«Сёння Прыгожын, заўтра Рагожын — выбар напачатку будзе паміж дрэнным і вельмі дрэнным»

Палітолаг Уладзімір Пастухоў разважае пра наступствы прыгожынскага бунту не толькі для рэжыму Пуціна, але і для яго апанентаў. Перад беларускімі дэмакратычнымі сіламі паўстаюць прыкладна тыя ж пытанні: што рабіць, калі змена ўлады ў краіне зусім не прывядзе да дэмакратыі?

— Як паказаў гэты інцыдэнт, многія з іх (апанентаў Пуціна — «НЧ») апынуліся не гатовыя да такога развароту падзей. Не гатовыя ні псіхалагічна, ні ідэалагічна, хоць пралічыць узнікненне менавіта такой сітуацыі было досыць лёгка. Яна пралічвалася апошнія два гады як мінімум, нават раней, чым пачалася вайна.

Усе рыхтаваліся да эпахальнай бітвы дабра і зла. У прадчуванні ліберальнага Армагедона сфармавалася і адужала самая радыкальная з усіх магчымых апазіцыя — «Партыя людзей добрай волі», якая гатовая была ўступіць у бой за ўсё добрае супраць усяго дрэннага.

Сапраўдная бяда складалася ў тым, што яны не здолелі дамовіцца, хто ў рамках узніклага супрацьстаяння з'яўляецца «дрэнным», а хто — «вельмі дрэнным». Ад напружання апазіцыйная думка стала глючыць і ў канчатковым выніку прыйшла да прадказальнай высновы, што Пуцін — гэта яшчэ не так дрэнна.

Праблема, на мой погляд, заключаецца ў вызначэнні таго, што мы лічым «абсалютным злом». Не маючы пад рукой пункту адліку, мы ніколі не зможам расставіць прыярытэты.

На мой погляд, такім «абсалютным злом» з'яўляецца для Расіі Пуцін. Ён выконвае ролю замка, які вісіць на дзвярах рускай гісторыі і перашкаджае яе далейшаму развіццю.

Нам проста потым прыйдзецца па чарзе разбірацца з усім, што адтуль вылеціць, і вельмі добра выветрыць памяшканне.

Калі хтосьці не гатовы прызнаць Пуціна «абсалютным злом», то ён аказваецца ў пастцы. Ланцуг бездакорных лагічных высноў прымусіць яго ў канчатковым выніку прыняць канцэпцыю «вечнага Пуціна», таму што на кожным павароце гісторыі заўсёды будзе знаходзіцца хтосьці страшнейшы за Пуціна, у параўнанні з чарнатой якога Пуцін будзе здавацца шэрым. У цяперашняй канкрэтнай сітуацыі — гэта Прыгожын. Але справа не ў ім.

Гэта цалкам тэарэтычная дылема, да рашэння якой ніхто не быў гатовы. Сітуацыя з Прыгожыным проста выявіла і гэтую негатоўнасць, і непаслядоўнасць вялікай колькасці людзей. Яны заяўляюць аб амаральнасці і беспрынцыповасці тых, хто вітаў выступ Прыгожына, таму што асабіста ім ён здаецца вялікім ці, прынамсі, такім жа вырадкам пекла, як Пуцін.

Але якое гэта мае значэнне, калі мы дамовіліся лічыць Пуціна «абсалютным злом»? Усё, што тут і цяпер аслабляе абсалютнае зло — ёсць дабро. Такая жорсткая дыялектыка гістарычнай барацьбы.

Калі б Прыгожын аказаўся на месцы Пуціна і працягнуў бы ягоны палітычны курс — ён сам бы ператварыўся ў «абсалютнае зло», і мы паводзілі б сябе ў дачыненні да яго адпаведна. А пакуль ён ім не стаў і пакуль ён здзяйсняў дзеянні, што аб'ектыўна аслабляюць уладу Пуціна, ён як адноснае зло заслугоўваў падтрымкі, нягледзячы на ўсё, што нам пра яго вядома. Гэта суровая рэальнасць, але яна аб'ектыўная.

Адзін з Медычы сцвярджаў, што выбар ёсць заўсёды, калі ты гатовы прайграць. Несумненна, што ў рускай апазіцыі таксама ёсць выбар не пэцкаць сваіх рук падтрымкай такіх нявартых бунтаўнікоў, як Прыгожын. Калі яна гатовая прайграваць.