ААН: Сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі катастрафічная
Спецыяльны дакладчык ААН па Беларусі Анаіс Марын у Савеце ААН па правах чалавека заявіла, што сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі «катастрафічная», і толькі пагаршаецца.
Анаіс Марын зазначыла, што рэжым Лукашэнкі ў Мінску наўмысна ачышчае грамадзянскую супольнасць ад апошніх галасоў нязгодных. «Урад Беларусі ўнёс папраўкі ў і без таго абмежавальнае заканадаўства, накіраванае на знішчэнне грамадзянскіх свабод, што прывяло да ўсплёску палітычна матываваных пераследаў і вынясення прысудаў», — адзначыла яна.
Спецдакладчыца ААН таксама заявіла пра адсутнасць адказнасці за парушэнні правоў чалавека, што «спрыяе стварэнню атмасферы страху сярод ахвяр і іх сем'яў».
У сваёй штогадовай справаздачы французскі палітолаг паведаміла, што больш за 1500 чалавек усё яшчэ знаходзяцца пад вартай па палітычна матываваных абвінавачваннях, прычым з 2020 года ў сярэднім штодня здзяйсняецца 17 адвольных арыштаў.
«У мяне ёсць важкія падставы меркаваць, што ўмовы ўтрымання ў турмах наўмысна становяцца больш жорсткімі для асуджаных па палітычных матывах, змяшчаючы іх у карцэры за дробныя парушэнні турэмных правілаў», — сказала спадарыня Марын.
«У Беларусі ніхто не прыцягнуты да адказнасці ні за адвольныя затрыманні дзясяткаў тысяч мірных дэманстрантаў у 2020 годзе, ні за гвалт або катаванні, якім падвергліся многія з іх. Гэтая агульная беспакаранасць і атмасфера страху, выкліканая рэпрэсіямі, якія працягваюцца, вымусілі сотні тысяч беларусаў пакінуць краіну», — распавяла яна.
Паводле яе слоў, праваабаронцы сутыкаюцца з пераследам: больш за 1600 «непажаданых арганізацый, уключаючы ўсе незалежныя прафсаюзы, былі гвалтоўна распушчаныя».
«Гэта ілюструе наўмысную палітыку дзяржавы па ачыстцы грамадзянскай прасторы апошніх элементаў іншадумства», — дадала яна.
Спадарыня Марын адзначыла, што незалежныя СМІ былі названыя «экстрэмісцкімі арганізацыямі», а акадэмічная свабода «сістэматычна падвяргаецца нападкам».
«Ідэалагічны кантроль і дысцыплінарныя меры абмяжоўваюць свабоду меркаванняў і іх выражэнне», — сказала яна.
Пачатковая і сярэдняя адукацыя таксама падлягае «ідэалагічнаму кантролю», пры гэтым дзеці «не заахвочваюцца да выказвання ўласнага меркавання» і сутыкаюцца з «пагрозамі і наступствамі» за тое, што прытрымліваюцца іншадумства.
Што тычыцца расійскага ўварвання ва Украіну, людзі сутыкаюцца з праблемамі, калі спрабуюць выказацца супраць гэтага або паставіць пад сумнеў ролю Беларусі ў садзейнічанні ўварванню 2022 года.
«Антываенныя акцыі прывялі да шматлікіх затрыманняў і арыштаў, у тым ліку паводле абвінавачвання ў падрыхтоўцы тэрактаў — злачынства, за якое цяпер можа быць прызначанае смяротнае пакаранне», — сказала яна.
Беларусі адразу ж прапанавалі слова ў Савеце правоў чалавека для адказу, але яе прадстаўнікоў не было.
Спадарыня Марын займае пасаду спецдакладчыка па Беларусі цягам пяці гадоў і нагадала СПЧ ААН, што два гады таму яна папярэдзіла іх пра «таталітарны паварот», зроблены Мінскам, пра што сведчаць «непавага да чалавечага жыцця і годнасці» падчас разгону мірных дэманстрантаў у 2020 годзе.