«Калі гарант стабільнасці раптам скончыцца, то спадчыннікі пабягуць да Крамля»
Калі «красаўцы» і іншыя сведкі стабільнасці думалі, што Расія ім гарантуе светлую будучыню, то яны моцна памыляліся: Расіі сваім «красаўцам» трэба яе неяк забяспечыць.
У папярэдніх тэкстах я разважаў пра тое, чаму УНС не зможа гарантаваць стабільнасць пасля Лукашэнкі нават сабе і што не так з ідэяй пераемніка. Але развагі гэтыя мелі ў асноўным акадэмічную цікавасць. Таму што застаўся неахопленым самы відавочны варыянт, піша Андрэй Бранішэўскі для «Plan B».
Калі Лукашэнка раптам скончыцца, у яго атачэння напэўна з'явіцца спакуса перадаць стабільнасць на аўтсорсінг. А нават калі не з'явіцца, то хто іх будзе пытацца? Так што пераемнік Лукашэнкі вызначыцца ў Маскве.
Апошнія ўжо амаль чатыры гады Расія і так была галоўным гарантам беларускай стабільнасці. Не было б расійскіх гарантый — і ўся цяперашняя стабільнасць скончылася б яшчэ ў дваццатым. І ўжо, вядома, пасля Лукашэнкі Масква не захоча адмаўляцца ад сваёй ролі. Ну на самой справе, з якога перапуду? Хутчэй ужо наадварот. Захоча гарантаваць стабільнасць на прынцыпова новым узроўні інтэграцыі.
У Арду па цэтлік
Так што, калі нават са спадчыннікам раптам атрымаецца вызначыцца самастойна, пацвярджаць свае правы на спадчыну яму ўсё роўна давядзецца ў Маскве. З усімі вынікаючымі з васальнага статусу наступствамі. Магчыма, нават выключаючы права першай ночы.
Ну а хутчэй за ўсё, самастойна дамовіцца не атрымаецца. Ну, таму што пастаўце ўжо сябе на месца вялікага дзяржаўнага чалавека. Вось з кім там дамаўляцца? Адны ж нягоднікі вакол. Давяраць наогул нікому нельга. Сёння ты яму даверыш, а заўтра ён цябе добра калі адправіць на пенсію. А калі куды далей? Таму што камусьці ж трэба выкупаць перагібы культу асобы.
Таму ніякіх кааліцый, інтрыг і спаборніцтваў, хто каго арыштуе. Ні божа мой. Гэта значыць, інтрыгі, вядома, нікуды не падзенуцца. Але галоўнай прыладай гэтых інтрыг будуць чалабітныя перад вялікім маскоўскім баярствам.
Так што калі гарант стабільнасці раптам скончыцца заўтра, то паслязаўтра спадчыннікі будуць спаборнічаць у асноўным у гнуткасці хрыбетніка і ў тым, хто хутчэй дабярэцца да Крамля. Скажам, амбасадару Дзмітрыю Крутому да Крамля бліжэй. Але ў прэм'ера Галоўчанкі хрыбетнік дзякуючы шматгадовай практыцы больш гнуткі.
Але ў асноўным спаборнічаць будуць у тым, чый вялікі маскоўскі баярын акажацца большым. Вось чый баярын большы — той і спадчыннік. І тут, скажам, Качанавай лавіць наогул няма чаго. Нягледзячы на яе статус месцаахоўніка. А сакратару Вальфовічу вельмі нават можна паспрабаваць.
Спачатку ўрачыстасці, потым арышты
Вялікаму беларускаму начальству варыянт з перадачай стабільнасці на аўтсорсінг можа здацца нават прывабным. Калі сярод вялікага беларускага начальства і засталіся людзі, якіх хвалюе што-небудзь, акрамя сваёй асабістай стабільнасці, то яны гэта старанна хаваюць. І іх можна па-чалавечы зразумець. Жадаць дзіўнага ў сучаснай стабільнасці шкодна для асабістага дабрабыту.
Але ў тым-та і справа, што перадача стабільнасці на аўтсорсінг асабістага дабрабыту не гарантуе. Як гаворыцца, бабкі дзеляць — крэслы трашчаць.
А перадача стабільнасці на аўтсорсінг прадугледжвае перадзел у такіх маштабах, якія вялікаму беларускаму начальству нават не сніліся. Таму што адной гнуткасцю хрыбетніка цэтлік сабе не купіш.
Нават Лукашэнку даводзілася плаціць за пацвярджэнне легітымнасці то газавай трубой, то ўдзелам у Еўразійскім саюзе, то саўдзелам у вайне супраць Украіны. А ўжо спадчынніка, у якога ад усёй легітымнасці застанецца толькі прывід папярэдняга гаранта, вялікае маскоўскае баярства пастараецца выціснуць па ўсіх паняццях.
І спадчыннік аддасць усё, не гандлюючыся і не зважаючы на асобы. Хоць кантроль над мяжой, хоць гонар беларускага аўтапрама. Таму што хто яго, спадчынніка, будзе пытацца?
Таму перадача стабільнасці на аўтсорсінг нават персанальнай стабільнасці нікому не гарантуе. Таму што з цэтлікам або без, а за перагібы культу асобы камусьці давядзецца адказваць.
А свет так несправядліва уладкаваны, што заўсёды ва ўсім вінаваты той, хто прайграў.
Яшчэ, вядома, англасаксы. Але англасаксы адказваць за перагібы адной беларускай асобы, хутчэй за ўсё, не пагодзяцца. Таму шукаць будуць сярод сваіх.
Спачатку сярод тых, хто праявіў асабістую нясціпласць. Гэта значыць, паквапіўся на спадчыну. Таму што ні адзін ўдачлівы спадчыннік не стане трываць свайго няўдачлівага суперніка.
Потым — сярод тых, хто стаў на шляху няўмольнага прагрэсу. Гэта значыць, перадзелу уласнасці на карысць вялікага маскоўскага баярства. Таму што вялікаму маскоўскаму баярству не патрэбны неэфектыўны тутэйшы менеджар на «Беларуськаліі». У вялікага маскоўскага баярства хапае сваіх неэфектыўных менеджараў.
Так што пасля перадачы стабільнасці на аўтсорсінг беларускае начальства вышэйшага і месцамі сярэдняга звяна чакаюць вялікія і непрыемныя сюрпрызы.
Не ўсе генералы аднолькава карысныя
Здавалася б, каму дакладна няма чаго губляць пры перадачы стабільнасці на аўтсорсінг, дык гэта беларускім генералам. Беларускія генералы сваё афіцэрскае першародства даўно прадалі і нават міскі сачавічнай поліўкі за яго не атрымалі.
Але насамрэч нават сярод беларускіх генералаў стабільнасць гарантаваная не ўсім. Кіраўнік КДБ Церцель, напрыклад, можа быць не вельмі прымальным для расийскіх калег. І пракурор Швед, нягледзячы на свой досвед у генацыдзе беларускага народа, расийскім калегам можа не дагадзіць. Па прычынах, звязаных з некаторымі выключна асабістымі абставінамі.
Але генералам, чые асабістыя абставіны не выклікаюць ніякіх падазрэнняў, таксама не варта радавацца. Гэта раней новы ўзровень саюзнай інтэграцыі абяцаў беларускім генералам павышаны аклад утрымання і расийскую пенсію.
Таму што цяпер да падвышанага акладу грашовага ўтрымання ў расийскіх генералаў прыкладаецца вайна. І гэта не вайна ў тэлевізары, у якой беларускія генералы разграмілі Вермахт, NATO і марсіянскія трыножнікі. Не гераічная абарона стэлы генералам Хрэніным ад жанчын з кветкамі.
Гэта такая вайна, у якой ёсць каму стрэліць у адказ. У генералаў з двума і трыма зорачкамі на пагонах ёсць, вядома, шанец некаторы час весці баявыя дзеянні з бункера. А вось адназоркавым генералам у Расіі рэгулярна здаралася не перажыць СВА. І статус спецыяліста па барацьбе з экстрэмізмам ніякага генерала Карпянкова не абароніць.
Так што перадача стабільнасці на аўтсорсінг нікому ніякай стабільнасці на самой справе не гарантуе. А вось як разумным людзям гарантаваць сабе сапраўдную стабільнасць — гэта ўжо зусім іншая гісторыя.