Трамп прызнаны вінаватым: як гэта адаб'ецца на выніках выбараў?
«У лістападзе выбаршчыкі будуць больш думаць аб інфляцыі, аб сцяне на паўднёвай мяжы, канкурэнцыі з Расіяй і Кітаем, а таксама аб вялізных бюджэтных сумах, якія выдаткоўваюцца на дапамогу Ізраілю і Украіне».
Перспектывы Трампа ў прэзідэнцкай гонцы на фоне новых абставінаў аналізуе Энтані Зуркер, карэспандэнт Бі-бі-сі ў Паўночнай Амерыцы. Арыгінальны тэкст можна прачытаць тут.
Прызнанне Дональда Трампа вінаватым у крымінальным злачынстве — падзея беспрэцэдэнтная, прычым адразу па некалькіх параметрах.
Упершыню ў гісторыі прэзідэнт ЗША — былы або дзеючы, — апынуўся на лаве падсудных; упершыню яму вынесены абвінаваўчы прысуд. Акрамя таго, упершыню ў крымінальным злачынстве прызнаны верагодны кандыдат у прэзідэнты ад адной з дзвюх асноўных партый краіны.
І хоць у чаканні прысуду па справе аб сакрэтнай выплаце порназорцы (яго павінны вынесці 11 ліпеня) Трамп ужо заявіў, што плануе яго абскардзіць, у тэорыі яго могуць прыгаварыць да турэмнага зняволення і буйнога штрафу, так што самы час задацца пытаннем, якія палітычныя наступствы будзе мець рашэнне прысяжных.
Адказаць на гэтае пытанне не так проста — роўна па той жа прычыне: такога проста ніколі не здаралася.
«Мы часта звяртаемся да гісторыі, каб атрымаць уяўленне аб тым, як падзеі могуць развівацца далей, – кажа кіраўнік Цэнтра гісторыі прэзідэнтаў Паўднёвага метадысцкага ўніверсітэта Джэфры Энгель. — Але ў архіўных запісах няма нічога хоць колькі-небудзь падобнага».
Не так даўно Трамп ізноў дамогся вылучэння на пасаду прэзідэнта ад Рэспубліканскай партыі. Партыйны з'езд павінен зацвердзіць ягоную кандыдатуру літаральна праз некалькі дзён пасля вынясення яму прысуду.
Апытанні паказваюць, што з дзейным прэзідэнтам Джо Байдэнам ён ідзе нос да носа і нават захоўвае невялікую перавагу ў некалькіх ключавых штатах, дзе будзе вырашацца зыход выбараў. Аднак усе тыя ж апытанні дэманструюць, што абвінаваўчы прысуд можа істотна паўплываць на расстаноўку сіл.
У экзітполах, праведзеных зімой падчас рэспубліканскіх праймерыз, больш за 10% выбаршчыкаў заявілі, што не стануць галасаваць за былога прэзідэнта, калі таго прызнаюць вінаватым у здзяйсненні крымінальнага злачынства.
Красавіцкае апытанне, праведзенае Ipsos і ABC News, паказала, што ў такой сітуацыі сваю падтрымку Трамп перагледзелі б 16% яго прыхільнікаў.
Аднак на той момант гэта было толькі гіпатэтычнай здагадкай: на Трамп было заведзена адразу чатыры крымінальныя справы, у тым ліку па абвінавачанні ў арганізацыі захопу Капітолія з мэтай адмены вынікаў выбараў 2020 года, а таксама ў нядбайным абыходжанні з сакрэтнымі дакументамі ўжо пасля сыходу з Белага дома .
Цяпер, калі экс-прэзідэнту вынесены абвінаваўчы прысуд, выбаршчыкі могуць рабіць выбар, ужо грунтуючыся на фактах, даказаных у зале суда.
«Сапраўдны вердыкт будзе вынесены народам [на выбарах 5 лістапада]», — перш за ўсё сказаў Трамп, калі выйшаў з залы суда.
Піяршчык Дуг Шон, які працаваў з прэзідэнтам Білам Клінтанам і мэрам Нью-Ёрка Майклам Блумбергам, упэўнены, што да лістапада амерыканскія выбаршчыкі могуць і прызабыць аб выплаце Стормі Дэніэлс, паколькі справа гэта тычыцца падзей васьмігадовай даўніны.
«Хоць факт абвінаваўчага прысуду па крымінальнай справе — рэч даволі непрыемная, у лістападзе выбаршчыкі будуць больш думаць аб інфляцыі, аб сцяне на паўднёвай мяжы, канкурэнцыі з Расіяй і Кітаем, а таксама аб вялізных бюджэтных сумах, якія трацяцца на дапамогу Ізраілю і Украіне», — упэўнены ён.
Аднак нават невялікага зніжэння падтрымкі Трампа можа быць дастаткова, каб мець вырашальнае значэнне ў прэзідэнцкай гонцы.
Калі некалькі тысяч выбаршчыкаў у якім-небудзь ключавым штаце (накшталт Пенсільваніі ці Вісконсіна), якія ў адваротным выпадку падтрымалі б былога прэзідэнта, зараз проста не прыйдуць на выбары, застаўшыся сядзець па дамах — гэта можа вырашыць зыход галасавання.
На думку некаторых экспертаў, маладыя амерыканскія выбаршчыкі — асабліва тыя, хто мае вышэйшую адукацыю і жыве ў буйных гарадах і іх наваколлях, занепакоеныя паводзінамі Трампа і яго падыходам да кіравання.
У той жа час вядучыя рэспубліканцы, многія з якіх прысутнічалі ў судзе, каб прадэманстраваць былому прэзідэнту сваю лаяльнасць, хутка аб'ядналіся вакол яго.
Спікер Палаты прадстаўнікоў Майк Джонсан назваў 30 мая амерыканскім днём ганьбы, заявіўшы, што суд быў «чыста палітычным, а не юрыдычным мерапрыемствам».
Вось ужо на працягу васьмі гадоў эксперты і апаненты Трампа прадказваюць яму хуткі і немінучы палітычны крах, але штораз памыляюцца.
Падчас кампаніі 2016 года адбылося некалькі гучных скандалаў з ягоным удзелам, якія, верагодна, большасці палітыкаў каштавалі б кар'еры.
Рэспубліканская партыя ў значнай ступені засталася са сваім былым прэзідэнтам, нягледзячы на дзве спробы імпічменту і кароткі захоп яго прыхільнікамі Капітолія.
Усё разам гэта складваецца ў сітуацыю, калі ў былога прэзідэнта ўсё ж ёсць нядрэнны шанц у лістападзе вярнуцца ў Белы дом.
«На дадзены момант гэта аксіёма, але маштабная падтрымка Трампа, якая працягваецца на фоне скандалу, які напэўна знішчыў бы на яго месцы любога іншага палітыка, проста дзівіць», – кажа Джэфры Энгель.
У той жа час першы ў гісторыі крымінальны прысуд прэзідэнту можа аказаць на вынік выбараў куды большы ўплыў — асабліва ў тым выпадку, калі апеляцыі Трампа пацерпяць няўдачу і яму будзе пагражаць турэмнае зняволенне.
Хоць не выключаны і той варыянт, што прысуд стане проста адной з мноства перашкод, якія Трампу давядзецца пераадолець, каб вярнуцца ў Авальны кабінет Белага дома.
Наколькі моцны ўплыў акажа абвінаваўчы прысуд Трампу на зыход прэзідэнцкіх выбараў, мы даведаемся ў лістападзе, і залежаць гэта будзе ад выбаршчыкаў.
Калі былы прэзідэнт пацерпіць паразу, яго абвінаваўчы прысуд напэўна назавуць адной з галоўных прычын.
Калі ён пераможа, увесь мінулы суд можа стаць толькі невялікім эпізодам у бурнай палітычнай кар'еры Трампа.
«Як усе мы выдатна ведаем, гісторыю пішуць пераможцы», – падсумоўвае эксперт.