«Прынізіць, звольніць, паставіць свайго чалавека». У беларускім футболе спрабуюць падпарадкаваць трэнераў
Новаўвядзенні па справаздачах, якія прыдумалі чыноўнікі для футбольных трэнераў, — гэта «банальнае прыніжэнне», лічаць тыя, каму цяпер давядзецца справаздачыцца перад невядомымі камісіямі.
Ілюстрацыйная выява: Midjourney
9 студзеня ў АБФФ прайшла рада клубаў вышэйшай і першай ліг. Там прадстаўнікам клубаў паведамілі, што іх трэнерам давядзецца штогод абараняць гадавыя планы падрыхтоўкі сваіх каманд. Рабіць гэта трэба будзе перад нейкай камісіяй. Яе склад пакуль невядомы (гаворыцца толькі, што там будуць кіраўнікі АБФФ, прадстаўнікі так званага Мінспорту, спецыялісты па навукова-метадычнай рабоце і дасведчаныя беларускія трэнеры), тэрміны і формы абароны таксама — пра гэта абяцаюць паведаміць да 23 студзеня. Уводзіцца такая практыка нібыта з мэтай «вызначэння вектару развіцця айчыннага футбола і нацыянальных каманд, для разумення спецыфікі падрыхтоўкі кожнага клуба для далейшага ўзаемадзеяння і своечасовага вырашэння праблем, што ўзнікаюць».
Пасля гэтага паведамлення шмат у каго ўзнікла пытанне: а хто гэта прыдумаў? Беларускі агент Валерый Ісаеў у сваім тэлеграм-канале выказаў меркаванне, што ініцыятыва зыходзіць ад так званага дзяржаўнага трэнера Анатоля Юрэвіча.
— Паходу, гэтае трызненне ўкінуў Іванавіч, а потым спраў нарабіў, – напісаў агент.
Некалькі дасведчаных крыніц пацвердзілі «Трыбуне», што, сапраўды, менавіта Юрэвічу, які адбывае пяцігадовую дыскваліфікацыю за махінацыі ў футболе, належыць гэтая ідэя. Яе ён падсоўваў у дакладах псеўдаміністру спорта Сяргею Кавальчуку яшчэ летась. Паводле звестак суразмоўца «Трыбуны», Юрэвічу спатрэбіўся некаторы час, каб пераканаць рэжымнага чынушу ў неабходнасці такіх захадаў. Якія мэты пераследуе трэнер?
Глядзіце таксама
Наколькі вядома, у Федэрацыі футбола гэтая ініцыятыва не выклікала захаплення, аднак адбіцца ад яе не ўдалося. Няхай старшыня АБФФ Мікалай Шарснёў і ведае, як у некаторых пытаннях пайсці насуперак Кавальчуку і зрабіць па-свойму, але ў гэтай канкрэтнай сітуацыі чамусьці супраціўляцца ён не стаў. На радзе клубаў Д1 і Д2, апроч усяго кіраўніцтва федэрацыі, прысутнічаў і намеснік Кавальчука Аляксандр Баравуля.
Інфармацыя пра камісію і абарону планаў падавалася клубам не для абмеркавання, а як апавяшчэнне пра новы факт рэчаіснасці. Некаторыя трэнеры пагадзіліся пагаварыць з «Трыбунай» пра тое, што яны думаюць пра неабходнасць камусьці расказваць пра нюансы сваёй працы.
«АБФФ да такога дакладна не магла дадумацца»
Беларускі трэнер
– Усе калегі, з якімі паспеў пагутарыць на гэты конт, мякка кажучы, у шоку! Ніхто не разумее, навошта ўвогуле гэта робіцца. Адзінае, я і многія іншыя спецыялісты перакананы, што гэта сапраўды справа рук Юрэвіча. Напэўна, ён такое прасоўвае. З якой мэтай? Такое адчуванне, што гэта робіцца, каб неяк прынізіць трэнераў, злавіць кагосьці на нечым і сказаць, што гэта не трэнер, што ён не можа працаваць у вышэйшай лізе ці ў першай. А потым паставіць свайго чалавека. З Юрэвічам, якога прызначылі дзяржтрэнерам, клубы быццам бы мусілі ўзгадняць прызначэнне спецыялістаў у камандах? Прынамсі пра гэта вялася гаворка летась. Відаць, нешта пайшло не так, у выніку Юрэвіч знайшоў іншыя спосабы ўплываць на клубы, з дапамогай Кавальчука ў тым ліку. Але гэта, скажу шчыра, здагадкі. Праўда, не толькі мае, але і іншых трэнераў. А АБФФ да такога дакладна не магла дадумацца.
А так, па факце, усе гэтыя даклады — банальнае прыніжэнне і праява непавагі, недавер да трэнераў Беларусі. Максімальна відавочная выснова.
Другое — хто будзе ацэньваць гэтыя даклады, хто будзе іх прымаць? Сам Юрэвіч, у якога і трэнерскай катэгорыі ніколі не было? Ён жа лічыць сябе вышэйшым за ўсе гэтыя ліцэнзіі, катэгорыі.
Трэцяе. Трэнер — творчая прафесія. Кожны спецыяліст бачыць футбол па-свойму, ён сам ведае і разумее, зыходзячы са свайго досведу ў тым ліку, як працаваць з калектывам, як будаваць працу на працягу года. І вось уявім, што прыходзіць галоўны трэнер і прадстаўляе даклад, расказвае, што ён мае намер даваць сваёй камандзе на працягу сезона, як кіраваць ёю. А што, калі ў Юрэвіча ці яшчэ ў кагосьці з тых, хто ацэньвае і прымае даклад, іншае меркаванне, іншае бачанне футбола? Не прымуць справаздачу? Не дазволяць працаваць? Скажуць усё перарабляць? Ну, гэта поўнае трызненне. Ды заўсёды знойдзецца спецыяліст, які скажа, што той ці іншы трэнер працуе, на яго думку, няправільна.
Глядзіце таксама
Відавочна, паказнік працы любога трэнера – вынік каманды, а не ўсе гэтыя справаздачы, даклады і гэтак далей. Карацей, не разумею ўсяго гэтага ні я, ні калегі.
Што будуць рабіць замежныя трэнеры, калі яны прыедуць у ЧБ? Вось тут пытанне. Не выключаю, што іх вызваляць ад такіх выступаў. Але паглядзім. Да чаго гэта можа прывесці, не ўяўляю. Відавочна адно: калі ўжо хтосьці клапоціцца пра развіццё футбола, то трэба не такімі метадамі гэта рабіць. А ўсе гэтыя афіцыйна названыя прычыны – неабходнасць вызначэння вектара развіцця віду спорту і нацыянальных каманд, разуменне спецыфікі падрыхтоўкі кожнага клуба для далейшага ўзаемадзеяння і своечасовага вырашэння праблем, – усё гэта проста словы.
«Трэнеры павінны падаваць свае планы толькі кіраўнікам клубаў»
Беларускі трэнер
— Шчыра скажу, мне цяжка меркаваць, якія мэты пераследуюць людзі, якія прыдумалі ўсё гэта. Тут магчымыя і спробы кантраляваць узровень трэнераў, а магчымая і мэтанакіраваная праца на поспех пэўных клубаў. Яшчэ магу меркаваць, што камусьці сумна і ён не ведае, чым сябе заняць. Палёт думкі і здагадак пра гэтыя новаўвядзенні можа занесці вельмі далёка.
Трэнеры павінны даваць справаздачу і прадстаўляць свае планы толькі кіраўнікам клубаў. Зрэшты, нават гэта мае сэнс толькі тады, калі тыя [кіраўнікі ФК] хоць крыху кампетэнтныя ў гэтых пытаннях. А тут трэба будзе нейкай камісіі расказваць пра свае планы…
Заўважу яшчэ адзін момант. Усё зводзіцца да таго, што ты павінен раскрыць нюансы і тонкасці сваёй працы перад людзьмі, якія могуць затым гэтым падзяліцца з кім заўгодна, у тым ліку з прадстаўнікамі клубаў-канкурэнтаў. У такім выпадку паўстае пытанне: а ці мэтазгодна прадстаўляць рэальны план ці лепш падрыхтаваць фантастычны твор на пэўную тэму?
Глядзіце таксама
Лепш збіралі б кіраўнікоў клубаў і ў іх патрабавалі абараніць планы развіцця. Тады б чыноўнікі пачулі пра нашыя рэаліі і кропкі прыкладання гэтых вектараў. А не ўсе гэтыя справаздачы пра тое, як трэнеры маюць намер працаваць на працягу года, як трэнаваць і што даваць спартсменам. Карацей, трызненне поўнае.
«Калі камісіі справаздача не спадабаецца, што далей — здымаць трэнера?»
Беларускі трэнер
-- Пакуль складана пра нешта казаць. Па-першае, невядома, хто ўвойдзе ў гісторыю, якая будзе вызначаць, добры план ці не.
Іншы момант. Калі камісіі справаздача і план не спадабаецца, што далей — здымаць трэнера? У нас часта робяць выключэнне па спецыялістах, калі яны не маюць магчымасці працаваць у лізе катэгорыі. Тое-бок заплюшчваюць вочы на адсутнасць катэгорыі Pro і дазваляюць працаваць і паралельна вучыцца. Гэта ўсё вядома. Ну а што наконт плана для камісіі? Паўтаруся: не задаволіць — прыбіраць?
Трэцяе. Вось раскажа трэнер, як ен збіраецца працаваць з камандай. Камісія ўхваліць. А як яна будзе кантраляваць выкананне? Чыста гіпатэтычна можна меркаваць, што пачынаецца перадсезонка ці ўжо ідзе сезон, і прыязджае ў клуб нейкая экспертная група, каб праверыць, ці выконвае трэнер свой план. Будуць клубы загадзя папярэджваць пра гэта ці не?
Глядзіце таксама
У гэтым моманце ёсць вельмі вузкае месца. На працягу года план, як правіла, моцна мяняецца. І гэта натуральна. Частка гульцоў атрымала траўмы, каманда прайшла далей па дыстанцыі ў Кубку, у еўракубках. Ці, наадварот, недзе вылецела. Магчыма, здарыўся перанос гульняў. Ды насамрэч шмат можа быць нюансаў і абставін, якія ўплываюць на планы працы з камандай у сезоне. Банальная — умовы надвор'я. Была падрыхтавана адна праграма трэнавання, а раніцай выпаў снег — усё трэба ў тэрміновым парадку мяняць. Занадта шмат рэчаў, якія непадуладныя трэнерам. Спланаваць — гэта адно, ажыццявіць на справе — зусім іншае.
Зрэшты, мне здаецца, нават калі ёсць усе гэтыя факты, даклады, дык такая практыка надоўга не прыжывецца. На год-два — а далей скончыцца.
Слухайце, у нас ледзь-ледзь набралі кваліфікаваных педагогаў, якія б адказвалі за курсы А і Pro, то-бок вышэйшыя трэнерскія ліцэнзіі. Дзе знойдуць людзей, якія будуць ствараць новыя планы? Па сутнасці, усё выглядае прафанацыяй.