Невідушчы лекар-масажыст з Баранавічаў, распавёў, як апынуўся на дне, але змяніў сваё жыццё

Грамадства 23.06.2016

Жыхару Баранавічаў Андрэю Якаўцу 32 гады. Амаль палову свайго жыцця ён нічога не бачыць. Нягледзячы на гэта, Андрэй стаў паспяховым масажыстам, ажаніўся, ездзіць на ровары, бегае зімой басанож, карыстаецца інтэрнэтам і марыць адкрыць сваю школу масажу.

Андрэй жыве ў прыватным доме разам з мамай, жонкай і шасцімесячнай дачкой. Ён запрашае нас у гасціную, закрывае вакно, каб не быў чутны грукат цягніка, падыходзіць да кампутара і ўключае музыку. Затым запальвае невялікую свечку, ставіць на стол зефір і цукеркі, заварвае чай.
— Каб гутарка была прыемнай, трэба правесці цырымонію ўваходу ў дом, - жартуе Андрэй.
Па яго паводзінах і рухам цяжка паверыць, што ён зусім нічога не бачыць.

«Да гэтага жыў як быццам на чарнавік»

Няшчасны выпадак адбыўся 15 гадоў таму. Падлеткі знайшлі снарад часоў вайны і вырашылі яго разабраць. Снарад выбухнуў. Ніхто з сяброў не пацярпеў, а Андрэй перастаў бачыць.Лячэнне і аперацыі не дапамагалі. Андрэю прыйшлося пераводзіцца ў спецыяльную Гродзенскую школу і там завочна сканчаць 11 клас.
Аднойчы да іх з мамай наведаліся незнаёмыя людзі і сказалі, што могуць забяспечыць догляд за хлопцам ўзамен на іх дом. Тады Андрэй вырашыў, што ў жыцці трэба нешта мяняць.
—Гэта быў пераломны момант. Я зразумеў, што да гэтага жыў як быццам на чарнавік. Відаць, каб перамагчы, трэба апынуцца на самым дне, - адзначае суразмоўца.

Лекцыі запісваў на дыктафон, а масажу вучыўся на слых

Па накіраванні цэнтра занятасці Андрэй паступіў на кампутарныя курсы ў Брэсце, праз тры месяцы атрымаў прафесію «аператар ЭВМ». Студэнтаў з парушэннем зроку навучалі прафесіі з дапамогай адмысловай праграмы.
— Спачатку мы запаміналі, дзе якія клавішы знаходзяцца на клавіятуры, а потым нас навучалі сьляпому метаду друку, - распавядае Андрэй. — Паралельна вучылі кампутарную тэорыю.
Пасля курсаў хлопец трапіў у Беларускае таварыства інвалідаў па зроку: збіраў выключальнікі і разеткі.
Не бачачы перспектывы на гэтай працы, у 20 гадоў Андрэй вырашыў паступіць у Гродзенскі медыцынскі каледж на тэхніка-масажыста. Ён жыў і вучыўся разам са звычайнымі, відушчымі студэнтамі. Лекцыі запісваў на дыктафон і канспектаваў ў ноўтбуку. А рабіць масаж вучыўся на слых.
— Любы прыём у масажы можна апісаць словамі, — кажа Андрэй. — Выкладчык патлумачыць усе, апіша, мы вывучым, а потым паказваем. Калі што не так, ён выпраўляе. Бывала, і лінейкай па руках даставалася.
Практыкаваўся Андрэй спачатку на сабе і на аднакурсніках, потым - на пацыентах ў бальніцах.
— Я быў як звычайны студэнт. Некаторыя нават не заўважалі, што я нічога не бачу.

Даведаўся, што такое Сафары, «пабываў» ў Нью-Ёрку

Скончыўшы медкаледж, Андрэй трапіў па размеркаванні ў Баранавіцкую паліклініку, дзе працуе тэхнікам-масажыстам да гэтага часу.
— У мой першы працоўны дзень сабраліся супрацоўнікі паліклінікі, прыйшлі паглядзець, як я буду працаваць, — успамінае Андрэй. — Пацыенткай была мая калега, таксама масажыст. Ёй спадабалася.
Працоўнае месца ў Андрэя такое ж, як і ва ўсіх іншых масажыстаў ў паліклінікы: кушэтка, шафка з крэмамі і шафа для адзення. У дзень Андрэй абслугоўвае каля 10 пацыентаў.
— Да мяне прыходзяць вельмі розныя людзі. І ветэраны гарачых кропак, якія распавядаюць пра вайну такое, чаго не пакажуць у кіно, і вандроўнікі, пасля зносін з якімі застаецца адчуванне, што сам удзельнічаў у сафары або пабываў у Нью-Ёрку.
Андрэй кажа, што выпрацаваў свой уласны почырк ў масажы, сваю методыку. Адсутнасць зроку яму нават дапамагае — нішто не адцягвае.
— Псіхаэмацыйнае стан чалавека можна зразумець па інтанацыі голасу. А калі кладзеш рукі на спіну, усё канчаткова становіцца ясна, — кажа Андрэй.

Заўсёды пешшу

Лад жыцця Андрэя не вяжацца з клішэ пра інвалідаў у нашай краіне. Напрыклад, ён узяў за правіла праходзіць не менш за 10 кіламетраў у дзень. На працу ходзіць заўсёды пешшу, яму дапамагае кій. Грамадскім транспартам карыстаецца толькі калі трэба хутка патрапіць у іншы канец горада.
— Калі заходжу ў аўтобус, імкнуся стаць у такім месцы, каб людзі не маглі прапанаваць мне сесці, — кажа Андрэй.
У мінулым годзе сябар падарыў яму ровар-тандэм:
— Калі едзем на ім па горадзе, кайфу больш, чым ад ферары.
Яшчэ Андрэй захапляецца верхавой яздой, ёгай. Круглы год разам з сябрамі купаецца ў Мышанцы. Некалькі разоў на год сыходзіць разам з імі ў лес, сілкуецца травой, папараццю.
— Дачцэ толькі шэсць месяцаў, а падрасце — будзем ўсёй сям'ёй хадзіць, - кажа Андрэй.
Як і многія відушчыя людзі, Андрэй любіць хадзіць у кінатэатр.
— Калі «гляджу» фільм, малюю карцінку ў галаве, - распавядае ён. — А потым чытаю кнігу, па якой быў зняты фільм. Бывае, кніга цікавей, а бывае, кіно.
Па словах Андрэя, страціўшы зрок, ён перастаў марыць пра тое, што ў яго калі-небудзь будзе свая сям'я, аўтамабіль, дыплом юрыста і добрая праца.
— А потым я зразумеў, што так далей нельга, трэба нешта рабіць.
Андрэй паверыў у свае сілы, і шмат што з таго, пра што ён марыў, спраўдзілася.
Андрэй чытае кнігі ў інтэрнэце. Дзякуючы кампутарным курсах ён без праблем знаходзіць патрэбныя сайты, а спецыяльная праграма агучвае тэксты і ўсе дзеянні на кампутары і ў смартфоне.
Андрэй мае зносіны ў соцсетях, на старонцы Укантакце ў яго 2,5 тысячы сяброў.
— Я нават магу рабіць сэлфі, — кажа ён.— У мяне ёсць сям'я, ёсць выдатная праца. Але я не збіраюся спыняцца. У будучыні хачу адкрыць сваю школу масажу, каб перадаваць іншым свае веды, даваць майстар-класы. Увогуле, зрабіць так, каб масаж прыносіў яшчэ больш карысці людзям.