Больш за сто дзён бацька змагаецца за свайго сына

Сёння часта кажуць пра тое, што ў гарніле падзей, якімі цяпер жыве Беларусь, выкоўваецца дух нацыі: «Мы не быдла, статак і трусы. Мы жывы народ, мы беларусы!» Адзін з самых важных паказчыкаў маральнага здароўя нацыі — гэта пачуццё адказнасці за сваіх дзяцей. Гэта гатоўнасць у любых абставінах падняцца на іх абарону і стаяць да канца.

Шаснаццацігадовы Мікіта Залатароў з 11 жніўня ўтрымліваецца пад вартай. Цяпер ён знаходзіцца ў гомельскім СІЗА №3. Падлетак абвінавачваецца па 3 частцы 339 артыкула КК РБ — «Злоснае хуліганства» у сувязі з падазрэннем, што падчас масавых пратэстных акцый у Гомелі ён кінуў бутэльку з гаручай сумессю ў бок праваахоўнікаў. Мікіта цалкам адмаўляе абвінавачванне. Увесь гэты час за свабоду сына самааддана змагаецца яго бацька — Міхаіл Лапуноў.

Больш за сто дзён працягваюцца пратэсты прыхільнікаў пераменаў супраць сістэмы, якая сябе дыскрэдытавала — больш за сто дзён Міхаіл змагаецца супраць гэтай сістэмы за свайго сына. Формула Я / МЫ, якую бачым на плакатах, графіці, у выглядзе хэштэга, рэалізаваная ў гэтым выпадку на ўсе сто адсоткаў.

Першы раз людзі ў чорнай форме прыйшлі ў дом Міхаіла Лапунова ў ноч з 10 на 11 жніўня. Бім, невялікі лагодны сабака, заліўся брэхам. Міхаіл выйшаў на двор:

– Хто тут?

Дужы мужчына ў чорнай балаклаве на імгненне раскрыў службовае пасведчанне.

– Дзе ваш сын?

Напярэдадні вечарам, 10 жніўня шаснаццацігадовы Мікіта Залатароў быў у цэнтры Гомеля, на плошчы Леніна. Пазней Мікіта раскажа бацькам, што ён ужо збіраўся дадому і падышоў да прыпынку, калі ўбачыў людзей, якія беглі: сілавікі прыступілі да «зачыстцы» плошчы ад удзельнікаў мірнай акцыі пратэсту. Пераважная большасць пратэстуючых, якія выйшлі ў той дзень на вуліцы горада, упершыню сутыкнуліся з падобнай сітуацыяй і, вядома, ім было вельмі страшна. Было б дзіўна, калі б падлетку, які апынуўся сярод сотняў гамяльчан, якія спрабавалі выратавацца ад міліцэйскіх дубінак, не перадалося бы гэта пачуццё, і ён не пабег бы разам з усімі. Мікіта апынуўся сярод тых, каму ўдалося адарвацца ад пераследу.

Падчас першага візіту сілавікоў Мікіты дома не аказалася. Яны сышлі, папярэдзіўшы, што яшчэ вернуцца.

Пра тое, што адбывалася далей, многія, хутчэй за ўсё, ведаюць па шматлікіх публікацыях у прэсе. 11 жніўня прыблізна а дзесятай гадзіне раніцы, калі бацькі знаходзіліся на працы, Мікіта Залатароў быў затрыманы. Аб затрыманні сына Міхаілу і Ліліі паведаміў сусед. Да 17.30 Мікіта знаходзіўся ў Чыгуначным РАУС без бацькоў, без абаронцы, без педагога або псіхолага. Па сведчанні старэйшага брата, васемнаццацігадовага Уладзіслава, які гэтак жа быў дастаўлены ў пастарунак, падлетка збівалі. «Татачка, калі ж мяне біць перастануць?» — спытае Мікіта ў бацькі, калі ўбачыцца з ім падчас правядзення следчых дзеянняў.

Мікіта Залатароў абвінавачваецца па 3 частцы 339 артыкула КК РБ — «Злоснае хуліганства», па якім прадугледжана пакаранне ў выглядзе абмежавання волі на тэрмін ад 3 да 5 гадоў або пазбаўлення волі на тэрмін ад 3 да 10 гадоў. Мікіту абвінавачваюць у тым, што, уцякаючы ад сілавікоў, ён, нібыта, кінуў у іх бок бутэльку з запальнай сумессю.

У Міхаіла выключна даверныя адносіны з сынам. І пасля размовы з ім пра падзеі вечара 10 жніўня ён абсалютна перакананы, што Мікіта ні ў чым не вінаваты. Міхаіл з горыччу згадвае пра працэдуру апазнання, калі адзін з міліцыянтаў, якія выступаюць у якасці сведак па факце выкарыстання бутэлькі з гаручай сумессю, «апазнаў» Мікіту у тым ліку і па красоўках, набытых значна пазней гэтага дня.

Міхаіл паўстаў на абарону сына неадкладна. Літаральна на наступны дзень пасля затрымання Мікіты ён напісаў заяву на імя начальніка Гомельскага гарадскога аддзялення Следчага камітэта з патрабаваннем аб разглядзе справы па факце збіцця яго сына супрацоўнікамі міліцыі і пакаранні вінаватых. Калі Міхаіл распавядае пра гэта, вочы яго цямнеюць. Заяву прымалі з відавочнай неахвотай і нават спрабавалі выказаць здагадку, што не дрэнна было б праверыць, ці няма алкаголю ў крыві заяўніка. У святле фактаў па справе аб гібелі Рамана Бандарэнка такія домыслы гучаць асабліва цынічна.



Міхаіл некалькі разоў атрымліваў паведамленні аб падаўжэнні тэрмінаў праверкі па яго заяве. Нядаўна праверка завяршылася. Як можна было меркаваць, факты, пра якія ішла гаворка ў заяве, «не пацвердзіліся».

У першыя ж дні пасля затрымання сына Міхаіл Лапуноў звярнуўся да праваабаронцаў з цэнтра Вясна і знайшоў адваката для Мікіты. Літаральна на вуліцы, падчас пратэстнай акцыі ён падышоў да журналістаў і распавёў пра тое, што адбываецца з яго сынам. Неўзабаве ўся Беларусь даведалася гісторыю Мікіты Залатарова.

 Здаецца, што ў гэтым няма нічога дзіўнага: нармальная рэакцыя бацькі, дзіця якога ў бядзе. Але не. На сёння ў Беларусі распачаты шэраг крымінальных спраў, звязаных з пратэстным рухам, у дачыненні да непаўналетніх. Але пры гэтым Міхаіл Лапуноў — адзін з нямногіх бацькоў, які ў прамым сэнсе б'е ва ўсе званы.

Інтэлігентны, карэктны Міхаіл — сапраўдны баец, чалавек, які ў прамым і пераносным сэнсе слова можа трымаць удар. Ён распавядае, што за апошні час да яго некалькі разоў падыходзілі на вуліцы незнаёмцы і цікавіліся, чаму яго сын не дае прызнальных паказанняў, не называе сваіх саўдзельнікаў, тых, хто ўзброіў яго ў той вечар «кактэйлем Молатава», — бо ў такім выпадку Мікіта тут жа апынецца на волі.

Адна з такіх сустрэч мела працяг. Да невядомага «добразычліўцы» нечакана далучыўся яшчэ адзін малады мужчына, які павёў сябе агрэсіўна. Пасля пытання: «Што, улада ў краіне табе не падабаецца?» ён нанёс Міхаілу серыю ўдараў у галаву. Калі Міхаіл прыйшоў у сябе, побач знаходзіўся нарад патрульна-паставой службы. Імкнення арганізаваць мерапрыемствы па пошуку і затрыманню невядомых «вартавыя парадку» не прадэманстравалі.

Міхаіл робіць магчымае і немагчымае для таго, каб з Мікіты былі знятыя абвінавачанні. Але яму здаецца, што можна зрабіць больш. Ён справядліва мяркуе, што абараняць інтарэсы яго сына магла б каманда адвакатаў. Як кажа сам Міхаіл: «Нам патрэбны самы адчайны адвакат». Міхаіл Лапуноў звяртаўся да чатырох дасведчаных абаронцаў з самымі лепшымі рэкамендацыямі. Як толькі яны даведваліся, аб якой справе ідзе гаворка, гучала катэгарычная адмова — без тлумачэнняў і матывіровак. Напэўна, самае дарагое, што ёсць у гэтых адвакатаў — гэта іх ліцэнзія.

У Мікіты сур'ёзны дыягназ — эпілепсія. Дзякуючы намаганням лекараў і бацькоў у апошнія гады назіралася ўстойлівая рэмісія. З першага допыту Мікіта быў дастаўлены ў рэанімацыйнае аддзяленне Гомельскай абласной дзіцячай клінічнай бальніцы з прыступам тоніка-клонических курчаў. Праз суткі выпісаны і зноў дастаўлены ў ізалятар часовага ўтрыманьня. На працягу першых дзесяці дзён утрымання пад вартай Мікіта не атрымліваў прэпаратаў, якія ён павінен прымаць штодня.

Узнікае пытанне: чаму, з улікам стану здароўя падлетка, утрыманне ў СІЗА не можа быць замененае на хатні арышт? Міхаіл Лапуноў успамінае, што ў пачатку следчага працэсу Мікіту казалі, што калі ён назаве імя чалавека, які перадаў яму бутэльку з запальнай сумессю, ён адправіцца пад хатні арышт. «Але Мікіту няма ў чым прызнавацца, ніякай бутэлькі ў яго руках не было», — абураецца бацька.

 Гледзячы на халодны дождж за акном маленькага кафэ, Міхаіл успамінае аб цёплых вясновых днях: 12 траўня — дзень нараджэння Мікіты.

У гэты дзень яны ўсёй сям'ёй выбіраліся то ў дзіцячы забаўляльны цэнтр у ГЦ «Сакрэт», то ў папулярную бургерную, дома на стале чакаў святочны торт са свечкамі і, вядома, падарункі. Любімы падарунак — смартфон, без якога Мікіту, як і большасць сучасных падлеткаў, цяжка было ўявіць. «Як ён цяпер без свайго інтэрнэту?» — пытаецца Міхаіл. Мікіту цікавіла літаральна ўсё. З захапленнем ён дзяліўся з бацькам сваімі думкамі і марамі, распавядаў аб ідэях «бізнэс-планаў», якія марыў рэалізаваць у будучыні.

У лістах з СІЗА Мікіта часта пытаецца пра Дымка. Маленькага няшчаснага кацяня Мікіта падабраў на вуліцы і прынёс дадому. Цяпер станісты прыгажун кот чакае свайго гаспадара, які чамусьці так доўга не вяртаецца.

Лісты — гэта адмысловая грань жыцця чалавека, пазбаўленага волі. Міхаіл не ведае, ці атрымлівае Мікіта лісты і паштоўкі: за перыяд знаходжання сына ў следчым ізалятары з ім адбылося толькі два кароткатэрміновых спаткання.

Беларусы Гамбурга, якія даведаліся пра лёс хлопца, прапанавалі правесці акцыю «Падтрымаем Мікіту»:

«Што робім?

Давайце падтрымаем Мікіту цёплымі словамі, завалім турму паштоўкамі, як совы запоўнілі дом Дурсляў лістамі з Хогвардса!

Хай турэмшчыкі ўбачаць сілу салідарнасці беларусаў свету, хай добра падумаюць перш чым прымяніць насілле да падлетка, пра якога ведае ўвесь свет!

Мікіта, вядома ж у сілу свайго ўзросту, не падарожнічаў па свеце, таму акрамя словаў падтрымкі важна напісаць яму нешта пра краіну / горад, дзе вы жывяце. Бо ў турме ўсе дні падобныя адзін на іншы і няма вольнага доступу інфармацыі звонку. Калі вы можаце замест або разам з паштоўкай укласці ў канверт фота з гарадскім або загарадных пейзажам і коратка апісаць яго, то акрамя падтрымкі, мы яшчэ зробім Мікіту віртуальнае міні-падарожжа па свеце.

План дзеянняў:

1. Падпісаць паштоўку для Мікіты

2. Сфатаграфаваць паштоўку і выкласці фота на сваёй старонцы ў Вконтакте / Facebook / Instagram / Twitter з хэштэгам #PostcardforNikita

3. Адправіць паштоўку па адным з адрасоў Залатарову Мікіту Міхайлавічу:

г. Гомель, СІЗА-3 ул.Кніжная в. 1а, 246000

г. Гомель зав. Якуба Коласа в. 35, 246025

Усім неабыякавых да лёсу Мікіты: давайце ўсім светам падтрымаем падлетка!»

«Калі мы пераможам, — кажа Міхаіл, — а мы абавязкова пераможам, і Мікіта, нарэшце, апынецца на волі, я абавязкова паеду з ім у падарожжа: туды дзе многа неба, святла, сонца. Ведаеце, наша сям’я мела цалкам рэальную магчымасць з’ехаць з Беларусі. Але мы гэтай магчымасцю не скарысталіся. І нават пасля ўсяго таго, што адбылося з Мікітам, мы не думаем пра эміграцыю».