Класкоўскі: Лукашэнка карыстаецца выпадкам раскруціць Пуціна на грошы
Паміж рэжымам Лукашэнкі і Крамлём усталяваўся сімбіёз. Маскве патрэбны беларускі плацдарм, асабліва цяпер, калі яна вядзе вайну і надоўга заелася з Захадам. А беларускі кіраўнік імкнецца, карыстаючыся выпадкам, па максімуме раскруціць «старэйшага брата» на грошы.
Візіт Уладзіміра Пуціна ў Мінск 23-24 траўня якраз і прадэманстраваў спецыфіку гэтых адносін, піша Аляксандр Класкоўскі ў «Позірку».
Гульня крамлёўская, Мінск толькі падыгрывае
Прызямліўшыся ўвечары 23 мая ў Мінску, расійскі прэзідэнт падкрэсліў, што абмяркуе з Лукашэнкам другую фазу вучэнняў па адпрацоўцы прымянення нестратэгічнай ядзернай зброі. Гэтакі сігнальчык палітычным ворагам.
Па выніках жа перамоваў 24 траўня Пуцін адзначыў, што ядзерныя вучэнні РФ праводзіла рэгулярна, гаворкі аб нагнятанні сітуацыі не ідзе. «Розніца толькі ў тым, што пасля размяшчэння часткі нестратэгічнага патэнцыялу ядзернага на тэрыторыі Беларусі мы праводзім гэта разам з нашымі беларускімі саюзнікамі», — растлумачыў высокі госць.
Такім чынам, акцэнты расстаўленыя выразна: гэта менавіта расійскія вучэнні, да якіх прыцягнуты «малодшы брат». Яго выкарыстоўваюць, каб напружыць Украіну і папужаць Еўропу. Як бы ні стараўся Лукашэнка паказаць сябе кіраўніком ядзернай дзяржавы, ён у такіх справах у Крамля толькі на падхваце.
Сам ён на гэтую тэму заўважыў: «Мы нічога асаблівага не робім. Мы рыхтуемся, трэніруемся. < ... > Нам нельга прапусціць гэты ўдар, як гэта было ў сярэдзіне мінулага стагоддзя».
Прамоўца ў чарговы раз празрыста намякае на тое, што ў савецкіх падручніках гісторыі называлася вераломным нападам фашысцкай Германіі на СССР. Але гісторыку Лукашэнку павінна быць вядома: удар тады аказаўся зруйнавальным яшчэ і таму, што ягоны кумір Сталін не верыў данясенням выведкі, а таксама аслабіў войска рэпрэсіямі. І наогул спадзяваўся перахітрыць Гітлера.
А галоўнае — кіраўнік Беларусі «элегантна» ставіць цяперашні Захад на адну дошку з нацысцкай Нямеччынай. Хоць Еўропа ні на Беларусь, ні на Расію нападаць і не думае, наадварот, сама баіцца агрэсіі. А вось вялікая саюзніца Мінска з 2008 года адціскае кавалкі чужой тэрыторыі, прад'яўляючы на іх «гістарычныя правы», як гэта рабіў фюрэр Трэцяга рэйху.
Глядзіце таксама
«Малодшы брат» асцярожна прад'явіў эканамічныя прэтэнзіі
І ўсё ж вайна вайной, а на перамовах шмат увагі аддалі эканоміцы. Пуцін прыцягнуў з сабой людзей з эканамічнага блока. Лукашэнка выказаў шэраг завуаляваных прэтэнзій.
Да 2020 года ён дазваляў сабе нават скандаліць, дамагаючыся ад Масквы камфортных гаспадарчых умоў. Цяпер залежнасць ад яе нашмат узмацнілася, на дыбкі не ўстанеш. Даводзіцца перамяжоўваць прэтэнзіі рэверансамі, казаць эўфемізмамі.
На перамовах у пашыраным складзе Лукашэнка заявіў: «Перш за ўсё неабходна аператыўна завяршыць фарміраванне адзінай прамысловай палітыкі Саюзнай дзяржавы». І растлумачыў: «На заканадаўчым узроўні не павінна быць ніякіх ахоўных мер ад сваіх партнёраў».
Быў і наўпроставы зварот да Пуціна: «Думаю, вы пагодзіцеся з маім тэзісам, што на прасторы Саюзнай дзяржавы мы не павінны сябе абмяжоўваць, зачыняючыся адзін ад аднаго на нашым агульным рынку».
На выніковай прэс-канферэнцыі Лукашэнка спачатку бравурна заявіў: «Трэба сумленна прызнаць (якое адважнае прызнанне! - А.К.), што на сёння мы знялі ўсе пытанні і нявырашаных пытанняў на сённяшні дзень няма». Але тут жа абмаляваў нявырашанае пытанне: «Мы павінны раз і назаўжды выкараніць захаваныя ахоўныя меры і абмежаванні. У адваротным выпадку не толькі народы нашы, але і мы самі адзін аднаго не зразумеем».
Прычым, паколькі самакрытычнасцю кіраўнік Беларусі не пакутуе, абароты тыпу «мы павінны» ўсюды можна смела замяняць на «вы павінны». Прасцей кажучы, Лукашэнка імкнецца максімальна ўклініцца ў нішы на расійскім рынку.
Глядзіце таксама
Масква дасць зніжку на газ?
Вечная тэма ў двухбаковых адносінах — цана энерганосьбітаў. Лукашэнка падкрэсліў: «Неабходна канчаткова ўзгадніць умовы паставак нафты і газу ў Рэспубліку Беларусь. Мы абмяркоўваем гэта не першы год...». Праўда, услед прагучала: «... і сёння Уладзімір Уладзіміравіч прыняў адпаведнае рашэнне. Думаю, урады ў найбліжэйшыя дні ў гэтым рэчышчы дапрацуюць гэтыя пагадненні».
Пуцін пацвердзіў: «Па газе ў нас усе параметры ўзгодненыя на бліжэйшыя гады».
Гэта значыць гаспадар, падобна, уламаў госця на чарговыя саступкі ў плане кошту энерганосьбітаў. Як бачым, гэта па-ранейшаму робіцца ў стылі «дамовіліся па паняццях». Хоць даўно ідзе гаворка, што ў рамках Саюзнай дзяржавы павінны зарабіць адзіныя рынкі газу, нафты і нафтапрадуктаў.
Пуцін сёння выказаўся на гэтую тэму абцякальна: «Што тычыцца стварэння агульнага рынку, праца рухаецца. Усё ідзе ў планавым рэжыме. Ніякіх супярэчнасцяў няма. Паміж спецыялістамі ёсць трошкі розныя падыходы».
На самай справе адна з галоўных закавыкаў, як уяўляецца, вось у чым: багатай на энерганосьбіты імперыі нецікава, каб усе вызначала нябачная рука рынку. Значна зручней трымаць Мінскага партнёра на кручку. Добра сябе паводзіць — даем зніжку, выбрыкнуў — атрымай суровы цэннік.
Цяпер, як бачым, Пуцін заахвочвае адзінага хаўрусніка, асабліва патрэбнага падчас вайны. Але заахвочвае дазавана.
Пасол Беларусі ў Расіі Дзмітрый Круты па выніках перамоў заявіў, што на перыяд да 2026 года «ўсе пытанні ў газавай сферы вырашаныя», у тым ліку па цэнаўтварэнні. А вось на больш далёкую перспектыву, сказаў Круты, «мы павінны выпрацаваць канчаткова алгарытм збліжэння ў расійскіх рублях цэны на прыродны газ».
З чаго можна зразумець, што да запаветнай мары беларускага боку — газу па цане Смаленскай вобласці — пакуль далекавата.
Глядзіце таксама
Патапталіся па Зяленскім, але лепш паглядзець у люстэрка
На перамовах Лукашэнка патэтычна заявіў: «Нягледзячы ні на што, Мінск і Масква захоўваюць курс на ўзмацненне інтэграцыі. < ... > Прычым нашы праекты ўжо выйшлі за межы зямной паверхні».
Зразумела, маецца на ўвазе недарэчна распіяраны прапагандай рэжыму палёт беларускі Марыны Васілеўскай на расійскім касмічным караблі. Хоць гэтая экскурсія былой Мінскай сцюардэсы на арбітальную станцыю, хутчэй, падобная на касмічны турызм. Так ці інакш, Лукашэнка ў красавіку прызнаўся, што гэта задавальненне абышлося б Беларусі ў 70 млн даляраў, але «Пуцін малайчына, дапамог. Яны прафінансавалі падрыхтоўку і запуск».
Вось на такую інтэграцыю Лукашэнка згодны за мілую душу: прыстаканіцца да рэсурсаў вялікай суседкі, каб потым зняць вяршкі, замалявацца ўладаром касмічнай дзяржавы.
Але на справе ўсё не так прыгожа. Так, часам атрымоўваецца сарваць куш, аднак стратэгічна гульні ў інтэграцыю з імперыяй — гіблая справа.
Яна ўжо зрабіла Мінск суагрэсарам, з-за чаго паміж Беларуссю і Еўропай апускаецца жалезная заслона. Імперыя па кроплі высмоктвае суверэнітэт. Для яе Беларусь — толькі зручны ваенны плацдарм. Захацеў Крэмль — і паставіў тут тактычную ядзерную зброю, ператварыўшы беларусаў у закладнікаў свайго накіраванага супраць Украіны і Захаду ядзернага шантажу.
Пры гэтым Пуцін і Лукашэнка ў Мінску патролілі Уладзіміра Зяленскага з нагоды таго, што пяць гадоў ягонага кіравання ўжо прайшло (новыя выбары не праводзяцца праз ваеннае становішча).
Расійскі кіраўнік наўпрост заявіў, што легітымнасць украінскага прэзідэнта скончылася. Лукашэнка сказаў больш мудрагеліста: «Юрыдычнай чысціні тут няма і быць не можа, таму што там “глыбокая дэмакратыя”, вы ж разумееце. Усё там задушана».
Ага, а самі — проста ўзоры легітымнасці і глыбока дэмакратычнага праўлення. Асабліва «малодшы брат», якога крамлёўскі ўладар у 2020-м ратаваў ад прыліву народнай «любові», падцягнуўшы да беларускай мяжы Расгвардыю.