Дасье ў карыкатурах: Бог, якога завуць Марадона

25 лістапада ва ўзросце 60 гадоў памёр Дыега Марадона. Сумуюць з гэтай нагоды не толькі аматары футболу. Імя нябожчыка ведалі нават тыя, хто быў вельмі далёкі ад спорту. Зразумець прычыну феномену па прозвішчу Марадона дапаможа агляд карыкатур.

Дзяцінства ў будучага куміра было не простым. Дыега Марадона нарадзіўся 30 кастрычніка 1960 года ў сям'і звычайнага працоўнага з беднага квартала аргенцінскай сталіцы. Адзіным выйсцем з гета для моладзі быў футбол. З пяці гадоў пачаў ганяць мяч і Дыега, якога неўзабаве заўважылі ў вялікіх клубах. У 18 гадоў Дыега быў ужо нацыянальнай зоркай, але на чэмпіянат свету 1978-га, які праходзіў у Аргенціне, яго не ўзялі, што выклікала ў маладога спартсмена істэрыку.
Магчымай Марадона не трапіў на турнір праз тое, што трэнеру не падабаўся яго надзвычай выбухны характар. А магчыма ён чымсьці не спадабаўся дыктатару Хорхе Відэле. Апошні асабіста курыраваў падрыхтоўку зборнай да турніра, якому надавалася вялікае значэнне ў справе легітымізацыі дыктатуры. Прычым, дыктатуры вельмі жорсткай, пра што ў тым ліку сведчаць карыкатуры на самога Відэлу. Малюнак рэсурсу Cartoonstock.

Не згуляўшы на Мундыяле 1978 -га, Марадона рэабілітаваўся на чэмпіянаце свету ў Мексіцы ў 1986-м. У Мексіцы ён не толькі стаў чэмпіёнам, але і выдаў адно з лепшых індывідуальных шоў у гісторыі футбола. Партнёр Марадоны па зборнай пазней казаў: «А ведаеце, чаму мы перамаглі ў Мексіцы? Таму што ў нас у камандзе было 20 нармальных гульцоў і адзін — ненармальны. Гэты ненармальны і выйграў нам чэмпіянат». Абсалютна заслужана Дыега быў прызнаны найлепшым гульцом чэмпіянату — без яго Аргенціне не відаць поспеху.
І, вядома ж, у гісторыі назаўжды застанецца «канцэрт», зроблены Марадонай у чвэрцьфінале супраць ангельцаў. Нейкім містычным чынам яму ўдалося забіць гол рукой (сам Дыега назваў гэта «Рука Бога»). «Божая рука» ў вачах многіх сімвалічна пакарала ангельцаў за Фолклендскую вайну, якую Аргенціна прайграла ў 1982-м. У гэтым бачылі знак таго, што Бог гуляе ў камандзе слабых, за бедную Лацінскую Амерыку, дапамагаючы ёй супраць магутнай дзяржавы Першага свету. Ілюструючы гэты тэзіс, мастак іспанскага выдання АВС выявіў Бога, які дазваляе Марадоне выкарыстаць яго руку.

Пасля 1986-га вакол Марадоны пачаў фармавацца сапраўдны культ. Многія бачылі ў ім простага зразумелага чалавека, нашчадка працоўных мігрантаў, выхадца з звычайнай рабочай сям'і. Вялікі ўнёсак у сакралізацыю футбаліста ўнеслі фанаты неапалітанскага клуба Napoli, за які ён тады выступаў. У Неапалі Дыега таксама стаў сімвалам міфічнага супрацьстаяння «прыгнечаных» бедных клубаў поўдня Італіі і «магутных» паўночных клубаў, якія нібыта кіравалі футболам у краіне.
Адным з галоўных прыкладаў ідалапаклонства стала стварэнне ў 1988-м «Царквы Марадоны». Гэтая рэлігія распаўсюджаная ў асноўным у Паўднёвай Амерыцы, а колькасць яе прыхільнікаў налічвае каля 60 тысяч чалавек. Для «вернікаў» першым годам з'яўляецца 1960-ы — год нараджэння Дыега. Што ўжо казаць пра шматлікія малюнкі, на якіх Марадона выяўлены нейкай богападобнай фігурай. Напрыклад, малюнак з выдання Fine Art of America.

У пачатку 90-х у Марадоны выявілі сляды ўжывання наркотыкаў, што стала пралогам яго паступовага сыходу з футбола. Часткова ён кампенсаваў гэта актыўным удзелам у палітыцы. Дыега пачаў актыўна дэманстраваць свае сімпатыі да палітыкаў левага толку. Спачатку падчас перыяду рэабілітацыі на Кубе ён пачаў сябраваць з лідарам краіны, Фідэлем Кастра. Пасля сустракаўся з Уга Чавесам, якога назваў сваім сябрам. У 2017 годзе Марадона асабіста выказаў падтрымку прэзідэнту Венесуэлы Нікаласу Мадура ў барацьбе супраць праамерыканскай апазіцыі.
На самай справе Марадона не быў палітыкам. Ён хутчэй гуляў у палітыку, як у футбол, кіруючыся не перакананнямі, а эмацыйным парывам. Але гэтыя слабасці кампенсавала яго непадробная шчырасць, што вылучала Марадону з агульнага шэрагу адстаўных футбольных зорак, вечных вясельных генералаў на афіцыёзных сусветных форумах. Таму аўтары палітычных карыкатур выяўлялі Дыега дастаткова нейтральна. Напрыклад, вось так намаляваў сустрэчу Дыега з Чавесам мастак выдання Goal!  

Акрамя палітычных дэмаршаў Марадона быў сталым героем скандальнай хронікі. Ён страляў і збіваў журналістаў. Прэса вінаваціла Марадону ў інтымных сувязях з 12 тысячамі жанчын. У студзені 2006 года Дыега ўмяшаўся ў спрэчку паміж дачкой і каралевай прыгажосці Французскай Палінэзіі, разбіўшы шклянку аб галаву апошняй. Яго неаднаразова абвінавачвалі ва ўхіленні ад выплаты падаткаў. Шмат шуму нарабілі выпады аргенцінца на адрас калегаў. Неяк ён сцвярджаў, што месца Пеле ўпыльным архіве музея. Усё гэта лічылі наступствам ужывання наркотыкаў. Таму шмат хто адлюстроўваў Марадону адпаведным чынам. Малюнак выдання Cagle.

Фінал такога ладу жыцця быў заканамерны. 25 лістапада 2020 года Марадона памёр з-за раптоўнага спынення сэрца. Ускрыццё назвала прычынай смерці футбаліста востры ацёк лёгкіх, які быў выкліканы хранічнай сардэчнай недастатковасцю. Хоць многія прывыклі да загулаў свайго куміра, аднак яго смерць стала шокам. На шляху да труны з'явілася чарга даўжынёй у сем кварталаў. У памяць аб вялікім Дыега ў Аргенціне абвясцілі трохдзённую жалобу, а яго дзень нараджэння зробяць нацыянальным святам.
Нягледзячы на ​​няўдалую трэнерскую кар'еру, шматлікія скандалы, наркотыкі, Марадона пайшоў з жыцця героем — настолькі грандыёзныя рэчы ён тварыў на футбольным полі. На думку карыкатурыста, хапае аматараў яго талента і на небе. Бог, як лічыць аўтар карыкатуры, абавязкова папросіць у Дыега яго футбольную майку і асабісты аўтограф.