Як Ціна Цёрнер парушыла табу казаць пра хатні гвалт

Ціна Цёрнер, калі пачала ў 1981 годзе казаць пра хатні гвалт, дапамагла іншым жанчынам, якія адважыліся ўзняць гэта пытанне.

Калі Ціна Цёрнер упершыню публічна распавяла пра гвалт, які яна зведала падчас шлюбу з Айкам Цёрнерам, гэта было цяжка і патрабавала шмат мужнасці, піша ВВС.

«Я баялася гэтага чалавека», — сказала яна часопісу «People» у 1981 годзе, калі раскрывала жудасную рэальнасць надзвычай паспяховага музычнага дуэта.

Ціна распавяла, як муж у шлюбную ноч прымушаў яе глядзець сэкс-шоу ў бардэлі, біў шнурком, калі яна была цяжарная, абліваў гарачай кавай і здзекаваўся з ужываннем вешалкі.

У 1968 годзе спявачка спрабавала скончыць жыццё самагубствам.

«Я баялася казаць пра гвалт з-за таго, што атрымаю з-за гэтага ад Айка», — сказала яна журналісту Карлу Арынгтану.

Айк Цёрнер, які памёр у 2007 годзе, заўсёды адмаўляў заявы сваёй былой жонкі аб тым, што ён жорстка абыходзіўся з ёй, і быў раздражнёны тым, што СМІ дэманізавалі яго. 

Яны пазнаёміліся, калі Ціне было ўсяго 17 гадоў. Яна ўбачыла выступ яго гурта Kings of Rhythm і папрасіла яго паслухаць, як яна спявае.

Ён заўважыў яе талент, зрабіў яе сваёй салісткай, выбраў ёй сцэнічны псеўданім і шчодра адарыў адзеннем і ўпрыгожаннямі.

Яны ажаніліся ў 1962 годзе, і Ціна, ужо траўміраваная тым, што яе маці пакінула ў дзяцінстве, паабяцала Айку, што «не пакіне яго». Пазней аб такім абяцанні яна пашкадавала.

«Я адчувала, што павінна застацца там, і мне было страшна, — сказала яна Арынгтану. — Я не хацела зрабіць яму балюча, і пасля таго, як ён збіў мяне... Я сядзела там уся ў сіняках і разгубленасці, і ўсё… І раптам мне стала яго шкада».

«Магчыма, мне прамылі мазгі», — прызналася яна.

Але ў 1978 годзе, пасля серыі хітоў, у тым ліку River Deep, Mountain High, Ціна вырашыла пакінуць Айка. Яна больш не магла цярпець катаванні ў шлюбе з ім і тое, як гэта адбівалася на іх чатырох сынах.

«Я жыла жыццём смерці. Я не існавала, — сказала яна. — Але я перажыла гэта. І калі мяне не стала, мяне не стала. І я не азіралася назад». 

Ціна пераехала ад мужа — і ёй прыйшлося аднаўляць кар'еру, зарабляць на жыццё, спяваць у Лас-Вегасе і выступаць у розных тэлешоу.

Яна вырашыла расказаць усё ў інтэрв'ю ў 1981 годзе, каб пазбавіцца ад прывідаў свайго мінулага.

У дакументальным фільме Дэніэла Ліндсі і Ці Джэя Марціна «Ціна» 2021 года спявачка расказала, што так хвалявалася з-за інтэрв'ю, што спытала экстрасэнса, ці не сапсуе гэта яе кар'еру.

«Яна сказала: «Не, Ціна, — успамінае спявачка. — Будзе якраз наадварот».

Доктар Ленор Уокер, дырэктар Амерыканскага інстытута хатняга гвалту, які аказвае падтрымку ахвярам хатняга гвалту, лічыць, што рашэнне Ціны выступіць было надзвычай важным.

«У 1981 годзе мы толькі даведаліся аб маштабах хатняга гвалту, — сказала яна BBC.  — Часта лічылася, што гвалту падвяргаюцца толькі бедныя жанчыны».

«Калі Ціна Цёрнер казала пра сваё жыццё, гэта прыцягнула ўвагу да таго, што хатні гвалт быў паўсюль», — дадала яна.

Уокер кажа, што Ціна дапамагла ўмацаваць давер у іншых жанчын, якія адважыліся гаварыць пра гвалт.

«Жанчынам не верылі, калі яны казалі пра хатні гвалт, таму, калі Ціна Цёрнер, паважаная і вядомая спявачка, казала пра гэта, гэта надавала смеласці іншым жанчынам», — тлумачыць яна.

Знічка каралевы. Нялёгкі зямны шлях легендарнай Ціны Цёрнер

«Нам патрэбны былі такія «ўплывовыя асобы», як Ціна Цёрнер, каб гаварыць аб хатнім гвалце, каб мая праца пра сіндром збітай жанчыны была прадстаўлена ў судах, а прысяжныя пачалі верыць, што жанчыны дзейнічаюць, каб абараніць сябе і сваіх дзяцей».

Доктар Уокер кажа, што тагачасныя словы Ціны актуальныя і сёння.

«Важна пачуць яе голас, каб зразумець, як цяжка жанчыне спыніць адносіны, у якіх прысутнічае гвалт, каб не пацярпець ці яшчэ горш — каб не быць забітым», — кажа яна.

«Сапраўднае пытанне: «Чаму гэтыя мужчыны не адпускаюць жанчын?», — дадае Уокер. 

Тэлевядучая Опра Уінфры, якая перажыла сексуальны гвалт, распавяла ў дакументальным фільме пра важнасць таго, каб жанчыны выказваліся ў 80-я гады.

«Ніхто не казаў пра сексуальны гвалт, фізічны гвалт, гвалт у сям'і — гвалт і кропка. Наша пакаленне — гэта пакаленне, якое пачало парушаць маўчанне».

Тым не менш Ціна не разумела, што яе выбуховыя адкрыцці рушаць услед за ёй, калі яе кар'ера зноў пачне ўздым з такімі хітамі, як Let's Stay Together, What's Love Got to Do With It і Private Dancer.

У 1986 годзе яна выдала аўтабіяграфію «Я, Ціна», напісаную ў суаўтарстве з Куртам Лодэрам, каб «журналісты злезлі з яе спіны».

Яна думала, што калі яны атрымаюць усе адказы з яе кнігі, яны перастануць задаваць ёй бясконцыя пытанні, якія прымушалі яе вяртацца ў такі нешчаслівы перыяд яе жыцця.

Але не атрымалася.

Інтэрв'юеры неаднаразова прымушалі яе перажыць гэтыя ўспаміны, і ў 2021 годзе Buzzfeed адзначыў: «Ціна Цёрнер заслугоўвала нашмат лепшага з боку СМІ, і вось 14 момантаў, якія гэта пацвярджаюць».

У артыкуле, у прыватнасці, згадвалася інтэрв'ю 1993 года аўстралійскай тэлекампаніі Nine Network, у якім ёй паказалі загадзя запісанае інтэрв'ю з Айкам, які адказваў на пытанні аб яе збіцці.

Яе годны, спакойны адказ сказаў усё: «Я не хачу пачынаць спрэчку з Айкам Цёрнерам праз пасярэдніка. Мне няма чаго сказаць».