Валютная ліхаманка
У жніўні было вельмі горача не толькі на вуліцы, але і ў аддзяленнях беларускіх банкаў. Насельніцтва ў апошні месяц лета, дзівячыся росту курсу долара, у разы павялічыла попыт на вольна канверсоўную валюту. Грошы на куплю «зеляніны» знайшліся — насельніцтва пусціла ў ход рублёвыя дэпазіты. Як следства, аб'ём рублёвых зберажэнняў у банках у жніўні прыкметна скараціўся.
Банкі сёння занятыя тым, што падводзяць фінансавыя вынікі мінулага месяца, але ўжо відавочна: грашова-крэдытныя ўстановы ў жніўні страцілі значную частку рублёвых рэсурсаў з-за адтоку сродкаў ўкладчыкаў.
З другой дэкады жніўня, калі ўслед за падзеннем сусветных коштаў на нафту курс даляра ў Расіі і Беларусі стаў расці, у банках пачаўся пастаянны адток рублёвых укладаў.
Алею ў агонь падліў «чорны» панядзелак (24 жніўня) у Расіі, які выказаўся ў чарговым паслабленні курсу расійскага рубля, і, мабыць, таму адток рублёвых укладаў у беларускіх банках назіраўся і ў трэцяй дэкадзе жніўня.
У цэлым беларускія банкі ў жніўні пазбавіліся больш за 10% тэрміновых рублёвых укладаў фізічных асоб. Калі ў пачатку жніўня партфель тэрміновых укладаў насельніцтва складаў у банках больш за 34 трлн рублёў, то ў канцы жніўня — менш 30 трлн рублёў.
Улічваючы чэргі каля касаў валютообменных аперацый, якія назіраліся ў жніўні ў большасці банкаў, свае рублёвыя зберажэнні насельніцтва канвертавалі ў замежную валюту. Дарэчы, «Беларусбанк» 25 жніўня апублікаваў дадзеныя, якія сведчылі пра рост попыту на замежную валюту з боку насельніцтва ў 5 разоў.
Наўрад ці такі імклівы рост попыту на даляры і еўра мог быць забяспечаны выключна за кошт бягучых даходаў насельніцтва. З канца мінулага года ў Беларусі зарплаты работнікаў арганізацый у доларавым выражэнні істотна знізіліся — з 620 даляраў у снежні 2014-га да 430 даляраў у ліпені гэтага.
Таму, мяркуючы па ўсім, ціск на валютны рынак аказвалі рублёвыя фундатары, якія апынуліся незадаволеныя ўзроўнем працэнтных ставак па дэпазітах ва ўмовах росту курсу даляра.
Аднак, што паказальна, Нацбанк, нягледзячы на значны адток рублёвых укладаў, заняў прынцыпова новую пазіцыю ў такой сітуацыі і не стаў павышаць стаўкі на дэпазітным рынку, каб спыніць адток сродкаў насельніцтва.
Гуляць з рублём становіцца складаней
Нагадаем, у 2012-2014 гг., Калі ў банкаўскай сістэме наспяваў адток укладаў, Нацбанк ініцыяваў рост працэнтных ставак па рублёвых дэпазітах. Дарэчы, у канцы 2014-га, калі на фоне будучай дэвальвацыі павысілася верагоднасць адтоку рублёвых дэпазітаў, стаўкі па рублёвых укладах былі павышаны да 50% гадавых.
У першай палове 2015 Нацбанк ўслед за зніжэннем інфляцыі паступова апускаў і працэнтныя стаўкі, і ўжо ў маі даходнасць па тэрміновых рублёвых укладах апусцілася да 28-30% гадавых, і прыкладна на гэтым узроўні яна застаецца і сёння.
Пры гэтым у жніўні, нягледзячы на значны адток сродкаў насельніцтва з банкаўскай сістэмы, рэгулятар не стаў ініцыяваць рост працэнтных ставак па дэпазітах.
«Інфляцыя нізкая, у рэальным выражэнні працэнтныя стаўкі па ўкладах знаходзяцца на станоўчым узроўні, таму падстаў для павышэння ставак няма», — лічыць эканаміст Беларускага эканамічнага даследча-адукацыйнага цэнтра (BEROC) Кацярына Борнукова.
Падобнага меркавання прытрымліваецца старэйшы аналітык форекс-брокера «Альпары» Вадзім Іосуб: «Нацбанк спрабуе перастаць ісці за спекулянтамі, не гатовы плаціць любую цану за прыцягненне дэпазітаў у банкаўскую сістэму, і пазіцыю рэгулятара можна зразумець».
На думку экспертаў, дзеянні Нацбанка прыводзяць да таго, што гуляць на рынку рублёвых дэпазітаў спэкулятыўным укладчыкам становіцца ўсё больш складана.
«Цяпер курс даляра можа як расці, так і зніжацца, і таму гуляць на рынку рублёвых дэпазітаў з мэтай атрымання спекулятыўнага даходу становіцца ўсё больш складана. Таму тыя, хто ў спекулятыўных мэтах заводзіў сродкі ў банкаўскую сістэму, альбо сыдуць з рынку дэпазітаў, альбо перавядуць свае сродкі ў замежную валюту », — мяркуе Кацярына Борнукова.
Большасць ўкладчыкаў, якія хацелі забраць з банкаў свае рублёвыя дэпазіты, гэта ўжо зрабілі, лічыць Вадзім Іосуб.
«Асноўная маса тых укладчыкаў, якія хацелі сысці з рублёў, гэта ўжо зрабілі. Таму, калі не будзе новых знешніх шокаў, сітуацыя на рынку дэпазітаў можа стабілізавацца. Новая хваля панікі магчымая ў выпадку, калі сусветныя цэны на нафту, а ўслед за імі і курс расійскага рубля пойдуць уніз», — прагназуе Вадзім Іосуб.
Паводле: naviny.by