на тое, што Аляксей жыве ў Літве з 2006 года і з 2005-га жанаты на грамадзянцы Літвы і выхоўвае дваіх непаўналетніх дзяцей, працуе, усё ж на падставе высноў ДДБ было прынята рашэнне адмовіць яму ў выглядзе на жыхарства з меркаванняў бяспекі.

У рашэнні таксама пазначана, што Аляксей жыве ў Літве, але часта ездзіць у Беларусь. «Зыходзячы з гэтага, можна зрабіць выснову, што замежнік не разарваў сацыяльныя сувязі з Беларуссю, а гэта павышае рызыку прадастаўлення інфармацыі і супрацоўніцтва з беларускімі службамі», — сказана ў рашэнні.

«Чаму чалавек не можа ездзіць да бацькоў? Так, мы раней амаль кожныя выхадныя ездзілі, да пандэміі. Там не толькі яго бацькі жывуць, там пахавана мая мама, мы не ездзім туды проста так», — сказала Яніна.

Дэпартамент адзначыў, што Аляксей не прэтэндаваў на сталы від на жыхарства і на грамадзянства, і расцаніў гэта як факт «недастатковай інтэграцыі ў літоўскае грамадства і тое, што чалавек не звязвае з Літвой сваю будучыню».

Паводле слоў Яніны, Аляксею зрабілі заўвагу і праз невялікі заробак, што сям'ю ўтрымлівае жонка.

Яніна адзначыла, што з-за працяглага разгляду пытання яе муж жыў у Літве без медыцынскай страхоўкі і не мог працаваць. У гэты час яго трэба было аперыраваць, сям'і прыйшлося аплачваць паслугі лекараў. На рэабілітацыю ў сям'і грошай не хапіла.