Другі раскол ва ўсясветным праваслаўі

15 кастрычніка Святы Сінод абвясціў аб разрыве адносін з Канстанцінопальскім патрыярхатам. Якія практычныя наступствы — акрамя палітычных і светапоглядных — гэтага разрыву для цэркваў і вернікаў?

Па-першае, варта адзначыць, што разрыў адбыўся толькі з Канстанцінопальскім Патрыярхатам і ў аднабаковым парадку. Гэта значыць, з усімі астатнімі трынаццаццю памеснымі праваслаўнымі цэрквамі знаходзяцца і Канстанцінопальскі, і Маскоўскі патрыярхаты.
Па-другое, у сённяшнім сусветным праваслаўі гэта другі раскол, на дадзены момант існуе падобнае рашэнне Антыёхійскага Патрыярхата, які знаходзіцца ў краінах Блізкага Усходу і акармляе пераважна вернікаў арабскага і сірыйскага паходжання ў дыяспары, супраць дзеянняў Іерусалімскага Патрыярхату, які дзейнічае на Святой Зямлі, які адкрыў прыход у Катары, краіне, якую Антыяхійскі Патрыярхат лічыць сваёй кананічнай тэрыторыяй. У сувязі з разрывам эўхарыстычных зносінаў Сінод Антыёхійскага Патрыярхата ў апошні момант адмовіўся дасылаць сваю дэлегацыю на Святы і Вялікі сабор Праваслаўнай Царквы, які прайшоў ў 2016 годзе на Крыце.
Па-трэцяе, абсалютная большасць вернікаў у практычным плане гэта рашэнне ніяк не закране, паколькі такія вернікі пражываюць у краінах, дзе акрамя РПЦ іншай кананічнай альтэрнатывы няма. Яны могуць гэтак жа працягваць хадзіць у свае парафіі, як і рабілі гэта раней, і «зграшыць непаслухмянасцю» ім пагражае толькі ў выпадку турыстычнай або паломніцкай паездкі за мяжу, калі яны захочуць паўдзельнічаць у набажэнстве і прыняць удзел у сакрамэнтах. Аднак практычна пракантраляваць выкананне прыхаджанамі такога рашэння не ўяўляецца магчымым і практычна неверагодна, што на кагосьці сапраўды будуць накладацца нейкія дысцыплінарныя забароны, максімум, што магчыма, святар можа настойваць, каб чалавек «пакаяўся» ў такім «непаслушэнстве», хоць для многіх вялікім грахом з’яўляецца няўдзел у сакрамэнтах у храмах Канстанцінопальскага Патрыярхата. Тут кожны чалавек павінен кіравацца сваім сумленнем і ў адпаведнасці з гэтым прыступаць да сакрамэнту пакаяння.
Па-чацвёртае, гэта рашэнне можа вельмі негатыўна адбіцца на жыцці Рускай Праваслаўнай Царквы ў Заходняй Еўропе, паколькі яе прыходы, клірыкі і вернікі стануць ізаляванымі і выпадуць з ўсеправаслаўных праектаў, завязаных на епіскапскія асамблеі, паколькі такія асамблеі ўзначальваюцца біскупамі Канстанцінопальскага Патрыярхата. Сярод такіх праектаў можна назваць акармленне турмаў, бальніц, выкладанне рэлігіі ў школах, супрацоўніцтва з дзяржавай. Напрыклад, сход святарства Маскоўскага Патрыярхата ў Германіі прыняў з гэтай нагоды адмысловы зварот да Сіноду РПЦ, паказваючы на ​​важнасць для іх знаходжання ў супрацоўніцтве з біскупскай асамблеямі.
Па-пятае, гэта паўплывае на настроі беларускіх вернікаў Рускай Праваслаўнай Царквы: людзі, больш арыентаваныя на сусветнае праваслаўе, не згодныя з канфрантацыйным рашэннем Сінода, больш нацыянальна арыентаваныя, могуць пачаць пошук для сябе іншых, чым РПЦ, царкоўных альтэрнатыў, ці проста збіраць незадаволенасць кіраўніцтвам царквы. Людзі, настроеныя больш фундаменталістычна, у прарасейскім кірунку, арыентаваныя на ізаляцыю і гатовыя да канфрантацыі, пачнуць у сітуацыі, якая склалася ўмацоўваць свае пазіцыі і пашыраць уплыў, што прывядзе да зменаў настрояў і на ўзроўні прыняцця рашэнняў, і на ўзроўні існага дыскурсу, а ў доўгатэрміновай перспектыве да нарастання супярэчнасцяў паміж рознымі групамі ўнутры РПЦ.
Наталля Васілевіч, паводле nmnby.eu