Чаму беларускія чыноўнікі асцерагаюцца «зялёнай энергетыкі»

Як зэканоміць дзясяткі мільярдаў даляраў на куплі газу і вугалю.

Адным з найважнейшых фактараў у выбары Беларусі традыцыйнага курсу развіцця электраэнергетыкі старшы навуковы супрацоўнік Інстытута энергетыкі Акадэміі навук Іван Філюцич называе палітычную мэтазгоднасць. Больш інтэнсіўнае развіццё аднаўляльнай энергетыкі пацягне за сабой карэнныя змены ў плацёжным балансе краіны і бюджэтнай палітыцы.
— Бягучая энергетычная палітыка будуецца зыходзячы з пэўных індыкатараў. Мы збіраемся працягваць працу па павышэнні энергаэфектыўнасці і бачым, што ў сувязі з маючымі эканамічнымі і інфраструктурнымі абмежаваннямі не можам хутка і кардынальна змяніць сітуацыю, — тлумачыць Іван Філюціч.
Энергетычная трансфармацыя і змяненне структуры паліўнага балансу ў цеплаэнергетыцы прывядуць да вялікіх выдаткаў з пункту гледжання генерыруючых магутнасцяў і прыбудовы інфраструктуры, лічыць эксперт.
— Органы дзяржкіравання і міністэрства часцяком досыць кансерватыўныя ў галіне энергетычнай палітыкі, таму што гаворка можа ісці пра інфраструктурныя абмежаванні альбо аб падводным камяні ў выглядзе каласальных патокаў экспартна-імпартных аперацый, якія аказваюць ключавы ўплыў на фарміраванне бюджэту краіны, — адзначае навуковец.
Тым не менш ён прагназуе рост экалагічных відаў генерацыі энергіі.

Аб’ектыўных перашкодаў для аднаўляльнай энергетыкі няма

Тэхналагічных перашкод для пераходу на аднаўляльныя крыніцы энергіі ў Беларусі няма. Перашкоды, хутчэй, абмяжоўваюцца палітычным жаданнем і арганізацыйных планам, лічыць дырэктар інфармацыйна-аналітычнага цэнтра «Новая энергетыка» (Расія) Уладзімір Сідаровіч.
— Краіне варта больш актыўна ўбудоўвацца ў тэхналагічныя ланцужкі, у большай ступені прыцягваць вытворчасць ветрагенератараў і абсталявання для сонечнай энергетыкі — гэта будзе даваць макраэканамічны і сацыяльны эфект, — прапануе эксперт.
Сусветная тэндэнцыя паказвае, што больш актыўна будзе развівацца сонечная энергетыка. З 2013 года доля сонечнай энергетыкі вырасла ў 2,5 разы. Сонца і вецер ужо дасягнулі 7,5% у структуры сусветнай генерацыі электраэнергіі. Ветраная энергетыка расце больш, чым на 50ГВт у год. Акрамя добрых мэтаў у плане ўстойлівага развіцця і зніжэння выкідаў СО2, энергія ветру і сонца цалкам канкурэнтаздольныя.
— Кожнае падваенне усталяванай магутнасці сонечнай энергетыкі ў свеце прыводзіць да зніжэння цаны на сонечны модуль прыкладна на 23%. На рынку ЗША сонечныя і ветраўстаноўкі — самыя танныя тэхналогіі генерацыі. У Нямеччыне, дзе ўмовы інсаляцыі не самыя ідэальныя, сонечная энергетыка прамысловага маштабу — самая эканамічная тэхналогія генерацыі, — прыводзіць прыклад Уладзімір Сідаровіч.
Эксперт прагназуе, што да 2050 года 70% усёй электраэнергіі ў свеце будуць выпрацоўваць сонечныя генератары і ветраўстаноўкі, нават з улікам таго, што аб’ём спажывання энергіі падвоіцца.

Вялікія інвестыцыі сёння, але істотная эканомія праз 30 гадоў

Каб утрымаць кліматычныя змены ў рамках крытычных для выжывання большасці краін 1,5 градусаў глабальнага пацяплення, да 2050 года ва ўсіх краінах свету трэба будзе знізіць выкіды CO2 на 90% і адмовіцца ад выкапнёвага паліва, пераконвае Міжурадавая група экспертаў па змене клімату.
У даследаванні «Сцэнар Энергетычнай [р]эвалюцыі для Беларусі» эксперты паказалі патэнцыял Беларусі ў пераходзе на «зялёную» энергетыку.
Прапанаваны экспертамі варыянт прадугледжвае зніжэнне выкарыстання выкапнёвых відаў паліва на 80% і адмову ад атамнай энергетыкі, распавядае суаўтар даследавання, навуковая супрацоўніца Інстытута тэхнічнай тэрмадынамікі Нямецкага аэракасмічнага агенцтва Соня Сымон. Вецер і сонца па аб’ектыўных прычынах не могуць цалкам забяспечваць краіну электрычнасцю, але разам з біягазавай устаноўкі, біямасай, гідраэлектрастанцыямі і мінімальным аб’ёмам традыцыйных крыніц энергіі краіне цалкам хопіць.
Прычым кошт сонечнай і ветравой энергіі ў Беларусі да 2050 можа каштаваць 5-6 еўрацэнтаў за 1 кВт / г.
Развіваючы энергетычны сектар у традыцыйным напрамку, з улікам запуску АЭС, да 2050 года Беларусь інвестуе ў гэтую сферу 30 мільярдаў даляраў. Для развіцця альтэрнатыўнага сцэнара спатрэбяцца 90 мільярдаў, 95% з якіх — у «зялёную» энергетыку. Але ў гэтым выпадку краіна зэканоміць 63 мільярды на куплі паліва, у той час як у традыцыйным варыянце развіцця выкапнёвыя рэсурсы кожны год будуць абыходзіцца бюджэту ў круглую суму.
Павысіць энергаэфектыўнасць і перайсці да чыстай энергіі ў будучыя 30 гадоў Беларусі перашкаджае прыхільнасць звыклым падыходам да развіцця энергетыкі і жаданне запусціць АЭС, лічыць кансультант па пытаннях энергетычнай палітыкі Грынпіс Ян Хаверкамп.
Як бачна з разлікаў аўтараў даследавання, выберы Беларусь амбіцыйны план па развіцці чыстай энергіі, першапачаткова ёй давялося б знайсці вялікія аб’ёмы інвестыцый. Але цяпер гэта зрабіць прасцей, чым калі-небудзь раней, — найбуйнейшыя кампаніі з сусветным імем гатовыя ўкладаць у «зялёныя» праекты. А паступовае скарачэнне імпарту выкапнёвых рэсурсаў вызваліла б фінансавыя патокі для новых інвестыцый.
Паводле Заўтра тваёй краіны